【聯合聲明】人民有權用台灣語文Tī國會Kā官員質詢

人民有權用台灣語文Tī國會Kā官員質詢

聯合聲明: (2021/9/28)

台文筆會

社團法人台越文化協會

客家後生社

國立成功大學台灣文學系台語師資班

國立成功大學台灣語文測驗中心

國立成功大學越南研究中心

新聞聯絡人: FB蔣為文 uibunoffice@gmail.com  Tel:06-2387539

5語版【聯合聲明】

（漢羅台文版）

人民有權用台灣語文Tī國會Kā官員質詢

立法院tī 2018年12月tō通過國家語言發展法ah，hō͘台灣本土語言ē-sái tī國會使用ê權利（法案第11條）。無幾工前，基進黨ê陳柏惟立委chiàu規定有先kā立法院申請通譯beh用台語kā國防部長邱國正質詢。無疑悟，邱國正部長soah iáu-koh tiàm tī-leh過去黨國時代，hit-khoán kan-ta中國話siōng大ê心態，拒絕陳委員講台語kā質詢。Goán對chit-khoán chiâⁿ遺憾，mā beh chhiūⁿ  ē-kha 寫ê kā呼籲：

第一，政府ài kā國家語言發展法對台語、台灣客語、台灣原住民族語kap台灣手語ê保障hām發展kā做kah kàu。國家語言發展法是chiàu聯合國ê「世界人權宣言」、「世界文化多樣性宣言」kap國際筆會ê「世界語言權宣言」ê精神leh制定，有ha̍h國際ê時勢。

第二，立法院ài chhōa-thâu對即時通譯ê設備、人員kap制度kā改善，hō͘立法委員用ta̍k-khoán ê國家語言發言leh質詢ê 權利thang做kah kàu。

第三，「促進轉型正義委員會」ài針對過去威權時代實行ê獨獨尊崇中國語文ê國語政策做調查。加害者ài kā打整、處罰，nā-sī受害ê人民a̍h-sī團體ài有賠償。Chhiūⁿ-kóng，黨國時期bat對台語白話字聖經kā禁koh沒收。政府ài對當初時ê加害者kā嚴罰，mā ài kā白話字聖經hêng--tńg-lâi a̍h-sī賠補。

 (Tâi-oân-jī pán)

Jîn-bîn Ū Koân Iōng Tâi-oân Gí-bûn Tī Kok-hōe Kā Koaⁿ-oân Chit-sûn

Li̍p-hoat-īⁿ tī 2018 nî 12 goe̍h tō thong-kòe “Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat” ah, hō͘ Tâi-oân pún-thó͘ gí-giân ē-sái tī kok-hōe sú-iōng ê koân-lī (hoat-àn tē 11 tiâu). Bô kúi kang chêng, Ki-chìn-tóng  ê Tân Pek-î li̍p-úi chiàu kui-tēng ū seng kā Li̍p-hoat-īⁿ sin-chhéng thong-e̍k, beh  iōng Tâi-gí kā Kok-hông  pō͘-tiúⁿ Khu Kok-chèng  chit-sûn. Bô-gî-gō͘, Khu Kok-chèng pō͘-tiúⁿ soah iáu-koh tiàm tī-leh kòe-khì tóng-kok sî-tāi, hit-khoán kan-ta Tiong-kok-ōe siōng tōa ê sim-thài, kī-choa̍t Tân úi-oân kóng Tâi-gí kā chit-sûn. Goán tùi chit-khoán chiâⁿ ûi-hām, mā beh chhiūⁿ  ē-kha siá--ê kā ho͘-io̍k:

Tē-it, chèng-hú ài kā “Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat” tùi Tâi-gí, Tâi-oân Kheh-gí, Tâi-oân Goân-chū-bîn cho̍k-gí kap Tâi-oân Chhiú-gí ê pó-chiong hām hoat-tián kā chò kah kàu. “Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat” sī chiàu Liân-ha̍p-kok ê “Sè-kài Jîn-koân Soan-giân”, “Sè-kài Bûn-hòa To-iūⁿ-sèng Soan-giân” kap Kok-chè Pit-hōe ê “Sè-kài Gí-giân-koân Soan-giân” ê cheng-sîn leh chè-tēng, ū ha̍h kok-chè ê sî-sè.

Tē-jī, Li̍p-hoat-īⁿ ài chhōa-thâu tùi chek-sî thong-e̍k ê siat-pī, jîn-oân kap chè-tō͘ kā kái-siān, hō͘ li̍p-hoat úi-oân iōng ta̍k-khoán ê kok-ka gí-giân hoat-giân leh chit-sûn ê koân-lī thang chò kah kàu.

Tē-saⁿ, Chhiok-chìn Choán-hêng Chèng-gī Úi-oân-hōe ài chiam-tùi kòe-khì ui-koân sî-tāi si̍t-hêng ê to̍k-to̍k chun-chông Tiong-kok gí-bûn ê kok-gí chèng-chhek chò tiâu-cha. Ka-hāi-chiá ài kā táⁿ-chéng, chhú-hoa̍t, nā-sī siū-hāi ê jîn-bîn a̍h-sī thoân-thé ài ū pôe-sióng. Chhiūⁿ-kóng, tóng-kok sî-kî bat tùi Tâi-gí Pe̍h-ōe-jī Sèng-keng kā kìm koh bu̍t-siu. Chèng-hú tùi tong-chhoe-sî ê ka-hāi-chiá ài kā giâm-hoa̍t, mā ài kā Pe̍h-ōe-jī Sèng-keng hêng--tńg-lâi a̍h-sī pôe-pó͘.

(Hak-fa pán台灣客話版)

人民有權thê國會使用台灣語文質詢官員 

2018年12月立法院通過國家語言發展法，thê國會有使用台灣本土語言ke權利 (該法第11條)。最近基進黨陳柏惟立委照規定先向立法院申請通譯，ko用台語向國防部長邱國正質詢。無想tó邱國正部長me vàn停留thê頭擺黨國時期獨尊中國話ke心態，回絕陳委員ke台語質詢。Ngài-nên感覺十分痛腸，thê ya要求：

第一，政府oi落實國家語言發展法對台語、台灣客話、台灣原住民族語、台灣手語ke保障thùng發展。國家語言發展法he照聯合國「世界人權宣言」、「世界文化多樣性宣言」thùng國際筆會「世界語言權宣言」ke精神來制定，符合國際潮流。

第二，立法院oi帶頭改善同步通譯ke設備、人員thùng制度來落實立法委員使用各種國家語言質詢ke權利。

第三，「促進轉型正義委員會」應該針對頭擺威權時期實施獨尊中國語文ke國語政策進行調查。加害者oi受制裁，受害ke人民ya-he團體oi得tó賠償。比論講，黨國時期sṳt禁止thùng沒收白話字聖經。政府oi制裁該當時ke加害者vàn有歸還ya-he賠償白話字聖經。

 (bản tiếng Việt Vietnamese)

Người dân có quyền sử dụng ngôn ngữ Đài Loan để chất vấn trong Quốc hội

Viện Lập pháp Đài Loan đã thông qua Luật Phát triển Ngôn ngữ Quốc gia vào tháng 12 năm 2018, theo đó cho phép thực thi quyền sử dụng các loại ngôn ngữ bản địa của Đài Loan tại Quốc hội (điều 11 của bộ luật này). Vài ngày trước đây, Ủy viên Lập pháp Đảng Cơ Tiến Trần Bách Duy mặc dù đã đăng ký trước cần phiên dịch viên của Viện Lập pháp hỗ trợ theo như quy định và sử dụng tiếng Đài để chất vấn Bộ trưởng Quốc phòng Khâu Quốc Chính, nhưng thật không ngờ Bộ trưởng Khâu Quốc Chính lại tỏ thái độ từ chối việc bị chất vấn bằng tiếng Đài này. Hành động từ chối này là coi thường quốc pháp và ngạo mạn với tâm lý độc tôn tiếng Trung Quốc có từ thời kỳ Khủng bố trắng. Chúng tôi cảm thấy vô cùng đáng tiếc, đồng thời đưa ra lời kêu gọi như sau:

Một, chính phủ phải nghiêm túc thực hiện việc gìn giữ và phát triển tiếng Đài, tiếng Khách Gia, tiếng các dân tộc bản địa và ngôn ngữ ký hiệu của Đài Loan theo quy định của Luật Phát triển Ngôn ngữ Quốc gia. Luật Phát triển Ngôn ngữ Quốc gia được xây dựng theo tinh thần của “Tuyên ngôn Nhân quyền Thế giới”, “Tuyên ngôn Tính đa nguyên Văn hóa Thế giới” của Liên hợp quốc và “Tuyên ngôn Quyền ngôn ngữ Thế giới” của Hội nhà văn Quốc tế. Điều này hoàn toàn phù hợp với xu thế chung của thế giới.

Hai, Viện Lập pháp phải đi đầu trong việc cải thiện thiết bị, nhân sự và chế độ cho việc phiên dịch đồng thời (dịch song song) để thực hiện nghiêm túc quyền lợi của các Ủy viên Lập pháp trong việc sử dụng các loại ngôn ngữ quốc gia để chất vấn.

Ba, Ủy ban Thúc đẩy Thực thi Chính nghĩa phải tiến hành điều tra chính sách Quốc ngữ, theo đó tiếng Trung Quốc có vị trí độc tôn, được ban hành trong thời kỳ Khủng bố trắng. Những kẻ gây ra tội ác phải chịu sự trừng phạt, những cá nhân hoặc tổ chức bị hại phải được bồi thường. Ví dụ như thời kỳ Khủng bố trắng đã từng cấm và tịch thu Kinh Thánh Peh-oe-ji tiếng Đài. Chính phủ phải trừng phạt nghiêm khắc những kẻ gây ra tội ác này đồng thời trả lại hoặc bồi thường cho Kinh Thánh Peh-oe-ji.

(中文版)

人民有權在國會使用台灣語文質詢官員

立法院已於2018年12月通過國家語言發展法，賦予台灣本土語言於國會使用的權利(該法第11條)。近日基進黨陳柏惟立委依規定事先向立法院申請通譯並用台語向國防部長邱國正質詢。沒想到邱國正部長卻仍停留在過去黨國時期的獨尊中國話心態拒絕陳委員的台語質詢。我們對此表示非常遺憾，並呼籲如下:

第一，政府須落實國家語言發展法對台語、台灣客語、台灣原住民族語及台灣手語的保障與發展。國家語言發展法係秉持聯合國的「世界人權宣言」、「世界文化多樣性宣言」及國際筆會「世界語言權宣言」的精神而訂定，符合國際潮流。

第二，立法院須帶頭改善即時通譯之設備、人員及制度以落實立法委員使用各種國家語言發言質詢的權利。

第三，「促進轉型正義委員會」應針對過去威權時期實施的獨尊中國語文的國語政策進行調查。加害者須受懲罰，而受害的人民或團體則需獲賠償。譬如，黨國時期曾禁止及沒收台語白話字聖經。政府須嚴懲當初的加害者並歸還或賠償白話字聖經。