Roland TR-909
| TR-909 | |
|---|---|
 | |
| İmalatçı | Roland |
| Tarihler | 1983–1985 |
| Fiyat | $1.195 USD £999 GBP ¥189.000 JPY |
| Teknik özellikler | |
| Sentez tipi | Analog eksiltici ve dijital örnek tabanlı ekleyici |
| Aftertouch | Yok |
| Hız hassasiyeti | Var |
| Bellek | 96 motif, 8 şarkı |
| Efektler | Her ses için ayrı volüm kontrolü, akortlama, attack, decay ve bazı sesler için ton kontrolleri |
| Giriş/çıkış | |
| Klavye | 16 motif düzenleme tuşu |
| Dış kontrol | MIDI girişi/çıkışı ve DIN sync girişi |
Roland TR-909 Rhythm Composer, Roland Corporation tarafından 1983'te tanıtılan davul makinesidir. Roland TR-808'in devamı niteliğinde olup ses örnekleri ve MIDI kullanan ilk Roland davul makinesidir. Ticari açıdan başarı yakalayamasa da tekno, house ve acid house gibi elektronik dans müziği tarzlarında büyük bir etkisi olmuştur.
Tasarım
[değiştir | kaynağı değiştir]TR-909, Roland TB-303'ün de tasarımcısı olan Tadao Kikumoto tarafından tasarlanmıştır.[1] Roland'ın başmühendisi Makoto Muroi, analog ve darbe kod modülasyonu ses devrelerinin tasarımcısı olarak "Mr Ou"yu ve yazılımının tasarımcısı olarak "Mr Hoshiai"yi göstermiştir.[2]
Sesler ve özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Öncülü TR-808 "boomy" bas sesleriyle bilindiği gibi, TR-909 da agresif ve "punchy" sesleriyle bilinir.[3][4] Ses örnekleri kullanan ilk Roland davul makinesidir. Crash, ride ve hi-hat sesleri için ses örnekleri kullanılırken diğer sesler analog sentezleme yöntemiyle üretilir.[5] El çırpma ve trampet sesleri aynı gürültü kaynağıyla oluşturulduğu için, ikisi aynı anda çalındığında bir fazlaşma efekti ortaya çıkar.[6]
TR-909 ayrıca MIDI kullanan ilk Roland davul makinesidir.[2] MIDI sayesinde makine diğer cihazlarla senkronize edilebilir[5] veya makinedeki sesler harici bir MIDI kontrolcüsü ile tetiklenebilir.[2] Eski Roland davul makineleri, MIDI'nin öncüsü olan DIN sync girişi ile senkronize edilmekteydi.[2]
TR-909, 96 motif ve 896 ölçü kapasiteli bir sıralayıcıya ve karıştırma ve flam gibi kontrollere sahiptir.[5] Kullanıcıların belirli vuruşları veya sesleri vurgulamasını sağlayan ve TR-808'den daha gelişmiş bir vurgu özelliğine sahiptir.[2]
Roland, TR-909'un satıldığı zaman aralığında makinedeki bazı sorunları düzeltmiş ve sesleri iyileştirmiştir. Bazı kullanıcılar makinelerinin seslerini eski sürüme geri döndürecek şekilde modifikasyonlar yapmışlardır.[6]
Piyasaya sürülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]TR-909 1983'te $1.195 USD'lik perakende fiyatıyla piyasaya sürülmüştür.[5] Rakibi LinnDrum'ın gerçekçi ses örnekleri müzisyenler arasında daha çok rağbet görmüş ve ticari açıdan başarısız olmuştur.[2] Bir yıl sonra Roland,[2] 10.000 adet[7] ürettikten sonra makinenin üretimini sonlandırmıştır.[2] 1984'te, bütün sesleri için sample'lar kullanan TR-707 piyasaya sürülmüştür.[2]
Etkisi ve kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]TR-808 hip hop müziğin gelişiminde etkiliyken TR-909, TB-303 ile birlikte tekno, house ve acid house gibi elektronik dans müziği tarzlarında etkili olmuştur.[8][9]
TR-909'un ilk ticari kullanımı Skinny Puppy'nin TR-909 piyasaya sürüldükten birkaç ay sonra yayımlanan Remission EP'si ile olmuştur.[5] 1980'lerin sonlarında Derrick May, Frankie Knuckles ve Jeff Mills gibi Chicago ve Detroitli prodüktörlerin kullanımlarıyla popülerleşmiştir.[3] Prodüktörler TR-909'un MIDI özelliğini Roland'ın beklemediği bir şekilde diğer makinelerle senkronize etmek ve onları sıralamak için kullandılar.[5] İzlandalı şarkıcı Björk, TR-909'u 1997'de yayımladığı "Hunter" şarkısında perküsyonlara "militarist" bir özellik vermek için kullanmıştır.[10]
2017'de Roland, TR-909'un minyatür versiyonu olan ve ek özelliklere sahip olan TR-09'u piyasaya sürmüştür.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hsieh, Christine. "Electronic Musician: Tadao Kikumoto". 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2010.
- ^ a b c d e f g h i Kirn, Peter (2011). Keyboard presents the evolution of electronic dance music (İngilizce). Backbeat Books. ISBN 978-1-61713-446-3. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ a b "Listen to an exclusive playlist of TR-909 classics". FACT Magazine: Music News, New Music. (İngilizce). 9 Eylül 2016. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018.
- ^ "Nine Great Tracks That Use the Roland TR-909Orbital - "Chime"". Complex (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018.
- ^ a b c d e f Reid, Gordon (Aralık 2014). "The history of Roland: part 2 | Sound On Sound". Sound on Sound. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
- ^ a b c "Roland TR-09 Rhythm Composer review". MusicRadar (İngilizce). 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018.
- ^ Butler, Mark Jonathan. "Unlocking the Groove: Rhythm, Meter, and Musical Design in Electronic Dance Music". Indiana University Press, 2006. 0-2533-4662-2. s. 64
- ^ "Nine Great Tracks That Use the Roland TR-909". Complex (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2018.
- ^ "9 of the best 909 tracks using the TR-909". Mixmag. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2018.
- ^ Pytlik, Mark (2003). Bjork: Wow and Flutter. ECW Press. ss. 180-181. ISBN 978-1550225563. 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2014.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Roland TR-909". Electronics & Music Maker. Mart 1984. s. 38. OCLC 317187644. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.