Zhongzong (Tang)
| Zhongzong | |
|---|---|
 | |
| Çin imparatoru | |
| Hüküm süresi | 23 Ocak-26 Şubat MS 684 |
| Önce gelen | Gaozong |
| Sonra gelen | Ruizong |
| Hüküm süresi | 23 Şubat MS 705-3 Temmuz MS 710 |
| Önce gelen | Wu Zetian |
| Sonra gelen | Shang |
| Doğum | 26 Kasım MS 656 |
| Ölüm | 3 Temmuz MS 710 |
| Hanedan | Tang Hanedanı |
Zhongzong (Çince: 唐中宗; pinyin: Táng Zhōngzōng; 26 Kasım MS 656-3 Temmuz MS 710) veya asıl adıyla Li Xian (李顯), Çin'de Tang Hanedanı'nın dördüncü imparatorudur. Saltanatı ilk önce MS 684 yılında ve daha sonra MS 705'ten MS 710 yılında ölümüne kadar sürmüştür.
Zhongzong, ilk dönemde hüküm sürmedi ve tüm güç annesi İmparatoriçe Wu Zetian'ın elindeydi ve annesine karşı çıktıktan sonra onun emriyle devrildi. İkinci saltanat döneminde gücün çoğu eşi İmparatoriçe Wei'nin elindeydi.
İmparator Zhongzong, İmparator Gaozong ve İmparatoriçe Wu'nun (Wu Zetian) oğluydu ve babasının saltanatı sırasında, İmparator Zhongzong'un annesi İmparatoriçe Wu, İmparator Gaozong değil, imparatoriçe eşi ve gücü olarak gücün fiili kontrolündeydi. MS 684'te babasının yerine geçti, ancak imparator olarak gerçek bir gücü yoktu ve tüm otoriteler annesi İmparatoriçe Wu'nun sıkı ellerinde kaldı. Ancak annesi, iki aydan kısa bir süre sonra küçük kardeşi İmparator Ruizong lehine onu tahttan indirdi. Asil rütbeye indirilen eski imparator, taşrada sürgüne gönderildi ve ev hapsine alındı. Altı yıl sonra, İmparator Ruizong tahtı annesine bıraktı ve İmparatoriçe Wu, İmparator Ruizong veliaht prens yapılırken resmen kendisini imparatoriçe naibini ilan etti.
MS 698'de saray sert bir güç mücadelesinin ortasında kaldı. Önemini güvence altına almak için İmparatoriçe Wu, eski imparatoru 14 yıllık inzivadan kurtardı ve Nisan MS 698'de başkente geri çağırdı. Ekim MS 698'de erkek kardeşinin yerini alarak veliaht prens olarak geri getirildi. 20 Şubat 705'te, Wu Zetian'ı deviren bir saray darbesiyle Zhongzong, üç gün sonra imparator olarak tahta geri döndü. İmparator Zhongzong beş yıl hüküm sürdü, ancak tamamen zayıf, kaygısız, korkak, utangaç, kılıbık zayıf ve kolayca etkilenen bir hükümdardı. Böylece, gerçek güç eşi İmparatoriçe Wei ve sevgilisi Wu Sansi ve kızı Li Guo'er, Prenses Anle'nin elindeydi. Nispeten babasına benzemekle birlikte Gaozong, hükûmet işlerinde yavaş olmasına rağmen kararlar alabildi, ancak ölümüne kadar çeşitli zayıflatıcı hastalıklar, iktidarı karısı İmparatoriçe Wu'ya devretmesinin ana nedeniyken Zhongzong ise depresyon nedeniyle işlerini yürütemiyordu. Geçmişte acı çeken ev hapsine maruz kalması, bu onu eşine ve kızına iktidarı devretmeye teşvik etti.
MS 710 yılında, İmparator Zhongzong öldü, iddiaya göre daha sonra oğlu Li Chongmao'yu İmparator Shang olarak atayan İmparatoriçe Wei tarafından zehirlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tang Eski Kitabı, vol. 7.
- Tang Yeni Kitabı, vol. 4
- Zizhi Tongjian, vols. 200, 202, 203, 204, 206, 207, 208, 209, 210.
Zhongzong (Tang)
| ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Gaozong |
Çin imparatoru MS 684 |
Sonra gelen: Ruizong |
| Önce gelen: Wu Zetian |
Çin imparatoru MS 705-710 |
Sonra gelen: Shang |
