Pwetî
Pwetî (e-n occitan, Peitieus; e pweturlin, Poetae; e francès, Poitiers), c' est ene veye di France, li mwaisse veye do Pwetou.
Asteure, c' est eto ene des grandès veyes del redjon del Nouve Akitinne.
Lingaedjes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Do vî tins, on î djåzéve l' occitan, come li mostere li no d' onk des pus vîs troveus e-n occitan, Wiyåme di Pwetî.[1]
Adonpwis, avou l' avanceye des lingaedjes d' oyi avou les rwès d' Paris, ça a stî l' pweturlin.
Asteure, come dins totes les veyes di France, c' est l' francès.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]On djåze sovint del batreye di Pwetî ki Tchåle al Mayote[2] wangna disconte les Arabes e 732 (c' esteut ene sawice pus a Bijhe del veye sol comene d' asteure di Vouneuil-sur-Vienne).
Univiersité
[candjî | candjî l’ côde wiki]Si univiersité est viye viye (1431).
Î ont studyî, des rlomêyès djins come René Descartes, Joachim du Bellay oudon co François Rabelais.
Co asteure, gn a la dipus d' 29 000 situdiants.
E 2018, elle a ascoyî on raploû so les formagnîs lingaedjes, avou prezintaedje do walon (pa Lucyin Mahin) et do Djåzant atlasse éndjolike des lingaedjes di France et d' pattavå, ki n' esteut k' a si cminçmint (pa Flipe Boula).[3]
Futuroscope
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est tot ene plinne di distreyaedje. A onk des paviyons, on voet on fime so des ciryins, ki djåznut on lingaedje ki les Francès n' comprindèt nén, et c' est l' walon.[4][5]
Infôrmåcions
[candjî | candjî l’ côde wiki]Demografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Dinsité : 2 143 dimorants/km²
- Peuplacion : 90 240 dimorants
- Sitindêye : 42,11 km²
Djeyografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Dipårtumint : 86
- Redjon : Nouve Akitinne
- Payîs : France
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ L'occitan, livret sins no di scrijheu, sins date, eplaidî pa l' Institut d'Études Occitanes de la Vienne avou l' aspalaedje di l' ancyinne redjon «Pwetou-Xharintes».
- ↑ on «Walon» sins l' saveur, poy ki s' pitit-fi, Tchårlumagne vina-st å monde a Hesta.
- ↑ Les deus djins ont prezinté eshonne on papî, Atlas linguistique sonore de la gallo-romania, focus sur le wallon, dins les Akes do raploû k' ont rexhou ås Presses Universitaires de Rennes e 2021, p. 195-210.
- ↑ André Gauditiaubois, «Minme les estrateresses eployenut des lingaedjes "endogènes" : å Futuroscope a Pwetî, i djåznut lidjwès.» (so l' Aberteke).
- ↑ Tite do fime: Alien Adventure, Directeur:Ben Stassen, produjheus: Charlotte Huggins eyet Caroline Van Iseghem; vwès des ciryins: Phil “Bouli” Lanners et Pierre “Lele” Lebecque; li fime est ossu veyåve å Muzêye do Vicaedje des Walons a Lidje, prumî astaedje.