วิมตินิยม

วิมตินิยม, วิมุตินิยม หรือ กังขาคติ (อังกฤษ: Skepticism) โดยทั่วไปคือทัศนคติหรือข้อสงสัยใด ๆ ที่มีต่อความรู้หรือความเชื่อที่สมมุติฐานอย่างน้อยหนึ่งข้อ^[1]^[2] มักกำกับความที่โดเมน เช่น ศีลธรรม (วิมตินิยมทางศีลธรรม) ,ศาสนา , (วิมัตินิยมเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของพระเจ้า) หรือ ความรู้ (วิมัตินิยมเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของความรู้หรือความเชื่อมั่น)^[3]

วิมตินิยมทางปรัชญา มีในรูปแบบต่างๆ รูปแบบที่รุนแรงของความสงสัยคิดว่าความรู้หรือความคิดที่มีเหตุผลเป็นไปได้ และให้เราระงับการตัดสินในเรื่องที่ขัดแย้งกันหลายเรื่องหรือทั้งหมด รูปแบบอื่น ๆ ในระดับปานกลางของการเรียกร้องความสงสัยเพียงว่าไม่มีอะไรที่สามารถเป็นที่รู้จักด้วยความมั่นใจหรือว่าเราสามารถรู้อะไรเล็ก ๆ น้อย ๆ หรือเกี่ยวกับ "คำถามใหญ่" ในชีวิตเช่นว่าพระเจ้ามีอยู่จริงหรือไม่ว่าจะมีชีวิตหลังความตาย วิมตินิยมทางศาสนา คือ "ข้อสงสัยเกี่ยวกับหลักการทางศาสนาขั้นพื้นฐาน (เช่นความเป็นอมตะรอบคอบ และการเปิดเผย)"^[4] วิมตินิยมทางวิทยาศาสตร์ กังวลเกี่ยวกับการทดสอบความเชื่อมั่นต่อความน่าเชื่อถือโดยการนำเสนอวิธีการทางวิทยาศาสตร์เพื่อตรวจสอบหลักฐานเชิงประจักษ์

อ้างอิง

↑ Popkin, R. H. The History of Skepticism from Erasmus to Descartes (rev. ed. 1968); C. L. Stough, Greek Skepticism (1969); M. Burnyeat, ed., The Skeptical Tradition (1983); B. Stroud, The Significance of Philosophical Skepticism (1984). Encyclopedia2.thefreedictionary.com.
↑ "Philosophical views are typically classed as skeptical when they involve advancing some degree of doubt regarding claims that are elsewhere taken for granted." utm.edu เก็บถาวร 2009-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
↑ Greco, John (2008). The Oxford Handbook of Skepticism (ภาษาอังกฤษ). Oxford University Press, US. ISBN 9780195183214.
↑ "Definition of SKEPTICISM". www.merriam-webster.com. สืบค้นเมื่อ 2016-02-05.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิมตินิยม ที่ PhilPapers
วิมตินิยม ที่ Indiana Philosophy Ontology Project
Klein, Peter. "Skepticism". ใน Zalta, Edward N. (บ.ก.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Vogt, Katja. "Ancient Greek Skepticism". ใน Zalta, Edward N. (บ.ก.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Thorsrud, Harald. "Ancient Greek Skepticism". Internet Encyclopedia of Philosophy.
Bolyard, Charles. "Medieval Skepticism". ใน Zalta, Edward N. (บ.ก.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Pritchard, Duncan. "Contemporary Skepticism". Internet Encyclopedia of Philosophy.
Skeptical Inquiry ที่เว็บไซต์ Curlie
"Most Scientific Papers are Probably Wrong" เก็บถาวร 2008-09-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, NewScientist, 30 August 2005
Classical Skepticism by Peter Suber
"Outstanding skeptics of the 20th century" เก็บถาวร 2007-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – Skeptical Inquirer magazine
"CSICOP and the Skeptics" – critical essay by paranormal believer George P. Hansen

[1] Popkin, R. H. The History of Skepticism from Erasmus to Descartes (rev. ed. 1968); C. L. Stough, Greek Skepticism (1969); M. Burnyeat, ed., The Skeptical Tradition (1983); B. Stroud, The Significance of Philosophical Skepticism (1984). Encyclopedia2.thefreedictionary.com.

[2] "Philosophical views are typically classed as skeptical when they involve advancing some degree of doubt regarding claims that are elsewhere taken for granted." utm.edu เก็บถาวร 2009-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

[3] Greco, John (2008). The Oxford Handbook of Skepticism (ภาษาอังกฤษ). Oxford University Press, US. ISBN 9780195183214.

[4] "Definition of SKEPTICISM". www.merriam-webster.com. สืบค้นเมื่อ 2016-02-05.

[1]

[2]

[3]

[4]