De zon zendt voortdurend energie uit. We noemen dit straling. Een deel daarvan kunnen we waarnemen en ervaren dat als licht. Een ander deel bestaat uit ultraviolette stralen (UV (ultraviolet)-straling). Die stralen zijn onzichtbaar. UV-stralen zijn goed voor onze gezondheid, maar teveel UV-straling is niet goed.
Zonkracht
Zonkracht is een maat (getal) voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV (ultraviolet)) in het zonlicht die de grond op aarde bereikt. Hoe hoger de zonkracht is, hoe groter de gevolgen zijn voor onze gezondheid. Het RIVM meet in Nederland voortdurend de straling van de zon en berekent daarmee de zonkracht. De figuur hieronder laat de zonkracht van vandaag zien. Je kunt de zonkracht gebruiken om je planning op af te stemmen. Bijvoorbeeld tijdens sportdagen, buitenwerk en een familieuitje.
Toelichting figuur: de oranje lijn geeft de zonkracht weer die we verwachten als het de hele dag helder blijft. De blauwe vierkantjes geven de gemeten zonkracht in Bilthoven weer. Rechtsboven staat welke zonkracht maximaal verwacht wordt, wat tot nu toe maximaal gemeten is en wat de laatst gemeten zonkracht is.
De zonkracht wordt sterker naarmate de zon hoger aan de hemel staat, er minder bewolking is, de ozonlaag dunner is en de lucht schoner. In de zomer kan de zonkracht dus sterker worden dan in de winter. En midden op de dag kan de zonkracht sterker zijn dan vroeg in de ochtend of laat in de middag. De zonkracht wordt niet beïnvloed door de buitentemperatuur. Op koude zomerdagen kan de zonkracht net zo goed sterk zijn als op warme zomerdagen.
Gezondheidseffecten
We voelen ons blij als de zon schijnt en gaan meer naar buiten. Als we meer bewegen helpt dat om chronische ziekten te voorkomen. Ook zorgt UV-straling ervoor dat ons lichaam vitamine D aanmaakt. Dat hebben we nodig voor gezonde botten en spieren. Maar te veel UV-straling is niet goed voor onze gezondheid. Onze huid verbrandt en veroudert sneller. Bovendien is UV-straling de belangrijkste oorzaak van huidkanker. Ook kunnen je ogen beschadigen door te veel zonlicht. Lees meer over UV en gezondheid.
Bescherm jezelf
Het is belangrijk om jezelf en je kinderen het hele jaar te beschermen tegen te veel UV-straling.
- Vanaf zonkracht 3 adviseren wij je op te passen. Blijf vanaf zonkracht 5 tussen 12:00 en 15:00 uur zoveel mogelijk uit de zon.
- Houd kinderen tot 1 jaar uit de directe zon.
- Bedek je huid met (UV-straling werende) kleding en draag een pet of hoed met een brede rand.
- Draag een zonnebril met UV-filter.
- Smeer de onbedekte huid regelmatig in met zonnebrandcrème met minstens factor 30 met een sterk UVA-filter. Ook als je in de schaduw zit.
- Besteed extra aandacht aan het beschermen van kinderen tegen UV-straling. Kinderen hebben een gevoeligere huid dan volwassenen en hun huid moet nog lang mee.
