Ašoka
| Ašoka Veliki | |
|---|---|
| Maurijski car | |
| |
| Chakravatin,(moguće Ašoka Veliki), 1. vijek pne.. Andhra Pradesh, Amaravati. Musee Guimet | |
| Vladavina | 269. pne.-232. pne. |
| Krunidba | 270. pne. |
| Puno ime | Asok Bindusara Maurya |
| Titule | Devanampriya Priyadarsi, Dhammarakhit, Dharmarajika, Dhammarajika, Dhammaradnya, Chakravartin, Samrat, Radnyashreshtha, Magadhrajshretha, Magadharajan, Bhupatin, Mauryaraja, Aryashok, Dharmashok, Dhammashok, Asokvadhhan , Ashokavardhan, Prajapita,Dhammanayak, Dharmanayak |
| Sahranjen/a | pepeo bačen u Ganges, vjerojatno u Varanasi |
| Prethodnik | Bindusara |
| Nasljednik | Dasaratha Maurya |
| Suprug/a | Maharani Devi |
| Supruga/supruge | Rani Tishyaraksha |
| Rani Padmavati | |
| Rani Kaurwaki | |
| Potomstvo | Mahendra, Sanghamitra,Teevala,Kunala |
| Kraljevska kuća | Maurijska dinastija |
| Otac | Bindusara |
| Majka | Rani Dharma ili Shubhadrangi |
Ašoka Veliki (273-232. pne.) je bio vladar Maurijskog carstva u severnoj Indiji u III veku pne. Nakon osvajanja Kalinge postao je veliki budista.
Ašoka je utemeljitelj dinastije Maurja, i proširio je Magadhansko kraljevstvo na zapadnu polovinu severne Indije. Osvajanjem Kalinge oko 265. godine pne. pomerio je jugoistočnu granicu s izlazom na more. Taj poslednji poduhvat, propraćen strahovitim krvoprolićem, kod Ašoke je izazvao duboke duševne potrese, nakon čega je prihvatio budizam koji se u Magadhi pojavio dva veka ranije[1]. Od tada je okrutni Ašoka postao poznat kao bogougodni Ašoka. Po rečima samoga cara, otada se njegovim zemljama nije više pronosio zvuk doboša, već glas darme (Dhamaghosa)[1].
Tokom njegove vlasti, sprovodio je zvaničnu politiku nenasilja (ahimsa). Nepotrebno ubijanje i kasapljenje životinja je napušteno, kao npr. lov iz razonode i žigosanje. Ašoka je pokazivao milost i prema zarobljenima, dozvoljavajunji im dan slobode svake godine, i omogućavao je običnim građanima besplatno obrazovanje na univerzitetima. Tretirao je podanike kao jednake nezavisno od religije, politike ili kaste i pravio besplatne bolnice i za ljude i za životinje. Ašoka je definisao glavne principe nenasilja, tolerancije prema sektama i mišljenjima, poslušnost prema roditeljima, poštovanje prema učiteljima i sveštenicima, čovečni tretman sluga (ropstvo nije ni postojalo u Indiji u to vreme) i darežljivost prema svima. Ove reforme opisane su Ašokinim ediktima. Ašokini edikti otkrivaju da je on, iako sam budista, podsticao i pomagao različite verske zajednice[2]. U jednom od svojih edikata uklesanih u steni, čiji se original može još i danas čitati, car objavljuje:
Ne treba poštovati samo svoju, a odbacivati religije drugih, već ih treba poštovati zbog ovog ili onog razloga. Na taj način pomažemo sopstvenoj religiji da raste i činimo uslugu religijama drugih. Čineći suprotno kopamo grob sopstvenoj religiji i isto tako štetimo i drugima. Ko god štuje sopstvenu religiju i blati druge, čini to zapravo posvećujući se svojoj religiji i pomišlja: 'Veličaću svoju religiju'. Ali, naprotiv, on je time smrtno ranjava. Jedino je ovakvo razmišljanje ispravno: Neka svi slušaju i budu voljni da saslušaju učenja koja drugi propovedaju
– Ašokin edikt[3]
- ↑ 1,0 1,1 Trevor O. Ling, Rečnik budizma, Geopoetika, Beograd 1998.
- ↑ A. Sen, Asoka's Edicts (1956).
- ↑ http://www.yu-budizam.com/texts/Rahula/deo01.html