Thành viên:GDAE/Viện bảo tàng vĩ cầm

Chào mừng tới Viện bảo tàng vĩ cầm! 🎻

Bách khoa

Phương tiện

Văn thư

Từ điển

Dữ liệu

Sách

Học liệu

Xin chào mừng và cảm ơn các thành viên đã ghé thăm viện bảo tàng Vĩ cầm của TranHieu0706 trên Wikipedia! Nơi đây trưng bày những hình ảnh, âm thanh hoặc các file phương tiện về đàn vĩ cầm, giai điệu, nghệ sĩ vĩ cầm, nhạc viện,... và tất cả những gì liên quan đến vĩ cầm. Mọi người có thể ghé thăm tự nhiên, bất kì lúc nào, và vì là các phương tiện miễn phí thuộc phạm vi công cộng nên có thể sử dụng với bất kì mục đích nào. Nếu bạn có ý kiến đóng góp hay trưng bày thêm các tài liệu và hiện vật, tôi rất sẵn lòng.

Chiếc mục lục dưới đây là chiếc thang máy, nếu muốn di chuyển tới tầng nào, xin vui lòng nhấn nút tương ứng. Bảo tàng đang tu sửa và khởi công từ tháng ngày 14 tháng 11 năm 2021, dự kiến hoàn thành đầu năm 2022.

Sảnh: Tổng quan về đàn vĩ cầm

Trích từ bài Vĩ cầm: Vĩ cầm hay Vi-ô-lông, Violin,... là loại đàn có kích thước nhỏ nhất và thanh âm cao nhất trong họ vĩ cầm. Đàn gồm có bốn dây, mỗi dây cách nhau một quãng năm đúng. Vĩ cầm phát triển vào thế kỉ 16 ở Ý và tiếp tục được cải tiến trong suốt thế kỉ 18 và 19. Loại đàn dùng cho người lớn có chiều dài khoảng 60 cm, rộng khoảng 20 cm, và luôn có kèm một cây vĩ có dây làm bằng lông đuôi ngựa, loại cao cấp hơn có thể làm bằng vây của cá voi nhưng ngày nay thường được làm bằng chất liệu ni lông hóa học có tính đàn hồi và khả năng sử dụng cao hơn. Đàn được làm từ các loại gỗ khác nhau như gỗ phong, vân sam... còn dây đàn được làm bằng thép hoặc ni lông. Người chơi vĩ cầm tạo ra âm thanh nhờ kéo hoặc gẩy đàn bằng tay phải và bấm nốt bằng tay trái. Vĩ cầm được sử dụng trong nhiều thể loại nhạc, bao gồm nhạc cổ điển, nhạc Baroque, jazz, âm nhạc dân gian và cả nhạc rock.

Tầng 1: Tổng quan về đàn vĩ cầm

Phòng 101: Tổng thể và chi tiết cây đàn

Tổng thể cây vĩ cầm
Tên các bộ phận trên đàn
Hồn và xác của Vĩ cầm
Cấu tạo bên trong đàn
Bốn vị trí đầu dây của vĩ cầm
Núm vặn chỉnh dây phía dưới đàn
Cận cảnh vĩ cầm 1
Cận cảnh vĩ cầm 2
Cận cảnh vĩ cầm 3
Kích thước nhỏ và to nhất vĩ cầm
Mô hình 3D của đàn vĩ cầm

Phòng 102+103+104: Một số bộ phận khác của đàn vĩ cầm

Khu vực 101: VĨ

Một cây vĩ
Cấu tạo của vĩ
Tư thế cầm vĩ của tay phải
Cận cảnh đuôi vĩ
Cận cảnh ngọn vĩ
Một số kiểu vĩ

Khu vực 102: Các bộ phận khác trên đàn (bắt buộc có)

Cằm đệm đàn
Bộ phận giữ dây đàn
Ngựa đàn
Dây đàn
Trụ chống âm thanh và lỗ f
Núm vặn dây đàn trên

Khu vực 103: Các phụ kiện khác ngoài đàn (không bắt buộc có)

Đệm vai (quan trọng 85%)
Nhựa thông (quan trọng 90%)
Máy chỉnh dây (quan trọng 20%)
Máy đập nhịp (quan trọng 20%)
Hộp đựng đàn (quan trọng 75%)

Phòng 104: Các loại đàn vĩ cầm khác nhau

Vĩ cầm Baroque, tổ tiên của vĩ cầm hiện đại.
Đàn vĩ cầm pochette
Vĩ cầm điện tử
Vĩ cầm 5 dây
Và một số biến thể khác...

Tầng 2: Vĩ cầm trong hệ thống âm nhạc

Phòng 201: Âm vực vĩ cầm

Cao độ gốc của 4 dây vĩ cầm
Âm vực của vĩ cầm

Phòng 202: Thế bấm vĩ cầm

Một số thế bấm của vĩ cầm
Thế 1 của đàn vĩ cầm

Phòng 203: Một số kĩ thuật diễn tấu đặc trưng của vĩ cầm

Martele (nảy vĩ)
Harmonic (sóng hài âm)
Tremolo (vê ngón tay)
Pizzicato (búng)
Aprggio (hợp âm rời rạc)

Phòng 204: Một số kĩ thuật phi vĩ cầm

Hợp âm quá 4 nốt. (điều này là không thể vì đàn vĩ cầm chỉ có 4 dây)
Nốt Fa lớn và khóa Fa (Âm vực của vĩ cầm rất cao, nên nốt những nốt thấp hơn hoặc bằng nốt fa lớn và khóa fa, cũng như cả khóa đô đều không tồn tại).
Xuất hiện ngón 5 (ngón tay sử dụng trên đàn vĩ cầm không có ngón cái nên không có ngón 5, thay đó là ''ngón 0'', còn được gọi dây buông).

Phòng 205+206+207: Một số trích đoạn bản nhạc nổi tiếng của vĩ cầm

Khu vực 205 (các bản nhạc cổ điển sáng tác từ 1600-1800)

Đây là giai đoạn phổ biến và phát triển nhất của thời kỳ Baroque và tiền Baroque, là giai đoạn xuất nguồn của vĩ cầm bắt, và vĩ cầm cũng bắt đầu phát triển và lưu hành rộng rãi. Những tác giả thời ký này chủ yếu sáng tác những âm nhạc hướng tới tôn giáo.

Một số tác giả đáng chú ý: Bach, Vivaldi, Mozart, Beethoven, Handel, Veracini, Corelli.

Concerto Số 1 cung Mi trưởng, "La primavera" (mùa xuân)

I. Allegro

II. Largo

III. Allegro

Trục trặc khi nghe các tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Mùa xuân (Vivaldi)

Là một trong bộ bốn concerto cho violin của Antonio Vivaldi sáng tác năm 1725. Bốn mùa là tác phẩm nổi tiếng nhất của Vivaldi, và là một trong những tác phẩm phổ biến nhất trong các tiết mục âm nhạc cổ điển. Kết cấu của mỗi concerto được thay đổi, giống như mỗi mùa tương ứng. Các concerto trong bộ bốn mùa này được xuất bản lần đầu năm 1725 như một phần của một tập hợp mười hai concerti, Op. 8, mang tên Il Cimento dell'armonia e dell'inventione (Cuộc thi giữa Harmony và Invention).

Preludio (BWV 1006a)

Performed on guitar (originally composed for lute) by Gordon Rowland. Courtesy of Musopen

Gavotte en Rondeau (BWV 1006)

Menuet I (BWV 1006)

Trục trặc khi nghe các tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Parita số 3 cho violin cung Mi trưởng (Bach)

Một trong bộ sáu tác phẩm sonata và partita cho violin độc tấu (BWV 1001–1006) do Johann Sebastian Bach sáng tác. Bộ tác phẩm này được hoàn thành vào năm 1720 nhưng mãi đến năm 1802 mới được xuất bản bởi Nikolaus Simrock ở Bonn. Ngay cả sau khi xuất bản, bộ tác phẩm vẫn bị lãng quên cho đến khi nghệ sĩ vĩ cầm nổi tiếng Joseph Joachim bắt đầu biểu diễn những tác phẩm này. Ngày nay, những Sonata và Partita của Bach là một phần thiết yếu trong biểu diễn violin, và chúng thường xuyên được trình diễn và thu âm một cách rộng rãi. (Lưu ý: Đoạn âm thanh đầu là của guitar. Do chưa có bản violin trên Wikimedia nên để tạm).

Performance by US Marine Chamber Orchestra

I. Allegro ma non troppo

II. Larghetto

III. Rondo, allegro

Trục trặc khi nghe các tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Concerto cho Violin (Beethoven)

Ludwig van Beethoven đã sáng tác bản nhạc này của ông vào năm 1806. Sau buổi trình diễn đầu tiên không thành công của Franz Clement, trong vài thập kỷ, tác phẩm bị đã bị lãng quên và lu mờ cho đến khi được hồi sinh vào năm 1844 bởi nghệ sĩ vĩ cầm 12 tuổi Joseph Joachim với dàn nhạc của Hiệp hội Giao hưởng London do Felix Mendelssohn chỉ huy. Kể từ đó, tác phẩm đã trở thành một trong những bản hòa tấu vĩ cầm nổi tiếng nhất, và được chính Joachim coi là bản hòa tấu vĩ cầm vĩ đại nhất của Đức.

Canon in D

Performed by the Strolling Strings of the United States Air Force Band

Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Canon cung Rê trưởng (Pachelbel)

Là một trong những bản nhạc nổi tiếng nhất của tác giả. Nó được viết vào khoảng năm 1680, như một bản nhạc giao hưởng dành cho ba đàn vĩ cầm và bè trầm đánh, nhưng sau đó được hòa âm nhiều kiểu dành cho đồng diễn. Bản nguyên thủy của Canon được viết thành một đôi với một điệu jic cùng nốt, mặc dù tác phẩm này không được trình diễn và thu âm nhiều như hiện nay.

Các bản nhạc khác khuyến khích nghe:

Nên nghe bằng đĩa CD hoặc bằng Youtube để trải nghiệm âm nhạc tốt nhất.

Khu vực 206 (các bản nhạc sáng tác từ 1800-1950)

Âm nhạc phương Tây từ sau giai đoạn này đã chuyển sang âm nhạc Lãng mạn. Các nhà soạn nhạc châu Âu không còn sáng tác nhũng tác phẩm tôn giáo, nhà thơ và thánh ca mà thay vào đó sáng tác nhiều hơn âm nhạc thế tục, hướng tới triết lý nhân sinh và tình cảm, những giai điệu của nhẹ nhàng và bay bổng hơn, không còn gò bó vào những quy luật khắt khe của âm nhạc cổ điển.

Một số tác giả đáng chú ý: Tchaikovsky, Schubert, Chopin, Brahams, Mendelssohn, Elgar, Grieg

Concerto cho Violin cung Rê trưởng (Tchaikovsky)

Là bản concerto duy nhất mà nhà soạn nhạc lừng danh người Nga Pyotr Ilyich Tchaikovsky viết vào năm 1878. Dù là bản concerto duy nhất Tchaikovsky viết cho vĩ cầm, nhưng tác phẩm này lại không phải là tác phẩm duy nhất mà ông viết cho cây đàn này và dàn nhạc (cây đàn có vai trò độc diễn). Đây là một trong những bản concerto cho violin xuất sắc, đồng thời cũng được coi là một trong những bản khó chơi nhất.

Violin Concerto in E minor, Op. 64

Allegro molto appassionato

Andante

Allegretto non troppo – Allegro molto vivace

Biểu diễn bởi Franziska Früh và Dàn nhạc giao hưởng Fulda

Trục trặc khi nghe các tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Concerto cho violon (Mendelssohn)

Là tác phẩm lớn cuối cùng của Mendelssohn viết cho dàn nhạc giao hưởng. Tác phẩm này là một phần quan trọng trong danh sách biểu diễn của những tác phẩm viết cho đàn violon và là một trong những concerto cho violon được biểu diễn nhiều nhất từ xưa đến nay. Tác phẩm được đón nhận nồng nhiệt ngay từ đầu và sau đó nhanh chóng trở thành một trong những violon concerto vĩ đại nhất của mọi thời đại. Cho tới ngày nay concerto này vẫn được nhiều người ái mộ và phát triển danh tiếng thành một violon concerto cốt yếu mà mọi nghệ sĩ độc tấu violon có tham vọng đều muốn tinh thông, và thường là tác phẩm đầu tiên mà họ học trong số những violon concerto của thời Lãng Mạn. Rất nhiều nghệ sĩ violon chuyên nghiệp đã thu âm tác phẩm này và nó được biểu diễn thường xuyên trong các buổi hòa nhạc hay các cuộc thi nhạc cổ điển.

Zigeunerweisen

Biểu diễn bởi Jean-Claude Féret (violin) và Christine Féret (piano)

Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Zigeunerweisen (Pablo de Sarasate)

là một nhạc phẩm cho vĩ cầm và dàn nhạc được viết vào năm 1878 bởi nhà soạn nhạc người Tây Ban Nha Pablo de Sarasate. Là một trong những sáng tác nổi tiếng nhất của Sarasate và được yêu thích nhất trong số các nghệ sĩ violin điêu luyện, tác phẩm vẫn là một yếu tố quan trọng trong các bản thu âm kể từ khi chính Sarasate thu âm nó vào năm 1904, chính vì thế tác phẩm luôn được thu âm bởi một số lượng lớn các nghệ sĩ vĩ cầm từ trước đến nay.

Csárdás

Phiên bản do Ban nhạc không quân Hoa Kỳ biểu diễn

Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Csárdás (Monti)

Là một bản nhạc không lời của nhạc sĩ người Ý Vittorio Monti dựa trên điệu nhảy Csárdás. Nguyên bản tác phẩm do Vittorio Monti sáng tác cho vĩ cầm độc tấu (violin solo) có phần đệm của dương cầm, sau đó cũng có bản cho đàn măng-đô-lin. Tác phẩm đã được sử dụng nhiều trong đời sống văn hóa và nghệ thuật của nhiều nước.

Méditation from Thaïs

Biểu diễn bởi Bomsori Kim và Pallavi Mahidhara

Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Méditation từ Thaïs (Jules Massenet)

Là một khúc chuyển cảnh giao hưởng trong opera Thaïs của nhà soạn nhạc người Pháp Jules Massenet. Khúc nhạc được viết cho độc tấu violin và dàn nhạc. Méditation từ Thaïs được đánh giá là một trong những tác phẩm biểu diễn thêm tuyệt vời, các nghệ sĩ độc tấu violin đẳng cấp thế giới như Joshua Bell, Sarah Chang, Anne-Sophie Mutter, Itzhak Perlman, và Maxim Vengerov đã biểu diễn khúc nhạc này với những dàn nhạc lớn khắp thế giới.

Các bản nhạc khuyến khích nghe

24 Caprice cho Violin độc tấu của Paganini (đặc biệt là bài số 24, là bài nổi tiếng nhất)
Concerto cung Rê thứ của Sibelius (nghe đi bao nghiện)
Valse scherzo của Tchaikovsky
La Campanella của Paganini (cái này là chương 3 trong bộ concerto số 2 của ông ấy, nhưng vì nó quá nổi tiếng nên thường được tách riêng)
Carmen Fantasy của Sarasate (bản này nổi tiếng, có ảnh hưởng cả trong văn hóa)
Concerto cho violin số 1 của Bruch
Các sáng tác của Schubert cho violin
Symphonie espagnole của Lalo.
2 bản Concerto cho violin của Prokofiev (1 và 2)
Salut d'Amour của Edwar Elgar
Concerto cho violin của Brahms

Khu vực 207 (các bản nhạc sáng tác từ 1950 đến nay)

Âm nhạc từ đầu đến giữa thế kỳ gần như có sự chuyển biến lớn. Các nhà soạn nhạc đã sáng tác nhiều thể loại gần với cuộc sống của con người chúng ta ngày nay hơn. Các bản nhạc cho violin thường sáng tác cho vở kịch, phổ nhạc cho văn chương, hay hướng tới nhiều đối tượng hơn. Một số mảng sáng tác được ưa chuộng trong cho violin thời ký này có thể kể đến như âm nhạc đương đại, Jazz, nhạc tiền chiến Cách mạng, âm nhạc lãng mạn, pop, rock,...
Cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, sự phát triển và xuất hiện của violin điện tử mà ngày nay chúng ta thường thấy đã làm cho xu hướng về đàn violin có sự tách biệt, thoáng qua khiến cho người nghe muốn trở lại những giai điệu mộc mạc của đàn violin cổ, còn gọi là đàn violin baroque.

Các bản nhạc khuyến khích nghe

5 piece của Shostakovich cho 2 violin và piano
Cinema Paradiso violin của Ennio Morricone (OST phim Rạp chiếu bóng thiên đường)
Hay Barn Blues của Nikki Iles (xuất hiện trong cuộc thi quốc tế ABRSM trình độ 5/8 cho violin)
Contradanza và Red hot của Vanessa Mae
Adios Nonino của Astor Piazolla
Trở về đất mẹ của Nguyễn Văn Thương.

Tầng 3: Vĩ cầm trong hệ thống diễn tấu

Phòng 301: Các hình thức âm nhạc vĩ cầm

Mỗi một giai điệu, một bài nhạc vang lên từ đàn vĩ cầm đa số đều được xếp vào một thể loại nhất định. Chúng có thể là:

Etude (Khúc luyện): là một bản nhạc ngắn, dùng để luyện tập và cải thiện cho một hoặc một vài kỹ thuật nhất định. Chúng thường có giai điệu và hình thức nốt nhạc liên tục lặp nhau, hoặc ít nhất là gần giống nhau để nâng cao kỹ thuật cho người chơi. Etude rất hiếm khi có phần đệm.
Concerto (Hòa tấu): Là một khúc nhạc hòa tấu cho một hoặc nhiều nhạc cụ kết hợp, thường xuyên có phần đệm của dàn nhạc trong những buổi hoà nhạc lớn hoặc hoà nhạc thính phòng. Một bộ Concerto cổ điển thường có 3 chương theo kết cấu nhanh-chậm-nhanh tương phản. Concerto có thể ngắn cho đến rất dài. Người chơi thể hiện cảm xúc và kỹ thuật diễn tấu rất nhiều trong Concerto, khác hẳn so với Etude chỉ lặp lại giai điệu một cách nhàm tẻ.
Sonata: Là một hình thức sáng tác cho vĩ cầm đi kèm thêm một nhạc cụ bàn phím (organ, piano...). Sonata thường có kết cấu 2 chương (1 nhanh 1 chậm) hoặc nhiều hơn. Sonata thường hướng tới cảm xúc và kỹ thuật cũng tương tự như concerto, tuy nhiên lại không được sáng tác nhiều như concerto. Bù lại, những bản sonata đôi khi tự do thể hiện được tiếng đàn, chất riêng của mình mà không cần tới phần đệm.
Partita: là một hình thức sáng tác cho duy nhất một nhạc cụ đơn tấu, hoàn toàn không có phần đệm. Đây là hình thức sáng tác khá được ưa chuộng trong thời kỳ của nhà soạn nhạc J.S.Bach. Partita viết cho vĩ cầm thường thể hiện nhiều kỹ thuật hơn là cảm xúc, nhưng nó không mang tính lặp lại như Etude, và có thêm nhiều hợp âm, bù lại cho việc không có phần đệm.
Các tiểu phẩm: Thường là một bài độc tấu hoặc có phần đệm cho vĩ cầm. Các tiểu phẩm có thể đi theo bộ hoặc đứng riêng lẻ. Định nghĩa "Tiểu phẩm" đến nay vẫn chưa rõ ràng, nhưng những bài như Csárdás, Zigeunerweisen,... thường được xếp vào thể loại này.
Một số thể loại thường được biểu diễn: Gavotte, Gigue, Minuet, Serenade, Tổ khúc, Canon, Romance, Blues, Jazz, Rock, Pop, Metal,...

Phòng 302: Vĩ cầm trong biểu diễn

Trong dàn nhạc và độc tấu

Độc tấu (solo)
Vị trí của vĩ cầm trong dàn nhạc giao hưởng hiện đại
Dàn nhạc dây trong giao hưởng

Các hình thức khác

Song tấu vĩ cầm (violin duet)
Song tấu với nhạc cụ khác
Tam tấu vĩ cầm (violin trio)
Tứ tấu vĩ cầm (violin quartet)
Tứ tấu đàn dây (string quartet, từ tr sang: violin I, violin II, viola, cello)
Ngũ tấu đàn dây
Lục tấu đàn dây
Bát tấu đàn dây

Tầng 4: Các nhà soạn nhạc và nghệ sĩ vĩ cầm

Tầng này sẽ liệt kê những con người đã góp phần tạo nên tiếng đàn du dương, trầm bổng mà da diết của âm thanh vĩ cầm.

Phòng 401+402: Các nhà soạn nhạc

Vì vĩ cầm vốn là nhạc cụ xuất phát từ Tây phương và được sáng tác cũng như biểu diễn dòng nhạc cổ điển là chủ yếu, nên những nhà soạn nhạc cho vĩ cầm đến từ phương Đông từ trước thế kỷ XX gần như là không có.

Khu vực 401: các nhà soạn nhạc sinh trước năm 1800

Claudio Monteverdi (1567-1643)
Jean-Baptiste Lully (1632-1787)
Arcangelo Corelli (1653-1713)
Antonio Vivaldi (1678-1741)
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
George Frideric Handel (1685-1759)
Francesco Maria Veracini (1690-1768)
Joseph Haydn (1732-1809)
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Ludwig van Beethoven (1770-1827)
Niccolò Paganini (1782-1840)
Franz Schubert (1797-1828)

Ngoài ra, phần lớn những địa vị và học vấn của người phụ nữ trong xã hội phong kiến phương Tây không được coi trọng và giáo dục kỹ lưỡng, nên những nhà soạn nhạc nữ cũng hiếm khi được nêu tên, nhưng không phải là hoàn toàn không có.