Salut 6

Salut 6
Inne nazwy	DOS-5
Indeks COSPAR	1977-097A
Państwo	ZSRR
Rakieta nośna	Proton K
Miejsce startu	Bajkonur, Kazachska SRR
	Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	219 km
Apogeum	275 km
Okres obiegu	89,1 min
Nachylenie	51,6°
	Czas trwania
Początek misji	29 września 1977 06:50:00 UTC
Powrót do atmosfery	29 lipca 1982
	Wymiary
Wymiary	4,5 m x 15,8 m
Masa całkowita	19 824 kg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Salut 6 (ros. Салют-6) – radziecka stacja kosmiczna, ósma z wszystkich stacji programu Salut. Została wyniesiona na orbitę 29 września 1977 za pomocą rakiety Proton K z kosmodromu Bajkonur w ZSRR (obecnie Kazachstan). Funkcjonowała przez pięć lat.

Była to pierwsza stacja, którą odwiedzili ludzie spoza USA czy ZSRR, w ramach programu Interkosmos. Byli to głównie obywatele państw członkowskich Układu Warszawskiego, w tym Polski. Stacja Salut 6 była także pierwszym celem statku zaopatrzeniowego Progress. Stację zdjęto z orbity za pomocą bezzałogowego statku Kosmos 1267 w dniu 29 lipca 1982.

Budowa stacji

W bazie satelitarnej dokonano istotnych modyfikacji w porównaniu z poprzednimi Salutami. Przede wszystkim dodano drugi węzeł cumowniczy. Umieszczono go na drugim końcu kadłuba bazy. Węzeł cumowniczy został domontowany do przedziału przejściowego. Dodatkowy węzeł cumowniczy został w zasadzie przeznaczony do przyjmowania statków typu Progress, ale również mogły do niego cumować statki typu Sojuz i Sojuz-T. Zainstalowanie dodatkowego węzła i przedziału przejściowego na agregatowej stronie bazy, zmusiło do innego zlokalizowania obu silników manewrowych niż w bazach Salut 4 i Salut 5. Musiały być odsunięte na większą odległość od wzdłużnej osi bazy. Zmniejszono przy tym ciąg obu silników z 4000 N do około 3000 N, a także zastosowano jako materiał pędny dimetylohydrazynę i tetratlenek diazotu zamiast nafty i kwasu azotowego. W skład systemu orientacyjnego i korekcyjnego weszły 32 rakietowe dysze (główne i zapasowe) rozmieszczone w części agregatowej bazy. Wzbogacono wyposażenie naukowe i inaczej je rozmieszczono. Wśród wyposażenia znalazła się aparatura Zakładów Zeissa MKF6M, przeznaczona do dokładnych fotografii powierzchni Ziemi. Oprócz tego w bazie znalazły się:

druga kamera fotograficzna KATE 140
teleskop BST1M wykonujący obserwacje w dalekiej podczerwieni
spektrometr podczerwieni FM 107
spektrometr Mikron
radiometr nadfioletowy FM 4 UF, przeznaczony do obserwacji gwiazd

Zainstalowano aparaturę do topienia substancji (piece Spław i Kristałł) przeznaczone do uzyskiwania nietypowych stopów metali. Zasadnicze źródło energii stanowiły fotoogniwa słoneczne. Rozmieszczone na trzech płytach umieszczonych tak jak na Salucie 4 i 5, ale o powierzchni zwiększonej do 60 m². Wytworzony prąd ładował akumulatory niklowo-kadmowe. W systemie regulacji temperatury zastosowano dwa obwody cieczowe. W systemie oczyszczającym atmosferę zamontowano urządzenia do odzyskiwania wody użytkowej z atmosfery bazy. Zmniejszało to wilgotność bazy i korzystnie wpływało na komfort klimatyczny pomieszczeń^[1].

Historia

Operacje dokowania

Godziny podane według czasu moskiewskiego.

Pojazd	Dzień dokowania	Godzina dokowania	Port cumowniczy	Dzień odłączenia	Godzina odłączenia	Czas połączenia (w dniach)
Sojuz 25	10 października 1977	07:09	przedni	11 października 1977	08:00	1,03^[a]
Sojuz 26	11 grudnia 1977	06:02	tylny	16 stycznia 1978	14:22	36,35
Sojuz 27	11 stycznia 1978	17:06	przedni	16 marca 1978	11:00	63,75
Progress 1	22 stycznia 1978	13:12	tylny	7 lutego 1978	08:55	15,82
Sojuz 28	3 marca 1978	20:10	tylny	10 marca 1978	13:25	6,72
Sojuz 29	17 czerwca 1978	00:58	przedni	3 września 1978	11:23	78,43
Sojuz 30	29 czerwca 1978	20:08	tylny	5 lipca 1978	13:15	6,71
Progress 2	9 lipca 1978	15:59	tylny	2 sierpnia 1978	07:57	23,66
Progress 3	10 sierpnia 1978	03:00	tylny	21 sierpnia 1978	-	~11
Sojuz 31	27 sierpnia 1978	19:37	tylny	7 września 1978	13:53	10,76
Sojuz 31	7 września 1978	14:21	przedni	2 listopada 1978	10:46	55,85
Progress 4	6 października 1978	04:00	tylny	24 października 1978	16:07	18,50
Sojuz 32	26 lutego 1979	08:30	przedni	13 czerwca 1979	12:51	107,18
Progress 5	14 marca 1979	10:20	tylny	3 kwietnia 1979	19:10	20,37
Progress 6	15 maja 1979	09:19	tylny	8 czerwca 1979	11:00	24,07
Sojuz 34	8 czerwca 1979	23:02	tylny	14 czerwca 1979	19:18	5,84
Sojuz 34	14 czerwca 1979	~19:50	przedni	19 sierpnia 1979	12:08	65,86
Progress 7	30 czerwca 1979	14:18	tylny	18 lipca 1979	06:50	17,69
Sojuz T-1	19 grudnia 1979	17:05	przedni	24 marca 1980	00:04	94,29
Progress 8	29 marca 1980	23:01	tylny	25 kwietnia 1980	11:04	26,50
Sojuz 35	10 kwietnia 1980	18:16	przedni	3 czerwca 1980	14:47	53,85
Progress 9	29 kwietnia 1980	11:09	tylny	20 maja 1980	21:51	21,45
Sojuz 36	27 maja 1980	22:56	tylny	4 czerwca 1980	18:08	7,86
Sojuz 36	4 czerwca 1980	19:38	przedni	31 lipca 1980	14:55	56,86
Sojuz T-2	6 czerwca 1980	18:58	tylny	9 czerwca 1980	12:24	2,73
Progress 10	1 lipca 1980	08:53	tylny	18 lipca 1980	01:21	16,69
Sojuz 37	24 czerwca 1980	23:02	tylny	1 sierpnia 1980	19:43	7,86
Sojuz 37	1 sierpnia 1980	~20:10	przedni	11 października 1980	09:30	70,56
Progress 11	30 września 1980	20:03	tylny	9 grudnia 1980	13:23	69,72
Sojuz T-3	28 listopada 1980	18:54	przedni	10 grudnia 1980	09:10	11,59
Progress 12	26 stycznia 1981	18:56	tylny	19 marca 1981	21:14	52,09
Sojuz T-4	13 marca 1981	23:33	przedni	26 maja 1981	-	~74
Sojuz 39	23 marca 1981	19:28	tylny	30 marca 1981	11:22
Sojuz 40	15 maja 1981	21:50	tylny	22 maja 1981	13:37	6,66
Kosmos 1267	19 czerwca 1981	10:52	przedni	przyłączony na stałe	-	-

Załogi

Godziny podane według czasu GMT.

Ekspedycja	Załoga (w przypadku kosmonautów spoza ZSRR podano kraj pochodzenia)	Data startu	Pojazd dowożący	Data powrotu	Pojazd odwożący	Czas trwania (w dniach)
Salut 6 - EO-1	Jurij Romanienko, Gieorgij Grieczko	10 grudnia 1977 01:18:40	Sojuz 26	16 marca 1978 11:18:47	Sojuz 27	96,42
Salut 6 - EP-1	Władimir Dżanibekow, Oleg Makarow	10 stycznia 1978 12:26:00	Sojuz 27	16 stycznia 1978 11:24:58	Sojuz 26	5,96
Salut 6 - EP-2	Aleksiej Gubariew, Vladimír Remek - Czechosłowacja	2 marca 1978 15:28:00	Sojuz 28	10 marca 1978 13:44:00	Sojuz 28	7,93
Salut 6 - EO-2	Władimir Kowalonok, Aleksandr Iwanczenkow	15 czerwca 1978 20:16:45	Sojuz 29	2 listopada 1978 11:04:17	Sojuz 31	139,62
Salut 6 - EP-3	Piotr Klimuk, Mirosław Hermaszewski - Polska Rzeczpospolita Ludowa	27 czerwca 1978 15:27:21	Sojuz 30	5 lipca 1978 13:30:20	Sojuz 30	7,92
Salut 6 - EP-4	Walerij Bykowski, Sigmund Jähn - Niemiecka Republika Demokratyczna	26 sierpnia 1978 14:51:30	Sojuz 31	3 września 1978 11:40:34	Sojuz 29	7,87
Salut 6 - EO-3	Władimir Lachow, Walerij Riumin	25 lutego 1979 11:53:49	Sojuz 32	19 sierpnia 1979 12:29:26	Sojuz 34	175,02
Salut 6 - EO-4	Leonid Popow, Walerij Riumin	9 kwietnia 1980 13:38:22	Sojuz 35	11 października 1980 09:49:57	Sojuz 37	184,84
Salut 6 - EP-5	Walerij Kubasow, Bertalan Farkas - Węgierska Republika Ludowa	26 maja 1980 18:20:39	Sojuz 36	3 czerwca 1980 15:06:23	Sojuz 35	7,87
Salut 6 - EP-6	Jurij Małyszew, Władimir Aksionow	5 czerwca 1980 14:19:30	Sojuz T-2	9 czerwca 1980 12:39:00	Sojuz T-2	3,93
Salut 6 - EP-7	Wiktor Gorbatko, Phạm Tuân - Wietnam	23 lipca 1980 18:33:03	Sojuz 37	31 lipca 1980 15:15:02	Sojuz 36	7,86
Salut 6 - EP-8	Jurij Romanienko, Arnaldo Tamayo Méndez - Kuba	18 września 1980 19:11:03	Sojuz 38	26 września 1980 15:54:27	Sojuz 38	7,86
Salut 6 - EO-5	Leonid Kizim, Oleg Makarow Giennadij Striekałow	27 listopada 1980 14:18:28	Sojuz T-3	10 grudnia 1980 09:26:10	Sojuz T-3	12,80
Salut 6 - EO-6	Władimir Kowalonok, Wiktor Sawinych	12 marca 1981 19:00:11	Sojuz T-4	26 maja 1981 12:37:34	Sojuz T-4	74,73
Salut 6 - EP-9	Władimir Dżanibekow, Dżügderdemidijn Gürragczaa - Mongolia	22 marca 1981 14:58:55	Sojuz 39	30 marca 1981 11:40:58	Sojuz 39	7,86
Salut 6 - EP-10	Leonid Popow, Dumitru Prunariu - Rumunia	14 maja 1981 17:16:38	Sojuz 40	22 maja 1981 13:58:30	Sojuz 40	7,86

Spacery kosmiczne

Godziny podane według czasu GMT.

Spacer kosmiczny	Kosmonauci	Data	Początek	Koniec	Czas trwania (w godzinach)	Komentarz
Salut 6 - PE-1	Romanienko i Grieczko	19 grudnia 1977	21:36	23:04	1:28	Test skafandra Orłan-D, kontrola aparatu cumowniczego i montaż kasety Meduza.
Salut 6 - PE-2	Kowalonok i Iwanczenkow	29 lipca 1978	04:00	06:20	2:05	Odłączenie kasety Meduza i pasywnego wykrywacza mikrometeroidów, montaż czujników promieniowania i nowych zestawów eksperymentów.
Salut 6 - PE-3	Riumin i Lachow	15 sierpnia 1979	14:16	15:39	1:23	Demontaż anteny radiowej KRT-10, odłączenie kaset z eksperymentami.

Podsumowanie

Liczba dni na orbicie: 1764
Liczba dni z załogami na orbicie: 676
Liczba załóg: 16
Liczba załóg podstawowych: 5
Liczba załóg odwiedzających: 10 (w tym 8 międzynarodowych)
Jedna „załoga remontowa”
Liczba kosmonautów: 27 (w tym 6 dwukrotnie)
Dwóm załogom nie udało się dotrzeć na stację
12 statków towarowych dostarczyło załogom 20 ton różnorodnych ładunków
Do stacji dokowały 35 razy obiekty z załogą i bez

Uwagi

↑ Nie udało się uzyskać trwałego połączenia i misja została przerwana.

Przypisy

↑ Andrzej Marks: Baza satelitarna ALFA. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1997. ISBN 83-204-2203-5.

Linki zewnętrzne

NSSDC Master Catalog (ang.)
Encyclopedia Astronautica (ang.)

[2] Nie udało się uzyskać trwałego połączenia i misja została przerwana.

[1] Andrzej Marks: Baza satelitarna ALFA. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1997. ISBN 83-204-2203-5.

[1]

[a]