Hawk-Eye
Hawk-Eye (także Challenge[1], sokole oko[1], jastrzębie oko[2]) – elektroniczny system umożliwiający rozstrzygnięcie kontrowersyjnych punktów, stosowany w sporcie[1], wykorzystywany m.in. w krykiecie[3], tenisie[3], badmintonie[4], szermierce[4], siatkówce[3], piłce nożnej[3] i snookerze[3]. Jego działanie umożliwiają kamery i czujniki przesyłające do komputera zarejestrowany bądź animowany obraz[2].
Wynalazcą Hawk-Eye jest Paul Hawkins. Jego firma produkująca system sokolego oka została przejęta w 2011 roku przez Sony[5].
Hawk-Eye w tenisie
[edytuj | edytuj kod]
W systemie Hawk-Eye wykorzystywane są kamery zainstalowane ponad placem gry i czujniki umieszczone na korcie. Urządzenia rejestrują tor lotu piłki tenisowej, a następnie przesyłają dane do komputera, który tworzy trójwymiarowy animowany obraz lotu piłki wraz z miejscem odbicia o kort[6][2]. Dokładność odwzorowania punktu odbicia piłki wynosi około 3,6 milimetra[7].
Koszt montażu sokolego oka na jednym korcie wynosi około 100 tys. dolarów[7].
Debiut sokolego oka w profesjonalnym turnieju nastąpił podczas Pucharu Hopmana w 2006 roku, w meczu Holandii z Chinami. Holenderka Michaëlla Krajicek była pierwszą tenisistką, która skorzystała z tego systemu[6].
Challenge jest wykonywany na prośbę zawodnika[1]. Tenisiście przysługują trzy szanse na nieudane sprawdzenie zagrania w każdym secie i jedna dodatkowa w tie breaku. Jeśli sportowiec nie popełni pomyłki, próba nie zostaje odebrana, tak więc liczba poprawnych sprawdzeń nie jest ograniczona[8].
Hawk-Eye w badmintonie
[edytuj | edytuj kod]Badmintoniści mogli korzystać z systemu sokolego oka podczas turnieju w Dżakarcie w 2013 roku. Kamery ruchu dostarczały precyzyjnych informacji na temat miejsca upadku lotki. Challenge musiał być dokonany od razu po zakończeniu akcji, przed rozpoczęciem kolejnego punktu. Zawodnicy korzystać z usprawnienia mogli dwukrotnie w trakcie meczu. W przypadku właściwej oceny sytuacji nie tracili szans[4].
Hawk-Eye w piłce nożnej
[edytuj | edytuj kod]Sokole oko w piłce nożnej, dostarcza sędziemu informacji w momencie przekroczenia linii bramkowej przez piłkę. Wykorzystywane do tego jest pole magnetyczne i specjalne czujniki[3]. Od sezonu 2013/2014 system siedmiu kamer kontrolował bramki w rozgrywkach Premier League[9]. W Polsce system zadebiutuje podczas transmisji na żywo przy Mistrzostwach Europy w piłce nożnej w 2024 roku[10].
Hawk-Eye w siatkówce
[edytuj | edytuj kod]Sokole oko w siatkówce otrzymało nazwę Challenge System Volleyball. Wykorzystane zostało podczas meczu finałowego PlusLigi w sezonie 2010/2011. Na układ składało się 15 kamer – 8 skierowanych w stronę linii boiska, 3 zwrócone na siatkę i antenkę oraz 4 przekazujące podgląd tablicy wyników i boiska. Kamery rejestrowały klatki filmowe co 0,008 sekundy[11]. Koszt montażu jednego zestawu wynosi około 350 tys. złotych[12].
W 2013 roku poinformowano, że system sokolego oka będzie wykorzystywany podczas wszystkich meczów Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Challenge (kwestionowanie). [w:] Słowniczek tenisowy [on-line]. tenis.net.pl. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ a b c Biały sport pod okiem jastrzębia. Rzeczpospolita, 2006-01-02. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Polska Agencja Prasowa: W środę pierwsze testy systemu Hawk-Eye w warunkach meczowych. sport.pl, 2012-05-16. [dostęp 2014-01-25].
- ↑ a b c Polska Agencja Prasowa: System challenge testowany w badmintonie. sport.wp.pl, 2013-05-08. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ BG: Sony kupiło Sokole Oko. Będzie rozwój!. przegladsportowy.pl, 2011-03-08. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ a b tino71: Hawk-Eye czyli tenisowy challenge. interia360.pl, 2013-01-22. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ a b Ślad kontra hawk-eye. Dlaczego French Open wciąż nie weszło w XXI wiek?. eurosport.onet.pl, 2013-06-10. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ Wiktor Miler: ITF ujednolica zasady korzystania z systemu Hawk-eye. sportowefakty.pl, 2008-03-21. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ matheo: Hawk-Eye wkracza do Premier League!. devilpage.pl, 2013-04-11. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Czym jest kamera hawk-eye? Transmisje meczów Euro 2024 w tej technologii w TVP [online], sport.tvp.pl, 13 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-13] (pol.).
- ↑ System HAWK-EYE trafił do siatkowki: Sokole oko śledzi siatkarzy. gwizdek24.se.pl, 2011-04-21. [dostęp 2014-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-25)]. (pol.).
- ↑ Damian Gapiński: Kosztowne "sokole oko". sportowefakty.pl, 2011-04-19. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).
- ↑ Kamil Drąg: MŚ siatkarzy: Sokole oko i inne rewolucyjne zmiany. [w:] MŚ siatkarzy [on-line]. przegladsportowy.pl, 2013-12-10. [dostęp 2014-01-25]. (pol.).