Genç Kadın
| Genç Kadın | |
|---|---|
 Mumyanın sağ profil görüntüsü | |
| Eş(ler)i | Akhenaton |
| Çocuk(lar)ı | Tutankhamun |
| Hanedan | On sekizinci |
| Babası | III. Amenhotep |
| Annesi | Tiye |
Genç Kadın, Krallar Vadisi arkeologu Victor Loret tarafından 1898'da KV35 kodlu mumya mezar içinde keşfedilen mumyaya verilen isimdir.[1] Mumyaya ayrıca KV35YL ("Genç Hanım" için "YL") ve 61072 kodları da verilmiştir [2] ve şu anda Kahire'deki Mısır Müzesi'nde bulunuyor. Son DNA testleri ile bu mumyanın firavun Tutankhamun'un annesi ve firavun III. Amenhotep ile onun Büyük Kraliyet Karısı Tiye'nin kızı olduğu belirlendi. Bu mumyanın Nefertiti'nin kalıntıları olduğuna dair spekülasyonların yanlış olduğu kanıtlandı,[3] çünkü Nefertiti hiçbir yerde "Kralın kızı" unvanını kullanmadı.[4]
Mumyanın keşfi
[değiştir | kaynağı değiştir]Üç mumya, II. Amenhotep'in mezarının küçük bir antresinde, çıplak, yan yana ve kimliği belirsiz bir şekilde bir arada bulundu. Üç mumya da antik mezar soyguncuları tarafından büyük ölçüde hasar görmüştü.
Genç Kadın adlı mumya da KV35 kodlu II.Amenhotep'in mezar içinde diğer iki mumyanın yanında bitişik bulunmuştur. Mumyalardan biri yaklaşık 10'lu yaşlarda öldüğü ve Webensenu olduğu düşünülen genç bir çocuk, diğer ise yaşlı bir kadındı. Mumyalardan örnekler alınarak DNA testleri yapıldı. Testlerden ikisi kral Tutankhamun ile eşleşti. Yaşlı kadının kraliçe Tiye olduğu tespit edildi.[3] Kraliçe Tiye, kral III. Amenhotep eşi, kral Akhenaton'un da annesiydi. Genç Kadın adı verilen mumya ise testler sonucu kral Tutankhamun'un biyolojik annesi olduğu tespit edilmiştir.
Mumyanın incelenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dr. Grafton Elliot Smith, yirminci yüzyılın başında gerçekleştirilen antik kraliyet mumyalarıyla ilgili araştırmasında mumyayı inceledi. Vücudun, Loret ve sonraki yazarların düşündüğü gibi bir erkeğe değil, bir kadına ait olduğunu hemen fark etti; bu hatayı mumyanın kafasının traş olmasına bağladı. Boyu 1,58 m (5 ft 2 in) olarak ölçüldü ve çıkmamış yirmilik dişlerinin kaynaşma kararına dayanarak, ölüm anında yirmi beş yaşından büyük olmadığına karar verdi.[5] BT taraması, epifiz birleşmesinin durumuna ve kraniyal sütürlerin kapanmasına bağlı olarak, ölümde yirmi beş ila otuz beş yaş arasında bir yaş da önerildi.[6]
Kafatasının önünde oval şekilli delik vardı;[5] bu deliğin keskin, eğimli ve yontulmuş kenarları vardır. Ek olarak, kafatasının içinde kemik parçaları görülmüştür. Bu, iyileşme girişimi veya skleroz için kanıt eksikliği ile birlikte bunun ölüm sonrası bir yaralanma olduğunu gösterir. Kafatası boşluğu, küçülmüş ve kurumuş beyin mevcuttur. Kafatası boşluğunda mumyalama malzemesine dair bir kanıt yoktur. Diğer tüm On Sekizinci Hanedan mumyaları beyni çıkarmak için bazı girişimler gösterdiğinden, bu alışılmadık bir durumdur. Gözlerinin önüne keten torbalar yerleştirilmiş [6] ve sağ yanağında ve yüzünün ortasında deri altı dolgusu mevcut.[7]
Genç Kadın'ın ağzının ve yanağının sol tarafında açık bir yara var. Çenenin bir kısmını da tahrip eden bu yaranın mezar soyguncularının eylemlerinin sonucu olduğu düşünülüyordu,[5] ancak 2003 yılında Joann Fletcher yönetimindeki York Üniversitesi'nden bir bilim ekibi tarafından daha yakın tarihli incelemeleri sonucu, yaranın ölümden önce meydana geldiğini belirlendi.[8] Yaralanma yanağını, sol maksiller sinüsü, alveolar prosesi ve çenesinin bir kısmını içerir; iyileşme belirtisi göstermez. Ayrıca, kadının kırık yüz kemiklerinin çoğunun parçaları eksik; rulo bir mumyalama paketi reçine emdirilmiş keten yaranın üstüne ve kısmen kalan derinin altına yerleştirilmiştir, bu da yaralanmanın mumyalamadan önce meydana geldiği fikrine daha fazla destek veriyor.[6] Araştırmacılar, bu yaralanmanın ölümcül olduğunu ve kadının yüzüne çarpan ağır bir nesnenin sonucu olduğunu düşünüyorlar.[6][9] Hawass, kadının at gibi bir hayvandan güçlü bir tekme alması nedeniyle yaralanmanın kaza eseri,[6] Hermann Schögl ise kadının bir araba(savaş arabası) kazasında veya kazada öldüğünü öne sürdü.[10] Eşref Selim, yaranın bir kaza sonucu olamayacak kadar şiddetli olduğunu düşündü. Ona göre, Leydi kasıtlı bir şiddet eyleminde yaralanmıştır.[9] Julian Heath, yaranın muhtemelen bir balta darbesinin sonucu olduğunu öne sürdü.[11]
Göğsün ön kısmı antik mezar soyguncularının ellerinde büyük bir hasara yol açarak büyük bir delik oluşturulmuştur.[5] Kalbi yerinde bırakıldı ve vücudun içinde görünmeye devam ediyor.[6] Diyafram çıkarılmamış, ancak akciğerlerin çıkarılmasına izin vermek için iki delik açılmıştır.[5] Gövde hem reçine bulaşmış keten lifleri hem de reçine ile işlenmiş keten paketleri ile doldurulmuştur.[5][6] Reçineyle işlenmiş keten paketlerinden biri pelvis içine yerleştirilmiştir. Pelvik tabanın geniş ölçüde açık olduğu ve reçine ile bulaştığı kaydedilmiştir.[5] Bu muhtemelen mumyalama işlemi sırasında iç organları çıkarmak için bir yol olarak kullanılmış ve olası bir perine iç çıkarma örneğidir.[6] Sağ kalçanın arkasında cilt altı dolgusu var. Pelviste küçük ölüm sonrası kırıklar var ve bacaklar da hasar görmüş; iki ayağının ön yarısı eksik.[6]
Don Brothwell, sol göğsünün altında başka bir yara olduğunu, muhtemelen bir delinme veya bıçak yarası olduğunu belirtiyor.[11] Ancak bu iddia hiçbir fotoğrafla desteklenmiyor.[12]
Mumyanın sol kolu, eli sol kalçasının üzerinde olacak şekilde vücudunun yanında uzanıyor; sağ kol, muhtemelen eski mezar soyguncuları tarafından omzuna yakın bir yerde koptu.[5] Mumyanın kayıp sağ kolu, araştırmacılar arasında küçük bir tartışmaya neden oldu. KV35'in içinde iki kopmuş kol bulunuyordu ve bunlardan birinin Genç Hanım'a ait olduğu düşünülüyordu. Biri yumruklu bükülmüş bir kol, diğeri ise düz bir koldu. Mısırlı kraliyet kadınlarının mumyalarının, kollarından birinin bükülü ve diğerinin düz bir pozisyonda konumlandırılması tipikti. Bükülme olasılığı daha yüksek olan kol sol taraftı.[9] Mısır Mumya Projesi'nden Eşref Selim, tartışmayı çözmek için her iki kolu da inceledi. Bükülmüş kol, mumyanın ekli sol eliyle karşılaştırıldı ve aynı kadına ait olamayacak kadar uzun olduğu bulundu; iki kolun kemikleri de "farklı kıvamda" olduğu tespit edildi. Düz kolun ise benzer uzunlukta ve benzer kemik yoğunluğunda olduğu bulundu, bu nedenle proje, düz kolun büyük olasılıkla Genç Kadın'a ait olduğu sonucuna vardı.[9] Yeni tespit edilen sağ kolunda "biri üst kolda ve diğeri bileğinde" olmak üzere iki kırık vardır.[9]
Mumyanın sol kulak memesine çift delinmiş; sağ kulak memesi hasarlıdır.[5] Delik kulaklar, kraliyet ailesi ve kraliyet dışı kadınlar da dahil olmak üzere Yeni Mısır Krallığı kadınları için oldukça yaygındı, bu nedenle delik kulak, araştırmacıların mumya kimliğini veya sosyal konumunu belirlemesine yardımcı olamaz.[9]
Kimlik tespiti
[değiştir | kaynağı değiştir]Genç Kadın'ın kimliği konusunda çok fazla spekülasyon yapıldı. Victor Loret, keşfin ardından cesedin genç bir adama ait olduğuna inandı. Smith tarafından daha yakından yapılan bir inceleme, mumyanın bir kadına ait olduğunu doğruladı. Smith onun kraliyet ailesinin bir üyesi olduğunu varsayıyordu ama onu Amenhotep II ile çağdaş olarak görüyordu.[5]
Kraliçe Nefertiti olduğuna dair teoriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Marianne Luban, 1999'da Genç Kadın'ın Nefertiti'nin bedeni olduğunu öne süren ilk kişiydi [13] bunu 2003'te Fletcher izledi. Ancak DNA testleri bu kadının Tutankhamun'un annesi olduğunu gösterdi. Sonuçlar ayrıca kocası kral Akhenaton'un öz kız kardeşi olduğunu ve ikisinin de Amenhotep III ve Tiye'nin çocukları olduğunu ortaya çıkardı.[3] Bu aile ilişkisi, Genç Kadın'ın Nefertiti ya da Akhenaten'in ikinci eşi Kiya olma olasılığını azaltacaktır, çünkü bilinen hiçbir eser, Nefertiti ve Kiya'ya "Kral'ın kız kardeşi" ya da "Kralın Kızı" unvanını vermemektedir.[8] Genç Kadın'ın; Sitamun, Isis veya Henuttaneb olma olasılığı, babaları Amenhotep III'ün Büyük Kraliyet Eşleri oldukları ve Akhenaten'in bunlardan herhangi biriyle Büyük Kraliyet Eşleri olarak evlendikleri için, ana kraliçe olacakları için olası görülmemektedir.
Aynı mezar yerinde peruk da bulunmuştur. Nefertiti'nin peruk kullandığı bilindiğine göre Genç Kadın'ın Nefertiti olduğu teorisi öne sürülse de aynı dönemin Mısırlı kadınları tarafından kullanılan moda ürünleri olmasına rağmen, peruğun kullanıcısını da tanımlamaya yardımcı olamaz.[9]
Genç Kadın'ın Nefertiti olmadığına dair en kuvvetli çıkarım şudur: Antik Mısır kalıntılarının duvar kabartmalarında, Kraliçe Nefertiti'nin 5 çocuğu olduğu ve beşinin de kız olduğu tespit edilmiştir. Kral Tuthankamon'un biyolojik annesi Kraliçe Nefertiti olmadığı teorisi kuvvetlidir.
Hâlâ Genç Hanım'ın Nefertiti olduğu teorisini destekleyen bazı Mısırbilimciler var.[10] Genetik tanımlamanın savunucuları, DNA sonuçlarını, tek bir tam kardeş evliliğinden ziyade, üç kuşak birinci kuzen evliliğinin sonucu olarak yorumluyor.[14]
Antik Mısır'daki önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]DNA sonuçlarının tespitlerine göre Genç Kadın'ın bir firavunun kızı (Amenhotep III), diğer firavunun (Akhenaten) kız kardeşi ve muhtemel karısı ve üçüncü bir firavunun (Tutankhamun/Tutankhaten) annesi olduğu kesin tespit edilmesine rağmen, hayatını en önemli figür olarak sürdürmediği görülüyor. Antik Mısır tarihinde Genç Kadın'a adanan herhangi bir yazıt, kabartma veya heykel bulunamamıştır. Tutankhamun'un mezarı olan KV62, hayatından ve saltanatından hatıraları içerir; bu öğelerin hiçbiri annesinden hiç bahsetmez.[10] Bu, oğullarının saltanatında büyük bir yeri olan On Sekizinci Hanedan firavunlarının nüfuzlu annelerinin tam tersidir. Çünkü aynı dönemde Kraliçe Tiaa ve Tiye kral anneleri olarak, isimleri önemle tapınaklara nakşedilmiştir.Tutankhamun/Tutankhaten'in saltanatı sırasında hiçbir zaman bir kralın annesine sahip olmaması muhtemel görünüyor, bu da Genç Kadın'ın oğlu Tuthankamun'un tahta çıkmadan önce öldüğünü gösteriyor.
Neden öldürüldüğüne dair teoriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Genç Kadın'ın kimliği kadar ölümü de gizemini korumaktadır. Kral Akhenaton iktidara geldiğinde binlerce yıllık Amon dinini reddedip Aton dinini ilan etmiştir. Ancak bu din mısır halkı ve devlet adamları tarafından pek kabul görmemiştir. Kral Akhenaton ve Kraliçe Nefertiti'nin iktidar boyunca krallığı tiranlıkla yönettiği bilinmektedir.
Kraliçe Nefertiti'nin Akhenaton'dan erkek çocuğu yoktu, 5 çocuğu da kızdı. Dolayısıyla kanından biri Akhenaton'dan sonra hanedanlığa gelemiyordu.
Aynı yıllarda Kral Akhenaton kız kardeşi Genç Kadın ile de evliydi. Bu ensest evlilikten Tuthankamon adında bir erkek çocuk dünyaya gelmişti. Kraliçe Nefertiti'nin kıskançlık duygularıyla Genç Kadın'ı öldürdüğü düşünülmektedir.
Bir diğer teori de şudur; Genç Kadın'ın kraliyet ailesi gibi mumyalanmaması bir cezalandırma gibi görünmektedir. İç organlarının çıkartılmaması seremoni ile gömülmediğinin kanıtıdır. Bu tür mumyalanma hanedanlıkta ihanet içerisinde bulunan mensuplara yapılmaktadır. Hainlerin en büyük belirtisi isimsiz bırakılmasıdır. Çünkü Antik Mısır dininde ölen kişinin ahirette kabul görmesi için defininde muhakkak bir isim bulunmalıydı. Aksi takdirde ruh öbür dünyaya geçemeyip bu dünyada sonsuz bir azap çekecektir.
III. Ramses de bir suikast sonucu ölmüştür. Ancak uzun süre tarihte katili tespit edilememiştir. Daha sonra bir bulunan isimsiz bir mumyada yapılan DNA testleri yeni bulunan isimsiz mumya'nın III. Ramses'in oğlu olduğu tespit edilmiştir. Bu mumya da Genç Kadın gibi iç organları çıkartılmadan seremonisiz defnedilmişti. Daha sonra bulunan bazı papirüslerde bu isimsiz mumyaya Pentawer ismi verildiği tespit edilmiştir. Ancak bu isim kasten yanlış yazılmıştır. Çünkü Antik Mısır'da hainlerin isimsiz bırakılması cezalandırmanın en büyük parçalarından biridir. Antik Mısır'da The Young Lady'e ait herhangi bir belirtinin bulunmaması da The Young Lady'nin kraliyet ailesine karşı bir ihanet teşebbüsünde bulunup öldürüldüğü tezini doğurmaktadır.
Yüz rekonstrüksiyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]7 Şubat 2018'de Genç Kadın, Expedition Unknown'ın beşinci sezonunun "Antik Mısır'ın Büyük Kadınları" başlıklı yedinci bölümünde yer aldı. Expedition Unknown'ın ev sahibi Josh Gates liderliğindeki bir ekip, mumyanın Nefertiti olabileceği varsayımıyla, korunmuş kalıntıları, modern teknolojiyi ve sanatı kullanarak Genç Kadın'ın tam kraliyet kıyafeti içinde nasıl görüneceğini yeniden canlandırdı.[15] Büst, Fransız paleoartist Elisabeth Daynès tarafından yaratıldı.[16] Bununla birlikte, mumya üzerindeki DNA araştırması, Nefertiti'nin Genç Hanımefendi olarak değerlendirilmesini dışlar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Reeves, Nicholas. Wilkinson, Richard H. The Complete Valley of the Kings. p100. Thames & Hudson. 1997. (Reprint) 0-500-05080-5
- ^ Smith, G. Eliot.The Royal Mummies p. 117 Duckworth Publishers, 2000
- ^ a b c "Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family". JAMA. 303 (7): 638-47. February 2010. doi:10.1001/jama.2010.121. PMID 20159872. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "pmid20159872" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Ray Johnson on the Forensic Reconstruction of the "Younger Lady" | The Oriental Institute of the University of Chicago". oi.uchicago.edu. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f g h i j Smith, G. Elliot. The Royal Mummies. p. 40-41. Duckworth Egyptology. 2000 (Reprint from original 1912 edition). 0-7156-2959-X Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Smith 40-41" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d e f g h i Hawass, Saleem (2016), p. 80-83
- ^ Saleem (May-June 2015). "Subcutaneous Packing in Royal Egyptian Mummies Dated From 18th to 20th Dynasties:". Journal of Computer Assisted Tomography. 39 (3): 301-306. doi:10.1097/RCT.0000000000000205.
- ^ a b Hawass (2010). "Ancestry and pathology in King Tutankhamun's family". JAMA. 303 (7): 638-47. doi:10.1001/jama.2010.121. PMID 20159872. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "jama eAppendix" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d e f g Hawass, Saleem (2016), p. 131-132
- ^ a b c Eaton-Krauss (2016), p. 10-11
- ^ a b Heath (2015), p. 180
- ^ "Where's Nefertiti? - Archaeology Magazine Archive". archive.archaeology.org. 10 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Do We Have The Mummy of Nefertiti?". anubis4_2000.tripod.com. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Amarna Sunset : Nefertiti, Tutankhamun, Ay, Horemheb, and the Egyptian counter-reformation. Revised. Kahire: The American University in Cairo Press. 2018. s. 17. ISBN 978-977-416-859-8.
- ^ "Black Twitter roasts TODAY show for Queen Nefertiti reconstruction that looks like a white woman - theGrio". theGrio (İngilizce). 6 Şubat 2018. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.
- ^ "A new, anatomically accurate bust depicts Queen Nefertiti—but with fair skin". Newsweek (İngilizce). 7 Şubat 2018. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.