Sejfulla Malëshova

Sejfulla Malëshova
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1900 ; Malëshove
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 1971 ; Fier
	Minister edukacji
Okres	od 22 marca 1946; do 1 października 1948
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Albanii
Poprzednik	Kostaq Cipo
Następca	Manol Konomi

Sejfulla Malëshova, ps. Lame Kodra (ur. 2 marca 1900 we wsi Malëshove k. Këlcyry^[1], zm. 9 czerwca 1971 w Fierze^[2]) – albański polityk, pisarz i poeta, ofiara represji komunistycznych.

Życiorys

Był synem urzędnika celnego Tasima i Pashako. W dzieciństwie uczył się w szkole tureckiej we Wlorze, a następnie wyjechał wraz z rodziną do Włoch. Ukończył szkołę średnią w Kalabrii i podjął studia medyczne w Rzymie^[3]. W czasie pobytu we Włoszech współpracował z Odhise Paskalim redagując pismo Studenti Shqiptar, w którym także publikował pierwsze utwory poetyckie pod pseudonimem Kostandini^[1].

Wrócił do Albanii w 1924 i w wieku 23 lat został osobistym sekretarzem Fana Nolego w kierowanym przez niego rządzie^[2]. Po obaleniu rządu Noliego, Maleshova uciekł do Włoch, a następnie do Paryża. Działał w organizacji KONARE (Komitet Narodowo-Rewolucyjny), skupiającej albańską emigrację polityczną. Przez tę organizację został wysłany do Moskwy, aby tam podjąć studia z zakresu marksizmu^[2]. W roku 1930, w czasie pobytu w ZSRR wstąpił do partii komunistycznej, ale w 1932 został z niej usunięty^[3]. W tym czasie dokonał wspólnie z Tajerem Zavalanim tłumaczenia podstawowych dokumentów ruchu komunistycznego, w tym Manifestu komunistycznego na język albański^[4]. W 1939 wyjechał do Francji, gdzie współpracował z tamtejszymi środowiskami lewicowymi.

Powrócił do Albanii w 1943 i nawiązał współpracę z ruchem oporu^[3]. Początkowo pełnił funkcję członka sztabu generalnego Armii Narodowowyzwoleńczej, a w 1944 r. został ministrem propagandy w kontrolowanym przez komunistów albańskich Rządzie Tymczasowym. W tym rządzie wyróżniał się liberalnymi poglądami, co do możliwości włączenia sił niekomunistycznych do rządu, ale także odnosił się z rezerwą, co do potępienia przedwojennych twórców (jak Gjergj Fishta). W 1946 po raz pierwszy został wybrany deputowanym do Zgromadzenia Ludowego. Był także pierwszym przewodniczącym Ligi Pisarzy Albańskich^[3]. Zwolennicy ścisłej współpracy z Jugosławią, wśród nich ówczesny minister spraw wewnętrznych Koçi Dzodze doprowadzili do odsunięcia Maleshovy. Na posiedzeniu KC KPA 21 lutego 1946 oskarżono go o oportunizm i odchylenie prawicowe, a następnie usunięto z KC i Biura Politycznego partii^[2]. Maleshova był oskarżany o dążenie do współpracy z krajami anglosaskimi, czemu większość kierownictwa partyjnego była przeciwna. Do 1948 pełnił funkcję ministra edukacji. W 1949 na III Zjeździe Związku Pisarzy Albańskich został poddany krytyce za oportunizm i liberalizm i pozbawiony funkcji przewodniczącego. W 1951 Enver Hoxha na II zjeździe Albańskiej Partii Pracy określił Malëshovę mianem jugosłowiańskiego trockisty^[5]. Do 1952 pracował w Instytucie Nauk w Tiranie, gdzie wspólnie z Pashko Gecim przygotowywał słownik rosyjsko-albański^[3].

Po kilku latach spędzonych na wolności, w roku 1955 został internowany w Ballshu, a po kilku miesiącach przeniesiony do Fieru, gdzie pracował jako urzędnik. Z uwagi na to, że był osobą podejrzaną politycznie, mieszkańcy miasta obawiali się z nim rozmawiać^[2]. Jego naznaczone milczeniem życie przerywały tylko rozmowy służbowe, z towarzyszącą mu siostrą i zabawy z miejscowymi dziećmi. Zmarł w miejscu odosobnienia. W jego pogrzebie uczestniczyła siostra, grabarz i dwóch agentów Sigurimi, którzy go wcześniej kontrolowali.

21 jego utworów poetyckich, które pisał na emigracji znalazło się w zbiorze Vjersha (Wiersze), opublikowanym w Tiranie, w roku 1945^[3].

Publikacje

1994: Vjersha, wyd. Tirana
1998: Vepra letrare: Përkthime, wyd. Tirana

Przypisy

↑ ^a ^b Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.5. Tirana: 2016, s. 173. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 324-325. ISBN 978-1-78076-431-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 1605. (alb.).
↑ Kastriot Dervishi: Levizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSh-se. Tirana: 2006, s. 88. (alb.).
↑ E.Hoxha, Rapport sur l’activité du Comité central du Parti du travail d’Albanie, présenté au IIe Congrés du Parti du travail d’Albanie, 31 mars 1952, Tirane 1952, s. 71.

Bibliografia

Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.5. Tirana: 2016, s. 172–173. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
Piro Tito: Vakerrjoti (Sejfulla Malëshova) : kujtime nga takimet me Sejfullanë. Tirana: 2006. ISBN 99943-30-58-6. (alb.).
Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)].
Sejfulla Malëshova (1900 – 1971) politikan, demokrat dhe poet. radiokosovaelire.com.

[ReferenceA-1] Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.5. Tirana: 2016, s. 173. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).

[elsie-2] Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 324-325. ISBN 978-1-78076-431-3.

[fjalor-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 1605. (alb.).

[4] Kastriot Dervishi: Levizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSh-se. Tirana: 2006, s. 88. (alb.).

[5] E.Hoxha, Rapport sur l’activité du Comité central du Parti du travail d’Albanie, présenté au IIe Congrés du Parti du travail d’Albanie, 31 mars 1952, Tirane 1952, s. 71.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Księstwo Albanii	Gurakuqi Turtulli Gurakuqi Peci Floqi Peci Mosi Tefiku Dako Xhuvani Mitrovica Rashi Vinjau
Republika Albanii	Kotta Ypi
Królestwo Albanii	Ypi Dibra Mosi Ivanaj Bushati Shatku Dibra
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)	Koliqi Korça Libohova Krasniqi Benusi Muka
Ludowa Republika Albanii	Kokoshi Cipo Malëshova Konomi Dume Ylli Spahiu Alia Myftiu Deliana Cami Gjinushi
Republika Albanii	Islami Lakrori Pema Vejsiu Teliti Lulja Skuqi Ruka Blushi Memushi Pollo Beja Tafaj Nikolla Karabina Nikolla Shahini Kushi