Jon Vickers
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Jon Vickers, właśc. Jonathan Stewart Vickers, CC (ur. 29 października 1926 w Prince Albert, zm. 10 lipca 2015 w Ontario[1]) – kanadyjski śpiewak. Tenor bohaterski (heldentenor)[2], znany szczególnie z ról wagnerowskich oraz jako wykonawca wielu partii o charakterze dramatycznym.
Potężny głos Vickersa cechował się rzadko spotykaną ekspresją i siłą dynamiczną, co predestynowało go do ról wagnerowskich i dramatycznych. Śpiew Vickersa określa się jako „heroiczny” i „muskularny” – dopełniała go wysoko ceniona gra aktorska oraz właściwa dla wykonywanych ról prezencja sceniczna.[potrzebny przypis]
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Vickers był szóstym spośród ośmiu dzieci w rodzinie. W 1950 roku zdobył stypendium na studia wokalistyczne w The Royal Conservatory of Music w Toronto, gdzie uczył się przez pięć lat[3]. Do połowy lat 50. występował w Kanadzie – m.in. jako Don José (Carmen) i Książę (Rigoletto).
W 1957 zadebiutował w Covent Garden Theatre jako Gustaw (Bal maskowy). Tam też zasłynął rolami m.in. Don José (Carmen), Eneasza (Trojanie) oraz Don Carlosa (1958 – głośna produkcja w reżyserii Luchina Viscontiego). W 1958 po raz pierwszy wystąpił w Bayreuth w roli Zygmunta (Walkiria), a w 1964 w roli Parsifala. Tego samego roku odtwarzał partię Jazona w Medei Cherubiniego, z Marią Callas w roli tytułowej. W 1959 wystąpił w Operze Wiedeńskiej oraz w Operze w San Francisco jako Radames (Aida), tego samego roku wcielił się w rolę Parsifala w Covent Garden.
W 1960 roku dołączył do nowojorskiej Metropolitan Opera (debiut jako Canio w Pajacach), z którą pozostał związany przez 25 lat. W Nowym Jorku wystąpił m.in. jako Florestan (Fidelio), Tristan (Tristan i Izolda), Hermann (Dama pikowa), Samson (Samson i Dalila), Otello (Verdiego), Alvaro (Moc przeznaczenia), Laca (Jenufa) i Peter Grimes. Występował na festiwalach w Salzburgu (jako Tristan, Zygmunt, Otello i Don José pod batutą Herberta von Karajana – ostatnie dwie z tych produkcji zostały sfilmowane) i w Orange (jako Pollione w Normie i Herod w Salome). W 1975 wystąpił w Bostonie jako Benvenuto Cellini, w 1978 w Paryżu jako Neron w Koronacji Poppei.
W 1968 roku śpiewak odznaczony został Orderem Kanady (Companion – Towarzysz). W 1998 roku uhonorowany został nagrodą Governor General's Performing Arts Award (najwyższe kanadyjskie wyróżnienie w dziedzinie sztuk teatralnych) za całokształt dokonań artystycznych (Lifetime Artistic Achievement)[4]. Vickersowi poświęcono publikację książkową John Vickers. The Hero's Life (J. Williams, 1999) oraz wiele artykułów (m.in. N. Goodwin, John Vickers, "Opera" 1962; J. Ardoin, Jon Vickers, w: The Tenors, 1974).
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Nagrania operowe
[edytuj | edytuj kod]- Jazon w Medei Cherubiniego (dyrygent Nicola Rescigno, nagranie na żywo z Dallas Civic Opera, 1958)
- Don Carlos w Don Carlosie Verdiego (dyrygent Carlo Maria Giulini, nagranie na żywo z Royal Opera House, Covent Garden 1958)
- Zygmunt w Walkirii Wagnera (dyrygent Hans Knappertsbusch, nagranie na żywo z festiwalu w Bayreuth, 1958)
- Samson w Samsonie Händla (dyrygent Raymond Leppard, nagranie na żywo z Royal Opera House, Covent Garden, 1959)
- Otello w Otellu Verdiego (dyrygent Tullio Serafin, RCA Victor, 1960)
- Zygmunt w Walkirii Wagnera (dyrygent Erich Leinsdorf, Decca, 1961)
- Radames w Aidzie Verdiego (dyrygent Sir Georg Solti, Decca, 1961)
- Florestan w Fideliu Beethovena (dyrygent Otto Klemperer, EMI, 1961)
- Samson w Samsonie i Dalili Saint-Saënsa (dyrygent Georges Prêtre, EMI, 1962)
- Gustaw III w Balu maskowym Verdiego (dyrygent Edward Downes, nagranie na żywo z Royal Opera House, Covent Garden, 1962)
- Parsifal w Parsifalu Wagnera (dyrygent Hans Knappertsbusch, nagranie na żywo z festiwalu w Bayreuth, 1964)
- Zygmunt w Walkirii Wagnera (dyrygent Herbert von Karajan, Deutsche Grammophon, 1966)
- Eneasz w Trojanach Berlioza (dyrygent Colin Davis, Philips, 1969)
- Don José w Carmen Bizeta (dyrygent Rafael Frühbeck de Burgos, EMI, 1969–70)
- Florestan w Fideliu Beethovena (dyrygent Herbert von Karajan, EMI, 1970)
- Tristan w Tristanie i Izoldzie Wagnera (dyrygent Herbert von Karajan, EMI, 1971–72)
- Otello w Otellu Verdiego (dyrygent Herbert von Karajan, EMI, 1973)
- Pollione w Normie Belliniego (dyrygent Giuseppe Patanè, nagranie na żywo z Festival d’Orange, 1974)
- Cellini w Benvenuto Cellinim Berlioza (dyrygent Sarah Caldwell, VAI, 1975)[a]
- Grimes w Peterze Grimesie Brittena (dyrygent Colin Davis, Philips, 1978)
Nagrania koncertowe
[edytuj | edytuj kod]- Edward Elgar: The Dream of Gerontius (dyrygent Sir John Barbirolli, nagranie na żywo, Rzym, 1957)
- Georg Friedrich Händel: Mesjasz (dyrygent Sir Thomas Beecham, RCA Victor, 1959)
- Ralph Vaughan Williams: Serenade to Music (dyrygent Leonard Bernstein, nagranie na żywo z Lincoln Center, Nowy Jork, 1962)
- Giuseppe Verdi: Requiem (dyrygent Sir John Barbirolli, EMI 1969–70)
- Gustav Mahler: Das Lied von der Erde (dyrygent Sir Colin Davis, Philips, 1981)
- Ludwig van Beethoven: IX symfonia (dyrygent Zubin Mehta, RCA Red Seal, 1984)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Anthony Tommasini: Jon Vickers, Opera Star Known for His Raw Power and Intensity, Dies at 88. nytimes.com, 12 lipca 2015. [dostęp 2015-07-15]. (ang.).
- ↑ Jon Vickers - oi. oxfordindex.oup.com. [dostęp 2015-07-15]. (ang.).
- ↑ Jon Vickers, celebrated tenor, dies aged 88. bbc.com, 12 lipca 2015. [dostęp 2015-07-15]. (ang.).
- ↑ Jon Vickers biography. Governor General's Performing Arts Awards Foundation. [dostęp 2015-02-04]. (ang.).
- ↑ Hector Berlioz i inni, Benvenuto Cellini [CD audio], chór i orkiestra The Opera Company of Boston, Pleasantville, NY: VAI Audio, 2003, OCLC 54404309 (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Allan Blyth, Harold Rosenthal: „Vickers, Jon(athan Stewart)”, w: The New Grove Dictionary of Opera i Grove Music Online.
- Laura Kuhn: „Vickers, Jon(athan) Stewart” w Baker’s Student Encyclopedia of Music: R–Z, s. 1952. Schirmer Books, 1999. ISBN 0-02-865315-7
- Karl-Josef Kutsch, Leo Riemens, Großes Sängerlexikon, t. 4, 2004.
- W.M. Macdonnell, Barbara Norman: „Vickers, Jonathan Stewart”, The Canadian Encyclopedia
- Jeannie Williams, Jon Vickers: A Hero’s Life, Boston: Northeastern University Press, 1999, ISBN 1-55553-408-2, OCLC 41565272.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wywiad z Vickersem. opera.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]. (ang.).