iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gaboltov
Gaboltov – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Gaboltov

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gaboltov
Ilustracja
Flaga
Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 preszowski

Powiat

Bardejów

Starosta

Martin Ceľuch[1]

Powierzchnia

12,73[2] km²

Wysokość

421 m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


523[3]
41[4] os./km²

Nr kierunkowy

054

Kod pocztowy

086 02

Tablice rejestracyjne

054

Położenie na mapie kraju preszowskiego
Mapa konturowa kraju preszowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Gaboltov”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Gaboltov”
Ziemia49°21′54″N 21°08′33″E/49,365000 21,142500
Strona internetowa

Gaboltovwieś (obec) na Słowacji położona w kraju preszowskim, w powiecie Bardejów.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Gaboltov położony jest w zachodniej części Beskidu Niskiego, u południowo-zachodnich podnóży masywu Busova. Tereny wsi leżą na wysokości od 370 do 1002 m n. p. m., sięgając po wierzchołek góry Busov. Zabudowania leżą w dolinie potoku Kamenec.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o miejscowości, związane z obecnością w niej zakonu bożogrobców, pochodzą z roku 1247[5]. Występowała ona wówczas pod nazwą Gyboltho. Później była wspominana jako Guebold (1277), Galbathew (1492), Gaboltho (1618), Gaboltow (1773), a w języku węgierskim funkcjonowała jako Gáboltó. Od XIV w. funkcjonowało w niej królewskie cło, które w 1355 r. wydzierżawiła rodzina Cudarów. W roku 1427 było w niej 36 domów. Należała do feudalnego "państwa" z siedzibą na zamku Makowica[6], którym wkrótce zaczęli władać wspomniani Cudarowie.

Gaboltov rozwijał się jako niewielkie miasteczko targowe, położone przy szlaku z Węgier przez Przełęcz Tylicką do Polski[7]. W XVII w. w pańskim folwarku hodowano tu bydło i uprawiano chmiel. W czasach konfederacji barskiej z racji bliskości granicy Rzeczypospolitej przez pewien czas rezydowali tu członkowie konfederackiej Rady Generalnej, m.in. Ignacy Jerzy Potocki i Rafał Tarnowski, a także Joachim Czerny-Schwarzenberg, konfederacki marszałek województwa krakowskiego[8].

W roku 1787 wieś liczyła 105 domów i 675 mieszkańców, a w roku 1828 miała 120 domów i 928 mieszkańców. Zajmowali się oni rolnictwem i hodowlą, tkali również lniane płótno i wyrabiali kożuchy. Tutejsze majątki należały do rodziny Aspremontów, a w XIX w. do Erdődych[6]. Po II wojnie światowej część mieszkańców znalazła pracę w założonej w 1958 r. spółdzielni rolniczej, większość - w nieodległym Bardejowie[6].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z dnia 31 grudnia 2010, wieś zamieszkiwało 510 osób, w tym 260 kobiet i 250 mężczyzn[9].

W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[10]:

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Kościół katolicki z II. połowy XIV w. Pierwotnie gotycki, w 1715 r. przebudowany w stylu barokowym, jednak z bogato zachowanymi pierwotnymi detalami[7]. Murowany, jednonawowy, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium nieco węższym od nawy i wieżą na osi. We wnętrzu wyposażenie renesansowe i barokowe[11]. Zwraca uwagę drewniany, kasetonowy, malowany strop w nawie[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lista wybranych wójtów, burmistrzów gmin i miast w wyborach do organów gminy. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2011-11-11]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 12,73S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statystyki ogólne miejscowości. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).
  6. a b c Wg portalu E-obce [1]
  7. a b c Jozef Ďurček: Šariš. Malý turistický sprievodca [w:] "Krásy Slovenska" R. LIII, nr 8/76, s. 145 (Na pomoc sprievodcom)
  8. Jan Reychman, Podróże polskie do kąpieli bardiowskich w XVIII i na początku XIX wieku, Władysław Krygowski (red.), „Wierchy. Rocznik poświęcony górom. Organ PTTK”, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 29.
  9. Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).
  10. Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).
  11. Wg portalu E-obce [2]