Astrologlar bir haritayı incelerken, kişinin doğum anında Doğu ufkunda yükselmekte olan burca özel bir önem verirler. Biz kendimizi tek bir burç gibi düşünsek de, aslında astrolojik haritamızda 12 burç, değişik vurgularla yer alırlar. Doğum anımızda ufukta yükselmekte olan burç, diğer adıyla yükselen burç bizim ilişkilerimizde takındığımız tavırları ve çevremizle ilişkimizi büyük oranda şekillendirir. Yükselen burç aynı zamanda bebeklik ve erken çocukluk döneminde hangi çevresel şartlar içinde olduğumuzu da açıklar.
Bunu bir örnekle açıklayalım, örneğin Koç ve Yengeç birbirinden çok farklı hatta uyumsuz karakterde burçlardır. Haritasında Koç burcu yükselen birisi çevre ile ilişkilerinde daha atak, canlı, direkt ve daha saldırgan bir tutum izler. Muhtemelen bu özellikler aslında, onun küçükken yetiştirilme tarzında ve çevresinde yaşananlarla ilişkilidir. Örneğin belki küçükken en içinde daha fazla rekabet, mücadele ve hayatta kalma çabası vurgulanmış ve çocuk da küçük yaşından itibaren kendisi de böyle bir bakış açısı edinmiştir. Yükselen Yengeç çevreye aşırı duyarlı, kolay etkilenen, duyguları ile hareket eden, başkalarını kollayan ve güven arayan bir yapıdadır. Koç gibi cesur davranamaz ancak sezgilerini kullanır. Muhtemelen Yengeç burcu yükselen kişinin erken çocukluk yaşamında ailenin büyüklüğü, annenin ve ailenin hikayesi, korunma güdüsü çok daha fazla vurgulanıyor olabilir ve bu nedenle kişi böyle bir korunma atmosferi içinde kalmayı, gizlenmeyi kendine alışkanlık haline getirmiş olabilir.
Yükselen burç bizim hayata bakış açımızı anlatır. Olayları nasıl değerlendiriyor ve onlara ne anlamlar yüklüyoruz, bu yükselen burcumuzla yakından ilişkilidir. Çünkü diğer burçların hangi evlerde kaldığı da yine yükselen burcumuzun ne olduğuna bağlı olarak değişir. Çünkü yükselen burç her zaman birinci evdir, ondan sonra gelen burçlar sırasıyla diğer evlere yerleşirler. Örneğin Yay burcunun yükseldiğini düşünelim. Bu durumda astrolojik haritamızda 1. evde Yay vardır. Yay’dan sonra gelen Oğlak burcu 2. eve, ardından gelen Kova 3. eve, Balık 4. eve ve bu şekilde yerleşecektir ve her bir burç, bulunduğu evle ilgili konularda hayata bakış açımızı şekillendirecektir. Örneğin Yay yükselen bir kişi çevresiyle ilişkisinde bağımsızlığını vurgulayan, maceracı ve spontane ve sorumluluklardan uzak kalmak isteyen bir yapıdadır. Ancak para ve yetenekler evi olan 2. evde Oğlak burcu olması, bu kişinin hayatının belirli bir döneminde, şartlar gereği para kazanmak ve gelirlerini arttırmak için çok daha sıkı çalışması gerekeceğini, çok çalışma isteyeceğini ve bu konuda hırs yapacağını da gösterir. Kısaca söylemek gerekirse, yükselen burç bizim hayata bakış açımızı ve çevremizle ilişkimizi gösterirken, hayatın tüm alanları ile de (para, aile, aşk, sağlık, düzen gibi) nasıl bir ilişki içine gireceğimizi gösterecektir. Bu bir bakıma hayatımızın temel kodlarını gösteren bir şifre gibidir.
Yükselen burç, 1. ev, bedenle de yakından ilgili olduğu için hem sağlığımızla ilgili konuları hem de fiziksel özellikleri de etkileyebilir. Kuşkusuz her kişinin kendi ailesinden ya da ırkından getirdiği genetik eğilimler önceliklidir ancak belirli burçlar belirli fiziksel eğilimlerin ortaya çıkmasını kolaylaştırırlar. Örneğin su elementi burçları, Yengeç, Akrep ve Balık, eğer aile geçmişinde mavi göz kapasitesi varsa, kişinin de mavi gözde olmasını kolaylaştırabilir. Belki bu kişinin dedesi mavi gözlü iken, anne babası kahverengi gözlü olsa, bile bu özelliğin onda yeniden ortaya çıkmasına neden olabilir. Burçların getirdiği bazı temel fiziksel karakteristikleri daha sonra tek tek yer vereceğiz.
Yükselen burç kişinin genel talihi, kişiliği ve yetenekleri hakkında da bilgi verir. Örneğin Yengeç burcu yükselen bir kişinin hayatında annesi, ailevi değerler çok daha önemli yer tutarken, yükselen burcu İkizler olan bir kişinin hayatında kardeşler, yakın çevre ve zeka ile ilgili konular öne çıkabilir. Benzer biçimde yükselen burcu Akrep olan bir kişinin hayatında genellikle ölüm kalım getiren mücadeleler ve değişim arzusu dikkat çekecektir. Başka bir örnek vermek gerekirse, yükselen burcu Yay olan bir kişinin hayatında yabancıların yeri, yurtdışı ile ilgili konular ve yolculuklar büyük bir rol oynayabilecektir.
Yükselen burç adeta bir maske gibidir. Bizim gerçek özümüzü başta Güneş, Ay ve içsel gezegenler anlatırken, yükselen burcumuz bu özelliklerimizi nasıl ortaya koyabileceğimizi gösterecektir. Bir bakıma yükselen burç bir araç gibi, kişinin ulaşmak istediği hedeflere götüren bir vasıta gibidir. Yine bir örnek verelim. Bir kişinin astrolojik haritasında Yengeç ve Boğa gibi daha muhafazakar, temkinli, güvenliğe önem veren göstergeler olsun, ancak bunun yanında yükselen burç ise Koç olsun. Bu durumda kişi kendi içinde sağlamcı ve temkinli olmak istese bile, yine de hayatla olan temasında ve kendisini ortaya koyma biçiminde girişken, risk alan bir yapıda olacaktır. Bir başka deyişle kişi risk alarak ve cesaret göstererek kendisini güven altına almak isteyecek, bu yönde bilinçli çaba sarf edecektir.
Yükselen burç yakın çevremizle nasıl bir uyum ve adaptasyon içinde olduğumuzu da gösterir ve özellikle birebir ilişkilerde karşımızdaki kişilerin tutumlarını ya da bizim nasıl yakın ilişkilere çekildiğimizi de anlatır. Herhangi bir burç yükseldiğinde, onun karşıt burcu da ister istemez önem kazanır ve bu burç ikili ilişkileri, evlilik ve anlaşmaları, çatışmaları gösteren 7. eve yerleşir. Örneğin yükselen burcu Kova olan bir kişinin ilişkiler ve anlaşmalar evinde otomatikman Aslan burcu yer alacaktır. Bu durumda Kova yükselen kişi karşısında sıcakkanlı, yaratıcı ve güçlü kişiler ve partnerler arayacaktır. Hatta bu evde bulunan burç evleneceği eşinin özelliklerini de gösterebilir. Sırayla söylemek gerekirse, Koç’un karşısında Terazi, Boğa’nın Akrep, İkizler’in Yay, Yengeç’in Oğlak, Aslan’ın Kova, Başak’ın Balık, Terazi’nin Koç, Akrep’in Boğa, Yay’ın İkizler, Oğlak’ın Yengeç, Kova’nın Aslan, Balık’ın karşıt burcunda Başak vardır.
Bu gözle bakınca yükselen burç bizim yakın ilişkilerimizi, ilişkilerdeki tutumumuzu, nasıl bir işbirliği aradığımızı da anlatır. Şimdi kısaca yükselen burçların hayata bakış açılarında neler getirdiğini bazı kısa ifadelerle görelim:
Yükselen Koç, yakın çevresi üzerinde etkin olmak ve fethetmek ister
Yükselen Boğa, yakın çevresini hissetmek ve bedensel olarak tatmin olmak ister
Yükselen İkizler, yakın çevresini öğrenmek, merakını gidermek ve iletişim içinde olmak ister.
Yükselen Yengeç, çevresini korumak, kollamak, annelik yapmak ister
Yükselen Aslan, dikkat çekmek ve kendini sergilemek ister
Yükselen Başak, çevresini düzene koymak ve pratik hizmet getirmek ister
Yükselen Terazi, denge ve uyum içinde olmak, ortaklıklar kurmak ister
Yükselen Akrep, çevresini kontrol etmek ve yakın duygusal bağlar kurmak ister
Yükselen Yay, çevresini keşfedeceği heyecanlı bir yer olarak görmek ve hareket etmek ister
Yükselen Oğlak, başkalarına düzen, kural ve disiplin getirmek ister
Yükselen Kova, bireyselliğini ve özgürlüğünü vurgulamak, bağımsız kalmak ister
Yükselen Balık, çevresinin etkisi altında fedakarlık yapmak ve kendisini çevresine adamak ister.
Yükselen burçta yer alan gezegenler
Eğer doğum haritanızda yükselen burcunuzda herhangi bir gezegen varsa, bu gezegenin karakteristikleri de, çevreye bakışınızı, kişiliğinizi ve kendinizi nasıl ortaya koyduğunuzu etkileyecektir. Bu durumda, burcun özellikleri ile, gezegenin işlevleri iç içe geçmiş olur.Örneğin haritanızda kendi öz burcunuz yükseliyor olabilir (sabah erken saatte, Güneş yükselirken doğanlar) bu durumda yükselen burçta yani birinci evinizde Güneş olacaktır. Kuşkusuz bunu bilebilmeniz için, astrolojik haritanızı bilmeniz de gerekir.
Eğer yükselen burçta Güneş varsa, bu kişiler yakın çevrelerinde daha dominant, parlayan, gururlu ve gösterişe önem veren kişiler olabilirler.
Eğer Ay varsa, bu kişiler daha yansıtıcı, hassas, duygularla harekete geçen ve koruyucu olma eğiliminde olabilirler.
Eğer Merkür varsa, bu kişiler çok daha konuşkan, hareketli, çok yönlü ve meraklı olma eğilimindedirler.
Eğer Venüs varsa, bu kişiler zevk sahibi, denge isteyen ve güzelliklere, ortaklıklara önem veren kişiler olabilirler.
Eğer Mars varsa, bu kişiler daha savaşkan, cesur, kavgacı ve girişimci, yüksek motivasyon sahibi kişiler olabilirler.
Eğer Jüpiter varsa, bu kişiler daha geniş görüşlü, eğitime ve sosyal konulara duyarlı, cömert tipler olabilirler
Eğer Satürn varsa, bu kişiler daha kontrollü, disiplinli, müşkülpesent ve derin düşünen tipler olabilirler
Eğer Uranüs varsa, bu kişiler özgün, bağımsız, ani reaksiyonlar veren, sisteme karşı duran, dengesiz tipler olabilirler
Eğer Neptün varsa, bu kişiler alıcı, sanatkar ruhlu ancak karmaşık, kendini feda eden, kişisel sınırlarını tam olarak belirleyemeyen özellikler yansıtabilir
Eğer Plüton varsa, bu kişiler yakın çevrelerinde sessiz ancak baskın, bir bilmece gibi derin ve güçlü iradeli ancak zorlayıcı karakterler olabilir.
Kuşkusuz bu durumda yükselen burçtaki gezegenin yaptığı açılar yani diğer gezegenlerle olan ilişkisi de ele alınarak daha fazla şey söylenebilir.