coron
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje gayel * « korro » (bricant foû, pondant, k' a-st ene inglêye) avou l’ cawete « -on »; adon racuzinåve avou l' irlandès « corr » (bricant foû, pondant, awiyant) et l' walès « cwr » (coirnêye, dibout, coron).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɔ.ʀɔ̃/ aschoûtez lu (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : co·ron
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
coron | corons |
coron omrin
- fén d' ene sacwè.
- «Bon coraedje !» brait l' cinsî då fén coron del tåve — Henri Simon (fråze rifondowe).
- Elle a morou come ene tchandele arivêye å coron ki vout blamtyî disk' å dierin moumint — Lucyin Mahin (fråze rifondowe).
- Å coron del porcession, (gn a) ene pitite tchiproûle
Avou des ptits féns crolés tchveas,
C' est el Loubna Benayissa — Lucyin Mahin (fråze rifondowe). - Dj' a stî å coron del pasteure — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- A pårt motoit po les deus corons (li gåmès et l' picård), tos les ôtes Walons si plèt comprinde et s' djåzer åjheymint — André Lamborelle (fråze rifondowe).
- Quand ça n’ s’reut qu’ po l’aîreû
Qui pontîye au coron !
Ç’aureut co stî po mwins´…
Ça valeut ène tchanson.
— Lucien Somme.
- (pus stroetmint) dierin aresse d' ene lene di tram, di trén, d' otobusse.
- (cronolodjeye) fén d' ene termene.
- C' est ene boune ocåzion po dvizer di s' novea CD ki rexhrè å coron d' setimbe — Jean-Pierre Tondu (fråze rifondowe).
- (mot do bastimint) coulot d' ovrîs, sovint metou dilé l' oujhene, avou totes les måjhons les minmes.
- I dmorént dins on coron do costé del Louvire.
- Cités do Noer Payis, moriånès overresses,
Corons, beures et terisses, infier di nos houyeus,
Wice ki l' tchanson del hoye est scrîte a côps d' havresses,
Et la ki l' cour del tere hansixh do feu griyeus— Louis Lagauche, "L' inmant", Å neûr payîs dè l’ hoye, (1947), p. 129 (fråze rifondowe).
- payis pierdou wice k' on-z est.
- I s' va piede, i n' conoxhe nén assez l' coron eyet avou l' froed ki vos edjale, sortot par nute… — Dominique Heymans (fråze rifondowe).
- Ça va, dji n' a pont d' må, a rispondou Roga. Cotinouwez l' patrouyaedje dins l' coron — Georges Michel (fråze rifondowe).
- Nole ervindje ! Fok el silince des meurs displayis Del barake dismanveye D' on coron rovyî — Jacqueline Boitte (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- avni å coron d' ses royes
- mete ses corons a pont : spårgnî.
- èn nén co esse å coron d’ ses royes
- tini do betch å coron (— Motî d’ Bastogne.)
- awè do må d’ loyî les corons eshonne (— Motî d’ Bastogne.)
- disk’ å coron
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- coron-stitchete
- li mot Cronmouze n' est nén on parint d' «coron».
Sinonimeye
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]Dischindance
[candjî]- Francès : coron
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S109
Ratournaedjes
[candjî]dibout
Sourdants
[candjî]Etimolodjeye: motî gayel Ranko Matasović (Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Brill Academic Pub, Leiden London, 2008, ISBN 978-9004173361) a « kurro- ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do gayel
- Sustantifs do walon avou l' cawete -on
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' irlandès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do walès
- Mots do walon avou des eredjistrumints odios
- Mots ki s' prononcèt parey totavå
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon pol cronolodjeye
- Motlî do walon pol bastimint
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki sont dins Ene båke so les bwès d' l' Årdene
- Mots ki l' rifondowe est dins Ene båke so les bwès d' l' Årdene
- Pådjes avou des hårdêyes otomatikes ISBN