Giovanni Battista Belzoni

Giovanni Battista Belzoni ya da Büyük Belzoni (d. 15 Kasım 1778 – ö. 3 Aralık 1823) ünlü İtalyan Mısır bilimcisi ve kâşifi.

Biyografi

Belzoni İtalya'nın Padova kentinde bir berberin oğlu olarak dünyaya geldi. Ailesi Roma'dan gelmişti. 16 yaşındayken Roma'ya yerleşti ama 1798 yılında Fransızlar'ın Roma'yı işgali üzerine 1800'de Hollanda'ya gitti. Daha sonra 1803 yılında İngiltere'ye göçtü ve orada Sarah Bane adında bir İngiliz ile evlendi.

1812 yılında İngiltere'yi terk etti ve İspanya ve Portekiz'de bir süre gezdikten sonra 1815 yılında Mısır'a geldi. Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya kendi buluşu olan Nil'in sularını yükseltmek amacıyla tasarladığı bir hidrolik makineyi tanıtmak istiyordu. Deneyin başarılı olmasına rağmen tasarım Mehmet Ali Paşa tarafından tutulmadı. Bunun üzerine Belzoni seyahatlerine devam etme kararı aldı.

Çalışmaları

Doğu bilimci Johann Ludwig Burckhardt'ın tavsiyesi üzerine İngiliz konsolosu Henry Salt tarafından Mısır'ın Teb kentindeki Ramesseum harabelerine gönderildi. Belzoni burada büyük yararlık göstererek Mısır firavunu II. Ramses'in devasa boyutta bir büstünü gün ışığına çıkardı. Bu parça Belzoni tarafından İngiltere'deki British Museum'a gönderildi.

Belzoni aynı zamanda araştırmalarını Edfu tapınağında da sürdürdü, Philae ve Elefantin adalarını ziyaret etti, Ebu Simbel tapınağını temizledi, Karnak tapınağında kazı çalışmaları yaptı ve firavun I. Seti'nin mezarını açtı. Gize'deki ünlü Kefren piramidine çağımızda ilk giren kişi oldu. Aynı zamanda Bahariye vahasına giren ilk Avrupalı kişi idi. Ayrıca Kızıldeniz kıyısındaki Berenice kenti harabelerini de keşfetti.

1819 yılında İngiltere'ye döndü. Ertesi yıl çalışmalarını ve gezilerini bir kitapta birleştirerek yayınladı. 1823 yılında Afrika'daki Timbuktu kentini görebilmek için Batı Afrika'ya doğru yola çıktı. Gine kıyılarını izleyerek Benin Krallığı'na vardı. Ancak orada dizanteri hastalığına yakalandı ve Gwato köyünde öldü. Ünlü gezgin Richard Francis Burton'a göre soyulup öldürüldüğü de söylenir. 1829 yılında Belzoni'nin Krallar Vadisi çizimleri dul eşi tarafından yayınlandı.

Kaynakça

Katolik Ansiklopedisi makalesi 6 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.