Sylvia Plath

Sylvia Plath (1932–1963) – amerykańska poetka, prozaiczka, eseistka.

Szklany klosz (1963)

(ang. The Bell Jar; tłum. Mira Michałowska)

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Szklany klosz.

Jak człowiek zacznie tylko o czymś marzyć, to nieuchronnie doznaje rozczarowania.

Mężczyzna to strzała skierowana w przyszłość, a kobieta jest miejscem, z którego ta strzała wychodzi.

Skąd mogłam wiedzieć, czy kiedyś, w przyszłości, w Europie czy gdzie indziej – szklany klosz znowu na mnie nie spadnie, nie nakryje mnie, zniekształcając moje widzenie świata.

A teraz, już prawie o północy pierwszego dnia, wciąż nie śpię, łamiąc swoje postanowienie, żeby kłaść się wcześnie - opóźniam sen, żeby odsunąć nieuniknione nadejście jutrzejszego ranka. Jeszcze jedna próba ucieczki.

Być może pewnego dnia doznam nagle objawienia
I zobaczę drugą stronę tego monumentalnego, groteskowego żartu.
I zaśmieję się wtedy.
I zrozumiem, czym jest życie.

Chciałabym być każdym, kaleką, umierającym, dziwką, a potem wrócić do siebie, żeby napisać o swoich myślach, emocjach jako ta osoba. Ale nie mam wszechwiedzy. Muszę przeżyć własne życie, to jedyne, jakie mi dano.

Drogi Panie Doktorze: czuję się bardzo chora. W moim żołądku jest serce, które pulsuje i szydzi. Nagle proste rytuały nie chcą ciągnąć wozu codzienności, jak uparty koń.

Jakaś dziewczyna, sto lat temu żyła kiedyś tak jak ja. Jest martwa. Jestem teraźniejszością, ale wiem, że też przeminę.Szczytowy moment, wielki błysk, pojawiają się i zaraz znikają niekończące się ruchome piaski. A ja nie chcę umierać.

Kiedy nie chcę, żeby mnie całować, to się mnie nie całuje. Jestem dużą dziewczynką, umiem o siebie zadbać.

Dziś jestem brzydka. Zupełnie nie wierzę już, że mogłabym być pociągająca dla mężczyzn. Kontakty towarzyskie w zaniku. Billa nie ma. (...) i nikt inny mi nie został. Zupełnie nikt.

Wpatrywał się we mnie pytającym wzrokiem i nasze spojrzenia się spotkały. Dwa razy zapadłam się w jego ramiona, tonęłam, aż odwrócił wzrok. O północy w drodze do domu Warriego, całował mnie, pamiętam jego wilgotne i delikatne usta na swoich.

Po co żyję i co zamierzam zrobić ze swoim życiem? Nie wiem i boję się. Nigdy nie przeczytam wszystkich książek, które chciałabym przeczytać; nigdy nie będę tymi wszystkimi ludźmi, którymi chcę być, i nie przeżyję tych żyć, które chciałabym przeżyć. Nigdy nie nauczę się tych wszystkich rzeczy, które chcę umieć. A czego chcę? Chcę przeżyć i odczuć wszystkie możliwe w moim życiu odcienie, tony i odmiany fizycznego i duchowego doświadczenia. A jestem okropnie ograniczona. Nie jestem jednak niedorozwinięta: kaleka, ślepa, upośledzona umysłowo. (...). Być może właśnie dlatego chcę być wszystkimi - żeby nikt nie mógł mnie winić za to, że jestem sobą. Żebym nie musiała ponosić odpowiedzialności za swoją filozofię i rozwój wewnętrzny.

Nie wiem skąd ten ohydny smutek, ale ogarnęło mnie rozpaczliwe uczucie, że "nikt mnie nie kocha".

Jeśli chcesz o czymś zapomnieć, oznacza to, że nie możesz przestać o tym myśleć.

Księżyc to nie drzwi przecież. Tylko twarz własna,
blada jak pięść człowiecza gniewnie zaciśnięta.
- Źródło: Księżyc i Cis

Moje lustro zasnuwa się mgłą –
Jeszcze kilka oddechów, a już niczego nie odbije.
- Źródło: Ostatnie słowa

Niczym nieokreślony przestępca
Umieram na różne sposoby.
- Źródło: Strażnik więzienny

Potrzebuję ojca. Potrzebuję matki. Potrzebuję starszej, mądrzejszej osoby, do której mogłabym płakać. Rozmawiam z Bogiem, ale niebo jest puste.
- Źródło: The Unabridged Journals of Sylvia Plath

Trudno opisać zmianę, jaką wniosłeś w me życie.
Jeśli teraz żyję, przedtem byłam jak martwa,
Choć jak kamień nic sobie z tego nie robiłam
Trwając w miejscu zgodnie ze zwyczajem.
- Źródło: List miłosny

Umieranie jest sztuką, tak jak wszystko inne. Robię to wyjątkowo dobrze.
- Dying is an art, like everything else. I do it exceptionally well. (ang.)

Urodzić się kobietą to moja straszna tragedia.
- Being born a woman is my awful tragedy. (ang.)
- Źródło: The Unabridged Journals of Sylvia Plath

Wkrótce potem w moim umyśle pozostała już tylko jedna wątpliwość — kiedy i jak popełnić samobójstwo. Nie widziałam przed sobą żadnej perspektywy poza wiecznym piekłem szpitala dla wariatów aż do końca życia i ostatnią uncją wolnej woli, jaka mi jeszcze pozostała, postanowiłam wybrać szybki i ostateczny koniec. Wykombinowałam sobie, że tak będzie na dłuższa metę łatwiej i taniej dla rodziny; oszczędzę im bezterminowego, kosztownego więzienia ukochanej córki w celi Stanowego Domu dla Umysłowo Chorych, sześćdziesięciu iluś lat w nędzy i rozpaczy, umysłowej próżni i fizycznej degradacji; uchronię ich przed tym kładąc kres wszystkiemu w chwili, gdy jestem u szczytu tak zwanej kariery.
- Źródło: z Listów do domu 28.12.53 r.