An Córas Cúirte Infheistíochta

Cad é córas na gcúirteanna infheistíochta?

Tá an Córas Cúirte Infheistíochta (“ICS”) ceaptha aghaidh a thabhairt ar na heasnaimh i Réiteach Díospóidí idir Infheisteoirí agus Stáit (“ISDS”) agus binsí eadrána ad hoc. Is é is aidhm do ICS na caighdeáin is airde trédhearcachta, dlisteanachta agus neodrachta a áirithiú.

Socrófar díospóidí idir infheisteoirí coigríche agus an Stát ina ndearnadh an infheistíocht — i.e. an ‘Stát óstach’, i bhfóram neodrach. Mar sin féin, ní bhainfear é sin amach trí nós imeachta eadrána ad hoc, ina gceapfaidh na páirtithe díospóideacha eadránaithe, ach trí chomhlacht breithnithe institiúidithe, a mbeidh buansásra dhá shraith ag a mbeidh binse céadchiseal agus binse achomhairc mar thoradh air. Beidh an chúirt bhuan comhdhéanta de bhreithiúna neamhspleácha ardcháilithe a bheidh faoi réir dianrialacha eitice.

D’fhonn neamhchlaontacht agus neamhspleáchas a áirithiú, déantar comhdhéanamh an Bhinse a chothromú go cúramach: beidh aon trian de chomhaltaí an Bhinse ina náisiúnaigh de Bhallstát den AE, beidh aon trian díobh ina náisiúnaigh den pháirtí eile sa chomhaontú atá i gceist, agus beidh an tríú cuid eile ina náisiúnaigh de thríú tíortha. Coimeádfar an cion céanna freisin don rannóg aonair den Bhinse a éisteann an cás, arna cheapadh ag Uachtarán an Bhinse. 

Is é ICS an chéad chéim i dtreo Cúirt Iltaobhach Infheistíochta (MIC) a bhunú agus cuirfear MIC ina ionad nuair a thiocfaidh sé i bhfeidhm.

Conas a oibríonn an nós imeachta faoi ICS?

Tá an nós imeachta breithnithe faoin gcóras ICS roinnte ina thrí phríomhchéim

• céim an chomhairliúcháin
• céim an bhinse, agus
• céim an achomhairc.

Ní aistreoidh díospóid go dtí céim an achomhairc ach amháin mura féidir díospóid a réiteach trí chomhairliúcháin a aistriú go dtí céim an bhinse agus sa chás sin amháin go dtaiscfear achomharc.

Áirítear i ngach Comhaontú Cosanta Infheistíochta (IPA) nó i ngach comhaontú níos leithne lena n-áirítear an ICS tráthchláir shonracha le haghaidh na gcéimeanna sin.

I gcás sárú líomhnaithe, ba cheart an díospóid a réiteach go cairdiúil trí chéim chomhairliúcháin a mhéid is féidir. Lorgóidh páirtí comhairliúcháin trí bhíthin iarraidh i scríbhinn a sheachadfar chuig an bpáirtí eile lena sainaithneofar an beart atá i gceist agus na forálacha cumhdaithe a mheasann sé.

Má theipeann ar na páirtithe an díospóid a réiteach trí chomhairliúchán, féadfar éileamh a chur faoi bhráid an bhinse. Éistfidh an binse leis an gcás agus déanfaidh sé cinneadh faoina dhámhachtain de réir an dlí is infheidhme.

Má bhíonn earráidí sa dámhachtain a thug binse na chéad sraithe, féadfar achomharc a dhéanamh ina coinne. Déanfaidh an binse achomhairc athbhreithniú ar an dámhachtain agus déanfaidh sé an dámhachtain deiridh.

Léigh tuilleadh sa Treoir maidir le Córas Cúirte Infheistíochta

Idirghabháil

Cad is idirghabháil ann?

Is sásra um réiteach malartach díospóide (“ADR”) é idirghabháil. Tá sé bunaithe ar thoiliú na bpáirtithe díospóideacha teacht ar réiteach comhaontaithe go frithpháirteach ar an díospóid le cúnamh ó thríú duine i.e. an t -idirghabhálaí.

Féadfaidh na páirtithe idirghabháil a roghnú tráth ar bith, fiú tar éis thús na n-imeachtaí.

I bhfianaise an bhoinn dheonaigh agus chomhthoiliúil, bíonn nós imeachta solúbtha mar thoradh ar idirghabháil a théann in oiriúint do riachtanais shonracha na bpáirtithe i gcás ar leith.

Go bhfeidhmíonn páirtithe rialú ar idirghabháil maidir le

• an t-idirghabhálaí a cheapadh,
• raon feidhme agus toradh na hidirghabhála.

Go deimhin, ceaptar an t-idirghabhálaí trí chomhaontú na bpáirtithe díospóideacha agus is iad na páirtithe díospóideacha a chinneann na saincheisteanna atá le cur faoi bhráid an idirghabhálaí. Dá bhrí sin, cumhdóidh an comhaontú socraíochta go heisiach na saincheisteanna a chinn na páirtithe a réiteach trí idirghabháil.

Cad iad na buntáistí a bhaineann le hidirghabháil?

Soláthraíonn idirghabháil do roinnt buntáistí. Cuireann sé ar chumas na bpáirtithe am agus costais a shábháil mar gheall ar a sholúbthacht ós rud é go bhféadfadh sé cosc a chur ar dhlíthíocht fhada agus chostasach. Ina theannta sin, d’fhéadfadh idirghabháil leasanna agus caidreamh na bpáirtithe a chaomhnú ar bhealach níos fearr.

Cén difríocht idir idirghabháil agus dlíthíocht?

Murab ionann agus breitheamh in imeachtaí cúirte, ní fhorchuireann an t-idirghabhálaí aon rialú ar na páirtithe ach ina ionad sin cabhraíonn sé leis na páirtithe teacht ar réiteach atá inghlactha go frithpháirteach acu, trí chruinnithe a thionscnamh, trí phlé a dhéanamh ar na saincheisteanna atá i gceist agus trí chúnamh a thabhairt do na páirtithe teacht ar réitigh fhéideartha. Chomh maith leis sin, cuirtear an nós imeachta idirghabhála in oiriúint i gcomhréir le riachtanais shonracha na bpáirtithe chun réiteach rianúil agus tapa na díospóide a áirithiú.