Korhoenders in Nederland

Foto: Tjibbe Hunink

Op deze pagina's vindt u actuele informatie over het korhoen in Nederland, onderzoek, monitoring, veel gestelde vragen, kosten en sponsoring. De onderliggende pagina's kunt u bekijken via het menu links.

Vara's Vroege Vogels

Korhoenders zijn standvogels, dat wil zeggen dat ze het gehele jaar aanwezig zijn. Ze hebben voorkeur voor vochtige hoogvenen en heidevelden met enkele bomen. Verder zoeken de dieren ook graag voedsel in het cultuurland, vlak bij de broedgebieden. Een volwassen korhoen eet vooral plantaardig voedsel. Tot ver in de winter doen ze zich te goed aan de vossebessen die in grote hoeveelheden op de Sallandse Heuvelrug te vinden zijn. Maar kuikens zijn in het begin van hun levensfase afhankelijk van het aanbod van dierlijk voedsel, zoals insecten(larven) en spinnen. De Nederlandse korhoenders behoren tot een speciale ondersoort brittanicus. Dit zijn de oorspronkelijke korhoenders van Noordwest-Europa. De jaarlijkse balts is spectaculair. 

Afname
Begin 20e eeuw leefden duizenden korhoenders op kleine akkers en heidevelden in ons land; rond 1975 waren dat er nog vele honderden. Nu zien we in heel Zuidwest-Europa het korhoen achteruit gaan. In Nederland komt het wilde korhoen nog alleen maar voor op de Sallandse Heuvelrug. De laatste drie jaar is de stand op de Sallandse Heuvelrug snel gedaald. In 2010 en 2011 zijn er respectievelijk 7 en 4 hanen geteld. Nu zijn er nog maar 2 hanen en circa 10 hennen van de oorspronkelijke populatie aanwezig. Door dieren uit een populatie uit Zweden bij te plaatsen is dat aantal nu hoger, mede doordat er in 2013 ook jongen zijn groot geworden en dat is de laatste jaren niet het geval geweest.

Kritische fase
De populatie verkeert dus in een zeer kritische fase. Niet voor niets staat de soort als ernstig bedreigd op de Nederlandse rode lijst. De exacte oorzaak van de plotselinge snelle neergang is inmiddels bekend. Ruimtegebrek en intensief landgebruik spelen een rol maar ook de effecten van voedselgebrek voor de kuikens, klimaatverandering en het ontbreken van verbindingen tussen natuurgebieden kunnen van invloed zijn. De laatste jaren geen kuikens groot zijn geworden, tot in 2013 een toom van een hen met 5 juvenielen is waargenomen. Zeker is dat een gebrek aan insecten voor jonge kuikens een belangrijke rol speelt. Ook kan het zijn dat de insecten niet de juiste voedingswaarde hebben.  Daarnaast kan inteelt en mogelijk het veranderende klimaat een rol spelen. Predatoren als havik, kraai en vos hebben ook hun aandeel.
 

Bron: Alterra