Jean Antoine Caritat ëd Condorcet

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Matemàtich. Jean Antoine Caritat, marchèis ëd Condorcet, a l'era nassù dël 1743 e a l'é mòrt dël 1794.
A l'ha fàit le scòle dai gesuita e, fin da fiolin, a l'ha vagnà na nomea ëd matemàtich fiamengh.

L'atività pùblica

A l'era n'anteletual ativ ant ij sìrcoj ëd Voltaire e d'Alembert.
Cand Turgot a l'é stàit ministr, Condorcet l'é vnù anspetor dle monede (1775). A l'é stàit ëdcò giornalista ant ij prim giornaj che a col temp a ancaminavo a seurte.

A la ciambrea a tnisìa na posission sentral antra Gironda e Montagna.
Dël 1792 a l'ha presentà a la ciambrea ël pian për realisé dle scòle për ël pòpol. A l'é ancamin ch'a lo les a l'adunansa cand che ëd bòt-an-blan a-i riva ël re ch'a nonsia la diciairassion ëd guèra a l'Àustria: l'esam dël pian ëd Condorcet a l'é anterompù.

Ël perìod arvolussionari

Condorcet a l'ha avù n'angagg ativ durant la rivolussion fransèisa. A l'ha votà contra la mossion ëd giustissié ël re, a l'ha fàit na denonsia pùblica contra jë stembrista, a l'ha nen risparmià le crìtiche ai giacobin e a Robespierre, ël qual a l'ha denonsialo ant ël perìod dël Teror. A l'ha passà dij mèis ëstërmà a ca d'amis e, convint d'esse stàit dëscoatà, a l'é scapassne ant le campagne dantorn a Paris. Arconossù, a l'é stàit arestà; la matin dòp a l'é stàit trovà mòrt. Ëd fasson ofissial a l'é parlasse ëd suissidi, ma fin d'antlora a-i son ëstaje dij dùbit su costa version.

Soa euvra matemàtica

Soa euvra matemàtica a l'é stàita adressà a l'ancamin vers ël càlcol antëgral. Peui a l'é anteressasse a j'aplicassion dla matemàtica a la vita sossial.

Euvre prinsipaj

De calcul intégral (1765).
Essai sur l'application de l'analyse à la probabilité des décisions rendue à la pluralité des voix (1785).