Боливия

Боливия Республиката República de Bolivia Bulibya Republika Wuliwya Suyu (уонна 34 атын официаллык ааттардаах)
Ыҥырыыта: "¡La unión es la fuerza!"
Өрөгөй ырыата: Bolivianos, el hado propicio
Location of Bolivia
Киин куората		Сукре (конституция, дьүүл) 19°02′ ю. ш. 65°15′ з. д.19.033° ю. ш. 65.250° з. д. / -19.033; -65.250
Largest city		Санта Крус де ла Сьерра 17°48′ ю. ш. 63°10′ з. д.17.800° ю. ш. 63.167° з. д. / -17.800; -63.167
Ил тыла		Испан тыла уонна 36 төрүт тыллар
Олохтоохтор ааттара		Bolivian
Дьаhалтата		Республика
-	Президент	Эво Моралес
-	Вице президент	Алваро Гарсиа
Тутулуга суох буолуу
-	Испанияттан	Атырдьах ыйын 6 1825
Иэнэ
-	Бүтүн	1,098,581 km² (28th) 424,163 sq mi
-	Уу (%)	1.29
Олохтоохторо
-	July 2007 estimate	9,119,152 (84th)
-	census	8,857,870
-	Олохтоох чиҥэ	8.4/km² (210th) 21,8/sq mi
БИО (АКП)		2007 estimate
-	Total	$40.140 billion (101st)
-	Per capita	$4,084 (125th)
БИО (номинал)		2007 estimate
-	Total	$13.292 billion (108th)
-	Per capita	$1,352 (121st)
Дьини (2002)		60.1 (high)
КСИ (2007)		▲ 0.695 (medium) (117th)
Валюта		Боливиано (BOB)
Кэм зоната		(UTC-4)
Ил домен		.bo
Телефон кода		+591

Uyuni

Боливия (Bolivia) диэн Соҕуруу Америка киинигэр баар дойду. Кинилиин кирбиилэhэллэр Бразилия хоту уонна илин, Парагуай уонна Аргентина соҕуруу, Чили уонна Перу арҕаа.

Эуропа колонизациятын иннинэ билиҥҥи Боливия сирэ, Колумб иннинээҕи Америка ордук улахан илин, Инка Империятыгар киирэрэ. Испания Империята бу регионы XVI үйэҕэ баhылаабыта. Испан колониал кэмин улахан өттүгэр, бу сир "Үөһээ Перу" эбэтэр "Чаркас" диэн этэ уонна Перу Вице Хоруоллугун салалтатыгар киирэрэ. 1809 c. тутулуга суох буолбута. Атырдьах ыйын 6, 1825 c. Симон Боливар аатынан ааттаммыт республика тэриллибитэ. Боливия уhун уустук бигэтэ суох буолуу, диктатуралар уонна экономика эмсэҕэлээhиннэрин кэмнэрин ааспыта.

Боливия демократ республика, 9 департамеҥҥа арахсар. Дойду географията араас, арҕаа Анд хайалар бааллар, илин Амазон өрүс бассейнын намтал сирэ. Боливия сайдар дойду, киhи сайдыытын индекса орто уонна олохтоохтор 60% дьадаҥылар. Сүрүн экономика кыhаларынан буолаллар агрикултуура, тыа кэрдии уонна балыктааhын, хостооhун уонна мал (текстиль, таҥас, ыраастаммыт металлар уонна нефть) оҥоруу.

Боливия олохтоохторун ахсаана 9 млн. Бастыҥ тыл испан тыла, ону тэҥэ аймара уонна кечуа тыллара балай эмэ тарҕаныылаахтар.