Cieszyn
Cieszyn
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 49°44′N 18°37′E / 49.733°N 18.617°E | |
| Država |  Poljska
|
| Vojvodstvo | Šlesko |
| Povjat | Cieszyn |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Gabriela Staszkiewicz |
| Površina | |
| - Ukupna | 28.61 km²[1] |
| Visina | 379[1] |
| Stanovništvo (2019.) | |
| - Grad | 34,424[1] |
| - Gustoća | 1,203 stan. / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 43-400[1] |
| Pozivni broj | 33[1] |
| Karta | |
  Cieszyn Pozicija Cieszyna u Poljskoj | |
Cieszyn (njemački: Teschen, latinski: Tessin) je pogranični grad od 34,424 stanovnika[1] na jugu Poljske u Šleskom vojvodstvu.
Cieszyn leži na istočnoj obali rijeke Olze, nasuprot Češkog Těšína na zapadnoj obali, udaljen četrdesetak km od Bielsko-Białe, i isto toliko od češke Ostrave.
Cieszyn je izrastao tokom 8 / 9. vijeka kao slavensko naselje, u kom je tokom 9. vijeka podignut zamak. Prvi put je dokumentiran 1158. kao utvrđeno naselje, pa je gradska prava dobio vjerojatno i prije 1284.[2]
U periodu između 1291.-1653. bio je prijestolnica jednog od pjastovskih vojvodstava. Od 1291. je podpao pod vlast čeških vladara, i odtad dijeli sudbinu Češke i Austrijske Češke.[2]
U 16. vijeku kao razvijen zanatsko-trgovački grad, postao je jedan od centara reformacije. Tokom 19. vijeka bio je jedan od centara poljskog nacionalnog preporoda (časopisi, društva, organizacije, gimnazija).[2]
Nakon Prvog svjetskog rata i raspada Austro-Ugarske, postao je predmet spora između novonastalih država Čehoslovačke i Druge Poljske Republike. Čehoslovačka vojska u kratkom Sedmodnevnom ratu zauzela grad 26. januara 1919. ali je on nakon pregovora 1920. podijeljen na dva dijela.[2] Poljska vlada iskoristila je Sudetsku krizu i u oktobru 1938. anektira čehoslovački dio grada, zajedno sa Zaolziem. Za Napada Trećeg Reicha na Poljsku u septembru 1939. grad je neuspješno pokušala odbraniti 21 pješadijska divizija.[2]
Između 1941. - 1945. u Cieszynu je djelovao zarobljenički logor, od 1942. filijala logora iz Łambinowice, kroz koji je prošlo oko 75 000 sovjetskih, jugoslavenskih, francuskih, belgijskih i talijanskih zarobljenika.[2]
Nakon Drugog svjetskog rata 1. septembra 1945. grad je podjeljen na dva dijela rijekom Olzom, istočnij je pripao Narodnoj Republici Poljskoj a zapadni Čehoslovačkoj.[2]
Današnji Cieszyn je kulturni (teatar, muzeji) i obrazovni centar (filijala Šleskog univerziteta iz Katowica).
On je grad elektroindustrije (Kombinat Celma), tekstilne (predionica), kemijske (boje i [[lakovi), konditorske (keksi Prince Polo) i prehrambene (pivovara, meso).[2]
Cieszyn ima ugovore o partnerstvu sa slijedećim gradovima;[3]
- (službene stranice) (pl)