Poliperhon
Poliperhon (grčki Πολυπέρχων 394. pne. – 303. pne.), sin Simije iz Timfeje u Epiru, bio je makedonski oficir u službi Filipa II i Aleksandra Velikog, koji je igrao važnu ulogu u ratovima dijadoha.
Poliperhon je sudjelovao u Aleksandrovom pohodu na Aziju gdje je imao reputaciju starog, konzervativnog oficira, te se otvoreno suprotstavljao Aleksandrovom prihvaćanju orijentalnih običaja kao što je proskineza. Aleksandar ga je 324. pne. zajedno s Kraterom poslao u Grčku, gdje je trenao organizirati Aleksandrov pohod na Kartagu. Te je planove prekinula Aleksandrova smrt 323. pne., a potom i ustanak Grka protiv makedonske hegemonije poznat kao lamijski rat. Poliperhon je zajedno s Kraterom sudjelovao u njegovom gušenju.
Kada je godine 322. pne. izbio prvi rat dijadoha, Krater je poginuo i Poliperhon tako postao jedan od glavnih suradnika Antipatera, guvernera Makedonije i Grčke i vođe pobune protiv regenta Perdike. Godinu dana kasnije Perdika je poginuo, a sporazumom u Triparadisu je Antipater postao novi regent. Poliperhon je tada zamijenio Antipatera na mjestu guvernera Makedonije i Grčke.
Godine 319. pne. Antipater je umro, ali je prije toga na samrtnoj postelji, na iznenađenje mnogih, imenovao Poliperhona svojim nasljednikom. S tom se odlukom nije htio pomiriti Antipaterov sin Kasandar, koji je digao pobunu koja je kasnije postala poznata kao drugi rat dijadoha. Kasandru, koji je pod kontrolom držao nominalnog kralja Filipa Arideja, priključili su se guverner Egipta Ptolemej i guverner Male Azije Antigon. Poliperhon je na kao jedinog značajnog saveznika mogao računati jedino Eumena, odmetnutog satrapa Makedonije.
U takvim je okolnostima Poliperhonova flota je u jesen 318. pne. poražena, te je Kasandar, uz pomoć Atene zauzeo Makedoniju i Grčku. Poliperhon je izbjegao u Epir gdje je sklopio vojnički slab, ali politički značajan savez sa Olimpijadom, majkom Aleksandra Velikog, te Roksanom, Aleksandrovom udovicom i majkom zakonitog nasljednika Aleksandra IV. Savez, kome se priključio epirski kralj Eakid je u oktobru 317. pne. iz Epira napao Makedoniju. Filip Aridej i njegova ambiciozna supruga Euridika su na granici skupili veliku vojsku, ali je ona, ne želeći se boriti protiv majke Aleksandra Velikog, jednostavno prebjegla na Olimpijadinu stranu. Aridej i Euridika su tada zarobljeni i likvidirani.
Međutim, već sljedeće godine je Kasandar krenuo u protivofanzivu te opsjeo Olimpijadu u Pidni, pri čemu je Poliperhon i Eakid nisu mogli izbaviti. U proljeće 316. pne. Olimpijada je prisiljena na predaju, a potom ubijena. Poliperhon je prisiljen na povlačenje na Peloponez, gdje mu je sin Aleksandar držao vlast u Korintu i Sikionu.
314. pne. je, nakon što je Aleksandar ubijen, oslabljeni Poliperhon prihvatio ponudu Antigona za novim savezom te sudjelovao u Trećem ratu dijadoha, koji je završen primirjem 311. pne. Dvije godine kasnije, 309. pne. Kasandar je dao ubiti Roksanu i Aleksandra IV. Da bi održao politički pritisak na svog konkurenta, Antigon je koristio svoj posljednji adut te je Poliperhonu poslao Herakla, Aleksandrovog nezakonitog sina. Međutim, Poliperhon je na nagovor Kasandra pristao likvidirati Herakla i njegovu majku Barsinu. Tako je zarta loza Aleksandra Velikog i argeadska dinastija. Poliperhon je nakon toga ostao gospodar Peloponeza i umro u dobi od 91 godinu.
- Peter Green, Alexander to Actium (University of California Press, 1990) pp. 17-20
- Livius, Polyperchon Arhivirano 2013-10-11 na Wayback Machine-u by Jona Lendering
- Polyperchonentry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith
| Prethodi: Antipater |
Regent Makedonije 319–317. pne. |
Slijedi: Kasandar |