Tacyt

Tacyt

Tacyt (łac. Publius Cornelius Tacitus; ok. 55–ok. 120) – rzymski historyk, namiestnik Azji.

Dzieje

(łac. Historiae)

• Chciwość i bezczelność to główne wady możnych.
  • Avaritia et arrogantia praecipua validiorum vitia. (łac.)
  • Źródło: I, 51

• W pochlebstwie tkwi zbrodnicza cecha niewoli, w złośliwości fałszywy pozór wolności.
  • Adulationi foedum crimen servitutis, malignitati falsa species libertatis inest. (łac.)
  • Źródło: I, I

• [Myślano by, że to] Zdolny władca, gdyby nie panował.
  • Capax imperii nisi imperasset. (łac.)
  • Opis: o cesarzu Serwiniuszu Galbie.
  • Źródło: I, 49

Roczniki

(łac. Ab excessu divi Augusti, Annales)

• Ludy małe i nieszczęśliwe to przedmiot umiłowania Rzymian.
  • Breves et infausti populi Romani amores. (łac.)
  • Źródło: II, 41

• Najwięcej praw w skorumpowanym państwie.
  • Corruptissima re publica plurimae leges. (łac.)
  • Źródło: III, 27

• O krzywdy bogów niech troszczą się bogowie.
  • Deorum iniurae dis curae. (łac.)
  • Źródło: I, 73

• Przy największym państwa nierządzie najliczniejsze (są) prawa.
  • Corruptissima re publica plurimae leges. (łac.)
  • Źródło: III, 27, tłum.S. Hammer

• Świadectwo faktu wystarczy.
  • Conscienta facti satis est. (łac.)
  • Źródło: II, 22

• W krótkiej chwili zmienia się wszystko.
  • Brevibus momentis summa verti. (łac.)
  • Źródło: V, 4

• Wzgardzona sława to wzgardzone cnoty.
  • Contempia fama contemi virtutes. (łac.)
  • Źródło: IV, 18

• Zdrów na umyśle.
  • Inne tłumaczenie: Będący przy zdrowych zmysłach.
  • Compos mentis. (łac.)
  • Źródło: 15, 76

• Żądza władzy (jest gwałtowniejsza od innych namiętności).
  • Cupido dominandi (cunctis affectibus flagrantior est). (łac.)
  • Źródło: 15, 53

Inne

• Bez gniewu i zawziętości.
  • Sine ira et studio. (łac.)

• Często chwalimy odległą przeszłość, a nie doceniamy współczesności.

• Dla pożądających władzy nie istnieje droga pośrednia między szczytem a przepaścią.

• Dopóki ludzie istnieć będą, będą i błędy.

• Jest w naturze ludzkiej nienawidzić tych, których się skrzywdziło.
  • Proprium humani ingenii est odisse quem laeseris. (łac.)
  • Źródło: De vita et moribus Iulii Agricolae, 42

• Lecz ponad wszystkim błyszczeli Kasjusz i Brutus – właśnie dlatego, że ich wizerunków nie oglądano.

• Lepiej paść z godnością niż żyć w hańbie.

• Los nie może nas obdarzyć większym szczęściem niż zasianie niezgody między naszymi nieprzyjaciółmi.

• Mistrz dobrego smaku.
  • Arbiter elegantiarum. (łac.)
  • Opis: o Petroniuszu.

• Nawet najdzielniejszych przeraża niespodziewana groza

• Nie to samo wszystkim przystoi.

• Prześladując pisarza, zwiększa się jego prestiż.

• Przyjemna to rzecz umrzeć z własnej ręki.
  • Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 36.
  • Zobacz też: samobójstwo, śmierć

• Tylko głupcy nazywają samowolę wolnością.

• Właściwe jest naturze ludzkiej nienawidzić tego, kogo się obraziło.
  • Proprium ingenii humani est odisse, quem laeseris. (łac.)

• Wszystko, co nieznane, wydaje się cudowne.
  • Omne ignotum pro magnifico. (łac.)

• Zepsute państwo mnoży ustawy.
  • Znaczenie: Im bardziej chore państwo, tym więcej w nim praw.

• Zmieniają kraj w pustynię i mówią, że przynieśli pokój
  • Solitudinem faciunt, pacem appellant. (łac.)

• Zwykle niewinny nie sprosta nowej zawiści.

• Żadna z ludzkich spraw nie jest tak niestała i przemijająca jak rozgłos potęgi, która nie na własnej opiera się sile.

• Żądza władzy jest najgorętszym ze wszystkich uczuć.
  • Cupido dominandi cunctis affectibus flagrantior est. (łac.)

O Tacycie

• Historia jest dość długa, a tylko wielki Tacyt umiał opowiadać historię stylem zwartym i nad podziw treściwym.
  • Autor: Kornel Makuszyński, Szatan z siódmej klasy, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 1989, s. 248.
  • Postać: Adam Cisowski