Typ (biologia)

Typ (phylum) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od królestwa, a wyższa od gromady (classis) w systematyce zwierząt lub klasy (classis) w botanice. Typ jest kategorią równoważną gromadzie (divisio) w systematyce botanicznej. Gdy w systematyce roślin dopuścimy użycie określenia typ dla gromady (divisio), to niższą od niego rangę ma klasa (classis).

Kategoriami pomocniczymi dla typu są nadtyp (superphylum), podtyp (subphylum) i infratyp (infraphylum).

Rys historyczny

Kategoria w randze typu została wprowadzona w zoologii przez Georges'a Cuviera, który podzielił zwierzęta na cztery grupy taksonomiczne nazwane przez niego embranchements – gałęziami lub konarami, później zmieniono tę nazwę na "typy". Były to kręgowce (Vertebrata), mięczaki (Mollusca), stawowate (Articulata) i promieniaki (Radiata)^[1]. Podział Cuviera nie utrzymał się długo, ale doprowadził do odejścia od koncepcji ewolucji ciągłej, prezentowanej w formie "drabiny jestestw" (scala naturae)^[2], polegającej na płynnym przechodzeniu życia od form najprostszych, przez bardziej skomplikowane, aż do człowieka.

W zoologii do jednego typu zaliczane są zwierzęta mające ten sam plan budowy ciała.

Różnice w nomenklaturze botanicznej i zoologicznej

Nomenklatura botaniczna	Nomenklatura zoologiczna
królestwo	królestwo
gromada (divisio) lub typ (phylum)	typ (phylum)
klasa (classis)	gromada (classis)

Pozycja taksonomiczna

Typ obejmuje blisko spokrewnione gromady (w zoologii) lub klasy (w botanice). Jego pozycja w układzie hierarchicznym (z uwzględnieniem kategorii pomocniczych) wygląda następująco.

królestwo
podkrólestwo
nadtyp
typ
podtyp
infratyp
gromada lub klasa

Przykłady typów

Zwierzęta:

Rośliny:

Grzyby:

Zobacz też

Przypisy

↑ Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN [Polskiej Akademii Nauk], 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.
↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.

Bibliografia

Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.

[Urbanek-1] Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN [Polskiej Akademii Nauk], 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.

[2] Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.

[1]

[2]

zoologiczne	domena (regio) królestwo (regnum) typ (phylum) gromada (classis) rząd (ordo) rodzina (familia) rodzaj (genus) gatunek (species)
botaniczne	domena (regio) królestwo (regnum) gromada (divisio) klasa (classis) rząd (ordo) rodzina (familia) rodzaj (genus) gatunek (species)