Η Δημοτική Ενότητα Αφάντου, βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της νήσου Ρόδου και απέχει 20 περίπου χιλ. από την πόλη της Ρόδου.
Στην Δημοτική Ενότητα περιλαμβάνονται τα παρακάτω δημοτικά διαμερίσματα και οικισμοί:

Δημοτικό διαμέρισμα Αφάντου
Τα Αφάντου
Τα Κολύμπια
Δημοτική διαμέρισμα Αρχιπόλεως
Η Αρχίπολη

Φημίζεται για την τεράστια παραλία του με τα κρυσταλλινα νερά η οποία έχει περίπου μήκος πέντε χιλιόμετρα αποτελούμενη από ψηλό βοτσαλάκι, και για το τεράστιο γήπεδο γκολφ που διαθέτει. Όλη η περιοχή γύρω από τα Αφάντου είναι γεμάτη μνημεία, τάφους και θεμέλια ναών, κατάλοιπα μεγάλου πολιτισμού που έχουν διατηρήσει στις μέρες μας οι κάτοικοι του. Χαρακτηριστικό των σπιτιών είναι η παραδοσιακή εσωτερική διακόσμηση με αρχαία πιάτα και αντικείμενα.
Στην περιοχή υπάρχουν αρκετές εκκλησίες. Δίπλα στην μεγάλη πλατεία βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας και στο δρόμο για την παραλία βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Καθολικής .
Σε απόσταση περίπου 4 χιλιομέτρων απο το χωριό Αφάντου βρίσκεται ο οικισμός Κολύμπια μια τουριστική περιοχή με σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες, ταβέρνες και καφετέριες Στην παραλία οδηγεί ένας δρόμος με πανύψηλος ευκαλύπτους και φυλλοβόλα δέντρα. Εκεί εντυπωσικακοί είναι οι απέραντοι αμμώδεις κολπίσκοι.
Δυτικά των Κολυμπίων βρίσκεται η Αρχίπολη ένα ορεινό χωριό με εύφορα εδάφη και πλούσια βλάστηση που έχει 670 κατοίκους κύρια ασχολία των οποίων θεωρείται η γεωργία και η κτηνοτροφία. Σύμφωνα με τους ιστορικούς η περιοχή πήρε το όνομα της από τον κτηματία ,τον οικιστή της περιοχής. Γύρω από το χωριό υπάρχει πλήθος αρχαίων ευρημάτων, ταφών και θεμελίων που δηλώνουν τη συνεχή κατοίκηση του χωριού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στο χωριό Αρχίπολη ανήκει επίσης το μοναστήρι Άγιος Νεκτάριος που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του χωριού.
Απο την περιοχή δεν απέχουν πολύ οι Επτά Πηγές μια πανέμορφη καταπράσινη ρεματιά με πλούσια βλάστηση, γεφυράκια, πεύκα και πλατάνια, όπου χειμώνα καλοκαίρι τρέχουν τα νερά από τις πηγές σχηματίζοντας ρυάκια.
Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα χωριά Ελεούσα, Διμυλιά και Σορωνή.

Η πόλη του Αφάντου έχει ιστορία περίπου 3.000 χρόνων. Την εποχή εκείνη στο νησί υπήρχαν οι τρεις πόλεις-κράτη (Λίνδος, Ιαλυσός και Κάμειρος) που είχαν υπό την εποπτεία τους διάφορους δήμους του νησιού. Ένας από αυτούς, ο δήμος Βρυγινδαρίων, που βρισκόταν στην περιοχή της πόλης του Αφάντου και ήταν υπό την εποπτεία είτε της Καμείρου ή της Ιαλυσού. Ο δήμος Βρυγινδαρίων αποτελούνταν από διάφορους οικισμούς που εκτεινόταν από τις ανατολικές πλαγιές του λόφου «Λουπίνοι» μέχρι την παραλία και από τη θέση «Βίγλα» (σημερινό Γκόλφ) μέχρι και τα Κολύμπια. Ο δήμος φημιζόταν για τις Βρυγινδάρες ισχάδες (σύκα), ενώ η κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η γεωργία.
Ο δήμος γνώρισε μεγάλη άνθηση κατά τους ελληνιστικούς χρόνους (3ο ως 1ο π.Χ αιώνα) και καταστράφηκε τρεις φορές από πειρατές, το 620 μ.Χ. από Πέρσες, το 653 μ.Χ από Άραβες και το 807 μ.Χ από Τούρκους. Μετά τις καταστροφές αυτές οι κάτοικοι εγκατέλειψαν του οικισμούς που ήταν κοντά στα παράλια και κατά συνέπεια ορατοί από τους πειρατές και μετοίκισαν σε πιο ασφαλείς περιοχές όπως τα Λειβάδια, το Μαζέφι, η Πλάκα, η Αμμωτή, τα Πελέμονι, τα Κολύμπια κ.α. Ο δήμος Βρυγινδαρίων διατηρήθηκε ως τον 10ο μ.Χ αιώνα περίπου καθώς με την πάροδο των αιώνων για μεγαλύτερη ασφάλεια και καλύτερη οργάνωση και διαβίωση, οι οικισμοί ενώθηκαν και αποτέλεσαν τη σημερινή πόλη του Αφάντου που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Λύχνος – Τραπεζία – Λουπίνοι – Προφήτης Ηλίας.
Για την ονομασία Αφάντου υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η μία αναφέρει ότι η ονομασία προήλθε από σημαντικό μεγαλοκτηματία της περιοχής που ονομαζόταν Εύφαντος, η δεύτερη ότι προήλθε από τα ξακουστά υφαντά και τις Φαντούδες (υφάντρες) του και η τρίτη που θεωρείται και η επικρατέστερη ότι επειδή δεν φαινόταν από πουθενά λόγω της τοποθεσίας στην οποία είναι κτισμένο, ανάμεσα στους λόφους, έγινε «Άφαντο».
Οι πρώτοι κάτοικοι της Αρχίπολης ζούσαν στο βουνό Αξιντές, ενώ αργότερα μετοίκισαν σε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο και ίδρυσαν μικρούς οικισμούς σε διάφορες τοποθεσίες όπως, Αϊ Ντριας, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Μηνάς, Άγιος Δημήτριος, Άγιος Γεώργιος, Μύλοι, Πατέλια, Χαλάσματα.
Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό Αρχίπολη οφείλει το όνομά του σε κάποιο βασιλόπουλο, ονόματι Αρχέπολη , που ήρθε από την Κρήτη βαριά άρρωστο και διάλεξε την περιοχή αυτή για να αναρρώσει.
Μια δεύτερη εκδοχή θεωρεί ότι κάποιος Λίνδιος άρχοντας με το όνομα Αρχίπολις, το οποίο ήταν σύνηθες κατά την αρχαιότητα όπως μαρτυρούν και οι μαρμάρινες πλάκες που ανακαλύφθηκαν τόσο στην πόλη της Ρόδου όσο και στη Λίνδο που αναγράφουν το όνομα αυτό, να ίδρυσε εδώ και τον πρώτο οικισμό δίνοντάς του το όνομά του.
Για την περίοδο των ιπποτών και της Τουρκοκρατίας δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για την πόλη του Αφάντου και την Αρχίπολη και τη ζωή των κατοίκων πλην ελάχιστων, είναι όμως σίγουρο ότι ακολούθησε την τύχη της Πόλης της Ρόδου και ολόκληρου του νησιού.
Κατά την διάρκεια της Ιπποτοκρατίας ο Μεγάλος Μάγιστρος διοικεί το νησί και ρυθμίζει την πολιτική και κοινωνική ζωή του νησιού. Τα χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής είναι η αρμονική συμβίωση, η πνευματική και κοινωνική πρόοδος και η ευνομία στις εμπορικές συναλλαγές και την δικαιοσύνη, ενώ δεν λείπουν οι θρησκευτικές διαφορές και συγκρούσεις οι οποίες όμως διευθετούνται με αμοιβαίες υποχωρήσεις γιατί προέχει η υπεράσπιση των νησιών από τους αλλόθρησκους.
Το 1474 ο Μεγάλος Μάγιστρος των Ιπποτών Ορσίνι, εκδίδει ένα διάταγμα όπου αναφέρεται το χωριό Αφάντου: «σε περίπτωση εχθρικής επιδρομής, τα χωριά Αφάντου, Ψίνθος, Αρχίπολη, Αρμία, Καλυθιές και Δεμαλία να αποσυρθούν στην Πόλη της Ρόδου».
Το 1522 η Ρόδος παραδίδεται στους Τούρ κους και παρόλο που βάσει των όρων του Μεγάλου Μαγίστρου δεν επετράπη η λεηλασία και το παιδομάζωμα, η Τουρκική κατοχή υπήρξε βασανιστική. Κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας δεν υπήρξαν ομαδικές εξισλαμίσεις και έτσι το νησί διατηρήθηκε ελληνικό και χριστιανικό. Η μόρφωση των κατοίκων ήταν ανύπαρκτη μέχρι τον 17ο αιώνα μιας και δεν υπήρχαν σχολεία και μόνο οι παπάδες μάθαιναν γράμματα για να μπορούν να διαβάζουν και να ψάλλουν στην εκκλησία.
Το 1912 η Ρόδος μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα περιήλθαν στην Ιταλική κατοχή. Τ’ Αφάντου χρησίμεψε ως ορμητήριο του Ιταλικού στρατού κατά των Τούρκων που είχαν οχυρωθεί στη Ψίνθο. Οι Ιταλοί με το στρατηγό Αμέλιο κατέλαβαν την Ψίνθο με τίμημα επτά (7) νεκρούς που έθαψαν στην αυλή της εκκλησίας τ’ Αφάντου.
Το 1935 οι Ιταλοί προέβησαν στην απαλλοτρίωση των κτημάτων της περιοχής των Κολυμπίων, τα οποία μέχρι τότε κατείχαν κάτοικοι από τα Αφάντου και την Αρχάγγελο και κτίζοντας κατοικίες–αγροκτήματα δημιούργησαν ένα πρότυπο γεωργικό χωριό το οποίο ονόμασαν San Benedetto. Οι κατοικίες του χωριού διέθεταν δεξαμενή νερού, στάβλους και παρείχαν όλες τις ευκολίες για τη γεωργία και κτηνοτροφία. Το νερό μεταφερόταν από τις επτά πηγές και τον ποταμό Λουτάνη με εξωτερικό αρδευτικό σύστημα που σώζεται μέχρι σήμερα. Για την λειτουργία του χωριού χάραξαν δρόμους, φύτεψαν δέντρα στις άκρες τους, χώρισαν την περιοχή σε τετράγωνα και έκτισαν καθολική εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Βενέδικτο, ενώ εγκατέστησαν οικογένειες από την Ιταλία, με σκοπό την ενασχόλησή τους με την γεωργία και κτηνοτροφία και φυσικά τη συντήρηση των αγροκτημάτων.
Οι Ιταλοί με πιέσεις, με απειλές και υποσχέσεις προσπάθησαν να εξιταλίσουν τους κατοίκους. Στο πλαίσιο αυτό το 1937 ο Ντε Βέκκι κατάργησε τα σχολεία των κοινοτήτων και τα μετέτρεψε σε δημόσια με ταυτόχρονη κατάργηση της ελληνικής ως μητρική γλώσσα. Επιπλέον, έλαβαν αυστηρά μέτρα για τη γεωργία και την κτηνοτροφία με στόχο να αποτρέψουν τους κατοίκους να ασχολούνται με αυτές και να γίνουν εργά τες στα δημόσια έργα αντί μικρής αμοιβής.
Τον Μάρτιο του 1948 η Ρόδος και όλα τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν με την Ελλάδα. Μετά την ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, τα Κολύμπια ξαναπήραν το όνομά τους και τα κτήματα μοιράστηκαν στους ακτήμονες των γειτονικών χωριών.Τα χρόνια που ακολουθούν δεν είναι εύκολα.

Οι κάτοικοι που ασχολούνται με την γεωργία δε βλέπουν τους κόπους τους να αμείβονται και η φτώχεια εξακολουθεί να τους καταπιέζει, με αποτέλεσμα γύρω στο 1959 να αρχίσει η μετανάστευση με κύριο τόπο προορισμού τη Γερμανία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ο πληθυσμός των Αφαντενών στην περιοχή «Γκουμεσπαχ» της Γερμανίας, φτάνει τα 1200 άτομα.

Αξιοθέατα

	Η παραλία Αφάντου : Παραλία με μικρά βότσαλα και άμμο βρίσκεται μπροστά στο ομώνυμο χωριό, σε απόσταση 22 χλμ. από την πόλη της Ρόδου.Μεγάλη σε μέγεθος με θάλασσα που βαθαίνει απότομα, χωρίς πολύ κόσμο και με πολλά σημεία της αρκετά οργανωμένα.
	Γκολφ Αφάντου: Βρίσκεται 20 χλμ. νότια της πόλης της Ρόδου, στην ανατολική πλευρά του νησιού, στην περιοχή Αφάντου. Πρόκειται για γήπεδο γκολφ και κτιριακές εγκαταστάσεις προς εξυπηρέτηση των πελατών – παιχτών, σε παραλιακή έκταση εμβαδού περίπου 1.500 στρεμμάτων. Το γήπεδο, επιφάνειας 550 στρεμμάτων, σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Donald Harradine, ο οποίος έχει σχεδιάσει ένα πολύ σημαντικό αριθμό γηπέδων (580) στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή, και Αφρική. Το γεγονός αυτό καθιστά «επώνυμο» το γήπεδο της Αφάντου. Το γήπεδο γκολφ, όπως λειτουργεί σήμερα, δύναται να εξυπηρετήσει έως διακόσιους (200) golfers ημερησίως.
	Η παραλία Κολυμπίων: Κρυστάλλινα καταγάλανα νερά, πανέμορφα μικρά βότσαλα και λεπτή χρυσή άμμος, συνθέτουν το σκηνικό στην παραλία Κολύμπια που προκαλεί για βουτιές, περίπου 25 χλμ. από την πόλη. Αυτό που χαρακτηρίζει τα Κολύμπια είναι η γεωγραφική θέση, καθώς βρίσκονται ανάμεσα στην πόλη της Ρόδου και τη Λίνδο και πολύ κοντά σε σημαντικά αξιοθέατα του νησιού.
	Οι Επτά Πηγές μια πανέμορφη καταπράσινη ρεματιά με πλούσια βλάστηση, γεφυράκια, πεύκα και πλατάνια, όπου χειμώνα καλοκαίρι τρέχουν τα νερά από τις πηγές σχηματίζοντας ρυάκια. Όλα αυτά τα νερά μαζεύονται σε μια τεχνητή λίμνη. Στην τεχνητή λίμνη μπορούν να φτάσουν οι επισκέπτες κάνοντας διαδρομή 200 μέτρων περίπου και περνώντας από την ίδια σήραγγα που περνάει το νερό. Όλο αυτό το νερό διοχετεύεται για να ποτίσει της τριγύρω περιοχές. Τέλος στην περιοχή λειτουργεί υπαίθριο εστιατόριο χτισμένο ανάμεσα σε δέντρα και ρυάκια, έτοιμο να εξυπηρετήσει κάθε επισκέπτη.
	Εκκλησία Παναγιάς Καθολικής Οικοδομήθηκε πάνω σε θεμέλια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Είναι τρίκλιτη βασιλική, με ιωνικά κιονόκρανα στο εσωτερικό, τρισυπόστατη-Παναγία, Άγιος Λουκάς και Τρεις Ιεράρχες. Ιδρύθηκε κατά την παράδοση τον 5ο αι. Οι αγιογραφίες είναι σε 2 στρώματα, 13ου και 14ου αιώνα.
	Ο Άγιος Νεκτάριος είναι ένα σύγχρονο μοναστήρι με αρκετά κελιά , κτισμένο σ’ένα καταπράσινο τοπίο, ανάμεσα σε πλούσια βλάστηση, σ’ ένα μαγευτικό περιβάλλον με υπεραιωνόβια πλατάνια, πεύκα και τρεχούμενα νερά. Το μοναστήρι διατηρείται σε καλή κατάσταση χάρη στην φιλοτιμία και εργασία των λίγων μοναχών που το υπηρετούν. Έξω από την εκκλησία υπάρχει πηγή η οποία δροσίζει τους επισκέπτες με το παγωμένο νερό της.
	Η Μονή Παραμυθιάς Στην ανατολική πλευρά της νήσου Ρόδου, περίπου 24 χμ. μακριά από την πόλη, βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Παραμυθίας. Η Μονή ανάγει την αρχή της στο έτος 1988. Κτήτορας και ιδρυτής της Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης και Καθηγούμενος της Μονής Σεραφείμ Παρχαρίδης. Το όνομα της Μονής δόθηκε λόγω της ύπαρξης αντιγράφου της εικόνας της Παναγίας Παραμυθίας από το Μοναστήρι Βατοπέδι του Αγίου Όρους. Λόγω της προσελεύσεως κατά τους χειμερινούς μήνες στην κυριακάτικη θεία Λειτουργία πολλών προσκυνητών κτίστηκε εκτός του περιβόλου της Μονής ο ευμεγέθης ναός των Ταξιαρχών.