Algieria

Algieria
Lokalizacja
Flaga
Główne informacje
Stolica	Algier
Ustrój polityczny	republika
Waluta	dinar algierski
Powierzchnia	2 381 741
Język	arabski – urzędowy arabski, tamazight, francuski – używane
Religia	islam
Numer kierunkowy	+213
Domena internetowa	.dz

Algieria – członek Unii Afrykańskiej, 10. co do wielkości państwo świata, położone w Afryce Północnej nad Morzem Śródziemnym. Znaczną część obszaru Algierii zajmują wchodzące w skład Sahary pustynie oraz półpustynie.

Charakterystyka

Geografia

Ukształtowanie terenu w Algierii jest różnorodne – oprócz pasa nadbrzeżnego, północ kraju jest górzysta, a reszta wyżynna (blisko granicy z Tunezją jest obniżenie i słone jeziora). Najwyższy punkt (2918 m n.p.m.) leży w górach Ahaggar na południu Algierii. Góry mają charakter pustynny.

Klimat

Algieria na północy (wybrzeże) ma klimat śródziemnomorski z ciepłymi latami i łagodnymi, wilgotnymi zimami. Środkowa i południowa część kraju ma klimat suchy zwrotnikowy, z gorącymi latami i ciepłymi zimami. W obrębie masywu górskiego Hoggar (Ahaggar) klimat jest nieco chłodniejszy.

Historia

Terytorium współczesnej Algierii w starożytności zamieszkiwały ludy berberyjskie. Od XII wieku p.n.e. na wybrzeżach kraju powstawały fenickie osady handlowe, które od IX wieku p.n.e. należały do Kartaginy. W III wieku p.n.e. w głębi kraju utworzone zostało państwo Numidii, dołączone w I wieku p.n.e. do Imperium Rzymskiego. W okresie rządów rzymskich kraj stał się jednym ze spichlerzy imperium, dzięki czemu nastąpił szybki rozwój kulturalny i gospodarczy ziem. W V wieku n.e. wybrzeże Algierii zajęli Wandalowie, w 533 Bizancjum, z kolei w drugiej połowie VII wieku Arabowie. Arabowie przeprowadzili w kraju proces islamizacji i arabizacji miejscowych ludów berberyjskich. W ciągu średniowiecza tereny często zmieniały władców. Wybrzeża były opanowane przez piratów berberyjskich. U schyłku XV wieku licznie osiedlili się tu muzułmańscy uchodźcy z Hiszpanii, zasilili oni osady pirackie. Częste eskapady piratów na tereny Hiszpanii i hiszpańskie okręty, doprowadziły do zajęcia przez Hiszpanów portu w Oranie w 1509 (kontrolowała go do 1708), a w 1510 Algieru. Zagrożeni ekspansją hiszpańską piraci zwrócili się o pomoc do Imperium Osmańskiego i w 1519 przyjęli zwierzchnictwo tureckie. Obecna Algieria została włączona w skład Imperium Osmańskiego pod arabską nazwą Al-Dżazair. Od początku XVIII wieku władzę przejmowali lokalni władcy.

W 1830 Algier został zdobyty przez Francję. W kolejnych latach Francuzi prowadzili systematyczny podbój kraju, spotykając się z oporem algierskich plemion. Wnętrze Algierii siły francuskie opanowały po 1847 wraz z rozbiciem wojsk emira Abd al-Kadira. Rząd francuski przyznał Algierii status osadniczego terytorium zamorskiego Francji i od lat 40. XIX wieku prowadził akcję osadniczą. Przeciwko francuskiej kolonizacji kraju występowała miejscowa ludność, która kilkukrotnie (między innymi w latach 1857, 1864-66, 1870-71) organizowała antyfrancuskie powstania. W 1881 Francuzi nadali Algierii kodeks tubylczy. Kodeks zakazał lokalnej ludności przynależności do partii politycznych i związków zawodowych. Część represyjnych praw zniesiono po I wojnie światowej. W okresie 20-lecia międzywojennego powstały pierwsze lokalne partie nawołujące do obrony interesu narodowego.

Starożytne pozostałości w Timgadzie

Podczas II wojny światowej Algieria stała się terenem walk aliantów z silami rządu Vichy. Po zakończeniu wojny nasiliły się tendencje antykolonialne. W 1946 powstał Ruch na rzecz Triumfu Wolności Demokratycznych (MTLD), który 1947 wyłonił konspiracyjną Organizację Specjalną. Na bazie Organizacji Specjalnej powstał Komitet Rewolucyjny Jedności i Akcji. W 1954 Komitet Rewolucyjny Jedności i Akcji (CRUA) zorganizował antyfrancuskie powstanie i przekształcił się we Front Wyzwolenia Narodowego. Powstanie objęło cały kraj. Francuzi w trakcie powstania wprowadzili w kolonii system rządów terroru i odpowiedzialności zbiorowej wobec cywilów. Powszechne stały się tortury, ekspedycje karne i pacyfikacje. W 1958 w Kairze utworzono Tymczasowy Rząd Republiki Algierskiej. W 1962 przedstawiciele Frontu Wyzwolenia Narodowego i rządu Francji podpisali układ w Évian-les-Bains, na mocy którego proklamowano niepodległość republiki.

Abd al-Aziz Buteflika

U progu niepodległości kraju nasiliły się zamachy terrorystyczne podejmowane przez Organizację Tajnej Armii, skupiającą pozostałych w kraju francuskich osadników. Terroryzm i jego reakcja ze strony władz spowodowały masowy exodus ludności francuskiej z kraju, do połowy 1962 Algierię opuściło 80% osadników. W 1963 przyjęto pierwszą konstytucję algierską. Premierem i pierwszym prezydentem republiki został Ahmad Ben Bella. W październiku 1963 suwerenność Algierii zakwestionowało Maroko, w trakcie tak zwanej wojny piaskowej, w której siły algierskie pokonały wojska marokańskie. W 1964 w Algierskiej Karcie Narodowej nakreślono socjalistyczny program rozwoju państwa, w którym monopartyjne rządy objął Front Wyzwolenia Narodowego. W 1965 miał miejsce zamach stanu z Huari Bumedienem na czele. Bumedien w trakcie rządów przeprowadził reformę rolną i nacjonalizację części sektorów przemysłu.

W 1979, po śmierci Bumediena, urząd prezydenta objął Szadli Bendżedid. Uchwalona w 1989 nowa, demokratyczna konstytucja, spowodowała chaos polityczny. Duże poparcie społeczne uzyskał islamistyczny Islamski Front Ocalenia, który w 1990 wygrał wybory komunalne i regionalne. Po wygranej pierwszej turze wyborów parlamentarnych w 1991 doszło do reakcji wojska i zwolenników państwa laickiego: Islamski Front Ocalenia został zdelegalizowany, a wybory unieważnione. W latach 90. XX wieku w kraju trwała wojna domowa. W styczniu 2000 rozwiązała się Islamska Armia Ocalenia, zbrojne skrzydło Islamskiego Frontu Ocalenia (FIS), a wielu jej bojowników poddało się w zamian za amnestię. W XXI wieku Algieria znalazła się w czołówce najlepiej rozwiniętych państw kontynentu. Na przełomie 2010 i 2011 w kraju wybuchły ogólnokrajowe protesty. W kwietniu 2019 do dymisji podał się wieloletni prezydent Abd al-Aziz Buteflika, na co miały wpływ trwające masowe protesty spowodowane przez rosnące koszty życia i bezrobocie.

Dojazd

Samochodem

Granica z Marokiem jest od 18 lat zamknięta z powodu konfliktów etnicznych. Jeśli chcemy dotrzeć do Algierii samochodem, najprościej będzie przekroczyć granicę lądową z Tunezją.

Samolotem

Największym portem lotniczym Algierii jest międzynarodowy port lotniczy w Algierze. Latają tam samoloty, m.in. z Paryża – nie ma bezpośrednich połączeń z Polski.

Podział administracyjny

Podział administracyjny Algierii

Algieria jest podzielona na 48 prowincji (zwanych też w polskiej literaturze wilajetami lub wilajami; arab. wilāya). Te z kolei dzielą się na 553 dajraty (prefektury), a dajraty na 1541 gmin.

• Adrar
• Ajn ad-Dafla
• Ajn Tumuszanat
• Algier
• Annaba
• Batna
• Baszszar
• Bidżaja
• Biskira
• Al-Bulajda
• Burdż Bu Urajridż
• Al-Buwajra
• Bumardas
• Asz-Szalif
• Konstantyna
• Dżilfa
• Al-Bajad
• Al-Wadi
• At-Tarif (Al-Tarif)
• Ghardaja
• Kalima
• Illizi
• Dżidżal
• Chanszala
• Al-Aghwat
• Al-Midija
• Mila
• Mustaghanam
• Al-Masila
• Muaskar
• Naama
• Oran
• Warlaka
• Umm al-Bawaki
• Ghulajzan
• Saida
• Satif
• Sidi Bu-l-Abbas
• Sukajkida
• Suk Ahras
• Tamanrasset
• Tibissa
• Tijarat
• Tinduf
• Tibaza
• Tisamsilt
• Tizi Wuzu
• Tilimsan

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2008 roku Algieria posiadała ponad 190 miast o ludności przekraczającej 13 tys. mieszkańców. Stolica kraju Algier jako jedyne miasto liczyło ponad milion mieszkańców; 2 miasta z ludnością 500÷1000 tys.; 37 miast z ludnością 100÷500 tys.; 46 miast z ludnością 50÷100 tys.; 99 miast z ludnością 25÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 25 tys. mieszkańców.

• Algier
• Oran
• Annaba
• Konstantyna
• Tilimsan
• Tebessa
• Batina
• Satif
• Bidżaja
• Warkala
• Szalif

Ciekawe miejsca

Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO:

• 1980 – Ruiny miasta Kalat Bani Hammad
• 1982 – Prehistoryczne malowidła i ‘skalny las’ w Grotach Tassili
• 1982 – Osiedla Berberów w Dolinie Mzab
• 1982 – Ruiny rzymskiego miasta w Dżamili
• 1982 – Zabytki z czasów bizantyjskich w Tipazie (zagrożone)
• 1982 – Ruiny rzymskiego miasta w Timgadzie
• 1992 – Stare Miasto (kasba) w Algierze

Stanowiska archeologiczne:

• Afolou bou Rhummel
• Ahaggar
• Annaba
• Dżamila
• Tagaste
• Tasili Wan Ahdżar
• Tibissa
• Timgad
• Tipasa

Język

Urzędowy język w Algierii to arabski. Powszechnie używany jest język francuski, zwłaszcza wśród osób wykształconych. W użyciu są także różne dialekty języka berberyjskiego. Angielski jest słabo znany.

Zakupy

W Algierii cały rok można kupić świeże owoce. Sezon na truskawki zaczyna się już w lutym. Z Algierii warto przywieźć daktyle, materiały i odzież w orientalne wzory, miód od dzikich górskich pszczół, karob, lokalne wyroby berberyjskie i arabskie, takie jak ceramika, obuwie, torebki. Ze względu na nisko rozwiniętą turystykę wybór typowych pamiątek jest niewielki.

Gastronomia

W kuchni algierskiej podstawę stanowi ostrość potraw. Przykłady to:

• ostre przyprawy, czosnek, chilli, kminek, ostre papryczki.
• pikantna pasta harissa z papryczek, czosnku z dodatkiem kminku, kolendry i oliwy z oliwek.
• odżdża – jajka w ostrym sosie pomidorowym z dodatkiem pasty harissa.

Popularne w Algierii przyprawy to: cynamon, kardamon, kminek, kolendra, koper włoski, mięta, szafran, chili, czosnek.

Bardzo często podawanymi potrawami są kuskus gotowany na parze i dania z owoców morza, np. krewetki w majonezie. Na stole spotykane są też słodkie i świeże daktyle.

Algierskie napoje to:

• Thibarine, to słodki likier z ziół i daktyli (zawiera 10-20% alkoholu).
• Kawa w Algierii robiona jest na wiele różnych sposobów z dodatkiem kardamonu.
• Jednym z popularniejszych algierskich napojów jest miętowa herbata z dużą ilością cukru.
• Na orzeźwienie Algierczycy piją wodę mineralną, sok owocowy lub wyciskają samodzielnie sok z cytryny
• Popularne są napoje z owoców i płatków kwiatów, czyli Sharbats.
• Algierczycy przygotowują również napój o kremowej konsystencji – Sahlab.

Oto świąteczne potrawy algierskie: Jary – gęsta zupa na bazie pszenicy, El ham iahlou - potrawa z jagnięcym mięsem podawana w czasie Ramadanowej kolacji, Bourek – ciasto filo z farszem z jajek i mielonego mięsa.

Tradycyjnym algierskim śniadaniem jest Chakchouka – warzywa duszone w oliwie z oliwek.

Na deser w Algierii są podawane dania takie jak:

• owoce, miód, orzechy, figi i daktyle;
• naleśniki z miodem;
• baklava – spożywana również w Albanii słodka potrawa, jest to ciasto francuskie przekładane miodem i orzechami.
• Kaab el Ghzal – „kostki gazeli” w tłumaczeniu dosłownym, tak naprawdę są to rogaliki z pastą migdałową polane lukrem;
• Makroud el Louse – jest to rodzaj ciasteczek algierskich.

Oto dania z Algierii idealne na obiad:

• Kasza kuskus ze świeżą miętą i rodzynkami, przyprawiona szafranem.
• Lahm Lhalou – jagnięcina duszona z owocami.
• Harira – zupa z soczewicy, ciecierzycy i fasoli.

W okresie ramadanu restauracje mogą być zamknięte do zachodu słońca. Alkohol w Algierii nie jest popularny, większość nie spożywa alkoholu. Nie jest przyjęte przynoszenie alkoholu w gości. Kupując prezenty dla algierskich znajomych lepiej sprawdzić skład np. słodyczy, czy nie zawierają alkoholu.

Noclegi

Baza noclegowa w Algierii jest bardzo słabo rozwinięta, zwłaszcza w miejscowościach bez większej wartości turystycznej. Oferta hoteli i apartamentów nie jest urozmaicona, próżno szukać klubów, basenów czy SPA. Jakość i czystość lokali często pozostawia wiele do życzenia. Przed rezerwacją należy się upewnić, czy w hotelu mogą nocować pary, czy tylko rodziny. W niektórych lokalizacjach nie jest możliwy nocleg par bez ślubu. Algierczycy są bardzo gościnni, dobrze jest przed podróżą poznać przez Internet lokalną rodzinę lub odwiedzić rodzinę Algierczyka poznanego w Europie. Jest to ważne także w kontekście bezpieczeństwa - lepiej po Algierii nie podróżować samemu nie znając obyczajów i języka.

Bezpieczeństwo

W Algerii jest niebezpiecznie z powodu terorystów i bandytów. W pustyni są piaszczyste burze. W północnej części jest zieleń i można żyć.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Algierii

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Algierze

Rue Olof Palme

Nouveau-Paradou

Hydra - Algier

Telefon: +213 21 60 99 50

Fax: +213 21 60 99 59

Strona www: https://algier.msz.gov.pl/pl/

E-mail: algier.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Ambasada Państwa ALGIERIA

Adres: ul. Ignacego Krasickiego 10, 02-628 Warszawa

Telefon: + 48 22 617 58 55; + 48 22 617 59 31

Fax: + 48 22 616 00 81

Strona www: http://www.algerianembassy.pl/

e-mail: warsaw@algerianembassy.pl

---