Tau Ceti
 Plad ela Tau Ceti in eläd Sivalüt. | |
| Nünis küpedik Timäd J2000 | |
|---|---|
| Steläd | Sivalüt (Cetus) |
| Ascensio recta | 1h 44m 04,1s |
| Declinatio | −15° 56' 14" |
| Litagret jinik (V) | 3,49 |
| Patöfs späktrumik | |
| Pated späktrumik | G8 V |
| kölanüm U-B | 0,21 |
| kölanüm B-V | 0,72 |
| Pated cenastel | nonik |
| Stelamafav | |
| Moikamavifot (Rv) | −17 km/s |
| Lönamuf (μ) | AR: −1721,82 mbs/yl Dec.: 854.07 mbs/yl |
| Paralak (π) | 274,39 ± 0,76 mbs |
| Fagot | 11,89 ± 0,03 ly 3,64 ± 0.01 ps |
| Litagret verik (MV) | 5,68 |
| Patöfs füsüdik | |
| Masat | 0,81 M☉ |
| Diametalaf | 0,82 R☉ |
| Stralanäm | 0,59 L☉ |
| Vamot | 5.380 K |
| Metalöf | 22-74% uta Sola |
| Tulatim | dels 34 |
| Bäldot | yels za 1 × 1010 |
| Nems votik | |
Tau Ceti (τ Cet / τ Ceti) binon stel sümik ad Sol tefü masat e pated späktrumik, ed i tefädiko nilik Solasite. Binon i stel „metalodefik“, klu binos läs luveratik, das labon planetis klifagik zü ok. Too küpeds etuvons püfamödoti 10na gretikumi zü el Tau Ceti, kas binon pö Solasit. Kompenastel nonik jünu petuvon dub mafams stelavik moikamavifota. El Tau Ceti logädon loge as stel litagreta kilid nilü Steläd Sivalüt (Cetus).
El Tau Ceti no labon nemi kösömik vemo sevädik, distü stels logädikum mödik. Se planetasit mögik zü el Tau Ceti, Sol binon stel litagreta telid in Steläd: Boötes.
Küpeds
[redakön • redakön fonäti]Lönamuf ela Tau Ceti binon tefädiko vifik (o.b. plad onik in silasfer votikon tefädiko vifiko): bobädasekun za bal a yel. Too milats anik yelas zesüdons one ad votükön pladi okik mö bobädagred bal.
Lönamuf vifik malon nili Sole: stels nilik mufons jiniko vifikumo ka stels fagik, e binons kludo zeils gudik pro paralakastuds. Dö el Tau Ceti, mufams jonons, das stel at binon fagotü litayels bosilo läs ka 12; abinon kludo bal stelas nilikün Sole, stel nilikün telid (pos el Alpha Centauri A), kel duton lü späktrumaklad G.
Moikamavifot, distü lönamuf, no kanon paküpedön stedöfiko, ab muton pavestigön dub mafam späktruma. Sekü sleafam ela Doppler, nüsugamaliens späktruma sleafons lüodü red (volfalunots gretikum) if stel momufon, u lüodü blöv (volfalunots smalikum) if lümufon lü obs. Moikamavifot ela Tau Ceti binon milmets za -17 a sekun, kelos sinifon, das mufon lüodü Sol.
Fagot tefädiko smalik ela Tau Ceti, ed i lönamuf e moikamavifot tefädiko gretiks, dälons kalkulami mufa stela at da lespad. Vifot lölöfik ona binon milmets 37 a sekun; stabü kalkulam at, mögos ad kalkulön züvegi ela Tau Ceti in Miligaveg: galaxid obik. Fagot de zänd galaxida binon litayels za 32.000, e plödazänöf binon 0,22.
Patöfs füsüdik
[redakön • redakön fonäti]
Cifadil nünas sevädik dö patöfs füsüdik ela Tau Ceti petuvon dub späktrumimafams: dub leigod späktruma onik lä späktrums spetabik bai teorod stelavolfa, bäldot, masat, diametalaf e stralanäm ela Tau Ceti kanon patäxetön. Yufü metods nulädikum ye mafams kuratikum diametalafa stela kanons padunön stedöfiko. Ön mod soik diametalaf ela Tau Ceti pemafon as 81,6 ± 1.3% uta Sola. Atos binon zao gretot paspetöl pro stel labü masat bosilo donikum ka ut Sola.
Tulatim ela Tau Ceti pämafom dub votikams periodöfik in liens klatädik The rotation period for Tau Ceti was measured by periodic variations in the classic H and K absorption lines of singly-ionized Calcium, or Ca II. These lines are closely associated with surface magnetic activity,[6] so the period of variation measures the time required for the activity sites to complete a full rotation about the star. By this means the rotation period for Tau Ceti is estimated to be 34 days.[7]
Sekü vobed ela Doppler, tulavifot stela votükon vidoti späktrumalienas (lit se flan momuföl de logan geton vefalunoti lunikum, e lit se flan nilikumöl geton vefalunoti brefikum). In mod soik, medü diletam vidota lienas at, tulavifot stela kanon patäxeton.