Psałterz

Psałterz floriański

Psałterz (w średniowiecznej łacinie psalterium od późnogr. psaltērion) – wydana oddzielnie księga zawierająca 150 biblijnych psalmów używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź też przeznaczona do celów liturgicznych w chrześcijaństwie lub judaizmie. Nazwa księgi pochodzi od strunowego szarpanego instrumentu muzycznego posiadającego płaskie pudło rezonansowe, nazywanego w języku greckim psalterium. Niektóre psałterze w wersji Septuaginty, jak np. Psałterz synajski, zawierają też dodatkowe kantyki znane jako Ody.

Pierwotnie Księga Psalmów została spisana w języku hebrajskim. Jednak późniejsze rękopisy bądź wydania drukowane w językach narodowych były tłumaczone z łacińskiej Wulgaty w Kościele Zachodnim bądź z greckiej Septuaginty w Kościele Wschodnim. Kościoły protestanckie powróciły do tłumaczeń z języka hebrajskiego.

Najstarszym znanym polskim psałterzem jest pochodzący z drugiej połowy XIV wieku trójlingwiczny (polsko-niemiecko-łaciński) Psałterz floriański. Kolejnym samodzielnym tłumaczeniem był Psałterz puławski z drugiej połowy XV wieku. W XVI wieku pojawiło się kilka nowych przekładów psałterzy, a wśród nich pierwsze polskie tłumaczenie wierszowane Jakuba Lubelczyka (1558) i wierszowana parafraza – Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego (1579). Rymowany Psałterz Dawida opublikował również Franciszek Karpiński (1786).

Wybrane psałterze

• Psałterz Blanki Kastylijskiej
• Psałterz Harleya
• Psałterz Henryka VIII
• Psałterz Huntera
• Psałterz Ingeborgi
• Psałterz Roberta de Lisle
• Psałterz kopenhaski
• Psałterz z Corbie
• Psałterz z St Albans