Chadwick Boseman
Chadwick Boseman (2017) | |
Imię i nazwisko |
Chadwick Aaron Boseman |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
29 listopada 1976 |
Data i miejsce śmierci |
28 sierpnia 2020 |
Zawód |
aktor, scenarzysta |
Współmałżonek |
Taylor Simone Ledward |
Lata aktywności |
2003–2020 |
Chadwick Aaron „Chad” Boseman (ur. 29 listopada 1976 w Anderson[1], zm. 28 sierpnia 2020 w Los Angeles[2]) – amerykański aktor i scenarzysta. Wystąpił w roli Jackiego Robinsona w biograficznym filmie sportowym Briana Helgelanda 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy (2013), Jamesa Browna w dramacie muzycznym Tate’a Taylora Get on Up: Historia Jamesa Browna (2014) i Thurgooda Marshalla w dramacie sądowym Marshall (2017). Grał także superbohatera Czarną Panterę w filmach Filmowego Uniwersum Marvela: Czarna Pantera (2018), za który otrzymał NAACP Image Awards i Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych[3], Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Avengers: Wojna bez granic (2018) i Avengers: Koniec gry (2019).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Anderson w Karolinie Południowej jako syn Carolyn z domu Mattress, pielęgniarki, i Leroya Bosemana, pracownika fabryki[1]. Jego przodkowie pochodzili z ludu Limba zamieszkującego obszar Sierra Leone[4]. Jako dziecko był sportowcem; był związany z Little League Baseball, jednak głównie grał w koszykówkę[5]. W 1995 ukończył T.L. Hanna High School[6]. W 2000 otrzymał dyplom ukończenia wydziału reżyserii na Howard University w Waszyngtonie[7], następnie kształcił się w British American Drama Academy[8]. Przez kilka lat pracował jako instruktor aktorstwa w Schomburg Center for Research in Black Culture[9].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Występował na scenie w przedstawieniach takich jak Pełnia życia Williama Nicholsona, Romeo i Julia, Bootleg Blues, Zooman i Willy’s Cut and Shine[10]. W 2002 zdobył nagrodę AUDELCO (Audience Development Committee) za rolę nastoletniego E.J. w sztuce Rona Milnera Urban Transitions: Loose Blossoms o problemach afroamerykańskiej rodziny skuszonej perspektywą szybkiego zarobku[10]. Pracował także w ramach Hip Hop Theatre Festival, napisał scenariusze spektakli teatralnych – Hieroglyphic Graffiti, Deep Azure i Rhyme Deferred[10]. Ponadto wyreżyserował szereg produkcji teatralnych na off-Broadwayu, a także film krótkometrażowy Blood Over a Broken Pawn (2008)[10]. Za przedstawienie Deep Azure wystawione w Congo Square Theatre Company w Chicago był nominowany do nagrody Joseph Jefferson Award[11].
W 2003 po raz pierwszy trafił przed kamery telewizyjne jako David Wafer w jednym z odcinków serialu NBC Brygada ratunkowa[12] zatytułowanym In Lieu of Johnson, a także otrzymał rolę Reggiego Portera w operze mydlanej ABC Wszystkie moje dzieci. W serialu ABC Family Lincoln Heights (2008–2009) występował jako Nathaniel „Nate” Ray. W dramacie sportowym Ekspres – bohater futbolu (2008) z Robem Brownem i Dennisem Quaidem zagrał postać Floyda Little’a, byłego zawodnika futbolu amerykańskiego.
W trzynastoodcinkowej produkcji NBC Persons Unknown (2010) wcielił się w sierżanta Grahama McNaira[13]. W dreszczowcu sensacyjnym The Kill Hole (2012) u boku Billy’ego Zane’a wystąpił w roli porucznika Samuela Drake’a, nawiedzonego weterana wojny w Iraku, pracującego na nocnej zmianie jako taksówkarz w Portland. W biograficznym filmie sportowym Briana Helgelanda 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy (2013) z udziałem Harrisona Forda zagrał Jackiego Robinsona, pierwszego czarnoskórego baseballistę, który występował w MLB. W dramacie sportowym Ivana Reitmana Ostatni gwizdek (2014) z Kevinem Costnerem i Jennifer Garner wystąpił jako Vontae Mack, czołowy kandydat w nadchodzącej klasie draftu National Football League, który wcześniej grał jako linebacker na Uniwersytecie Stanu Ohio. W biograficznym dramacie muzycznym Tate’a Taylora Get on Up: Historia Jamesa Browna (2014), wyprodukowanym m.in. przez Micka Jaggera, wcielił się w Jamesa Browna.
W 2014 wytwórnia filmowa Marvel Studios zakontraktowała go do roli Czarnej Pantery[4] w filmach Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Czarna Pantera (2018), Avengers: Wojna bez granic (2018) i Avengers: Koniec gry (2019).
W 2021 za rolę w filmie Ma Rainey: Matka bluesa pośmiertnie wyróżniony Złotym Globem dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym[14], a także nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[15]. Rola ta przyniosła mu także nagrody dla najlepszego aktora przyznawane przez amerykańskie stowarzyszenia krytyków filmowych[16][17][18].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 2019 zaręczył się z piosenkarką Taylor Simone Ledward, z którą później zawarł związek małżeński[19]. Zmarł 28 sierpnia 2020 w Los Angeles w wieku 43 lat. Przyczyną śmierci był nowotwór okrężnicy, z którym zmagał się od 2016[20].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Jako aktor
[edytuj | edytuj kod]Filmy | |||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi | Źródła |
2008 | The Express: The Ernie Davis Story | Ekspres – bohater futbolu | Floyd Little | debiut kinowy | [21][22] |
2012 | The Kill Hole | – | porucznik Samuel Drake | [21][23][24] | |
2013 | 42 | 42 – Prawdziwa historia amerykańskiej legendy | Jackie Robinson | [21][22][23] | |
2014 | Draft Day | Ostatni gwizdek | Vontae Mack | [21][23][25] | |
Get On Up | Get on Up: Historia Jamesa Browna | James Brown | [21][22][23] | ||
2016 | Gods of Egypt | Bogowie Egiptu | Thoth | [21][22][23][26] | |
Captain America: Civil War | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | T’Challa / Czarna Pantera | [21][23][27] | ||
Message from the King | – | Jacob King | także producent wykonawczy | [21][23][28] | |
2017 | Marshall | – | Thurgood Marshall | także koproducent | [21][23][29] |
2018 | Black Panther | Czarna Pantera | T’Challa / Czarna Pantera | [21][23][30][31] | |
Avengers: Infinity War | Avengers: Wojna bez granic | [21][23][32] | |||
2019 | Avengers: Endgame | Avengers: Koniec gry | [21][23][33] | ||
21 Bridges | 21 mostów | Andre Davis | także producent | [21][23][34] | |
2020 | Da 5 Bloods | Pięciu braci | Norman Earl „Stormin’ Norm” Holloway | [21][23][35] | |
Ma Rainey’s Black Bottom | Ma Rainey: Matka bluesa | Levee Green | film wydany po śmierci aktora | [21][23][36] | |
2022 | Black Panther: Wakanda Forever | Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu | T’Challa / Czarna Pantera | materiały archiwalne; film wydany po śmierci aktora, dedykowany jego pamięci | [21][23][37] |
Produkcje telewizyjne | |||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi | Źródła |
2003 | All My Children | Wszystkie moje dzieci | Reggie Porter | [21][38] | |
Third Watch | Brygada ratunkowa | David Wafer | odcinek: „In Lieu of Johnson” | [21][39] | |
2004 | Law & Order | Prawo i porządek | Foster Keyes | odcinek: „Can I Get a Witness?” | [21][23][39] |
2006 | CSI: NY | CSI: Kryminalne zagadki Nowego Jorku | Rondo | odcinek: „Heroes” | [21][23][40] |
2008 | ER | Ostry dyżur | Derek Taylor | odcinek: „Oh, Brother” | [21][39] |
Cold Case | Dowody zbrodni | Dexter Collins | odcinek: „Street Money” | [21][23][39] | |
2008–2009 | Lincoln Heights | – | Nathaniel „Nate” Ray | 9 odcinków | [21][23][41] |
2009 | Lie to Me | Magia kłamstwa | Cabe McNeil | odcinek: „Truth or Consequences” | [21][23][42] |
2010 | Persons Unknown | – | sierżant Graham McNair | rola główna, 13 odcinków | [21][23][40] |
The Glades | Zbrodnie Palm Glade | Michael Richmond | odcinek: „Honey” | [21][43] | |
2011 | Castle | – | Chuck Russell | odcinek: „Poof, You’re Dead” | [21][23][40] |
Detroit 1-8-7 | – | Tommy Westin | odcinek: „Beaten/Cover Letter” | [21][23][44] | |
Justified | Justified: Bez przebaczenia | Ralph Beeman | odcinek: „For Blood or Money” | [21][23][40] | |
Fringe | Fringe: Na granicy światów | Mark Little / Cameron James | odcinek: „Subject 9” | [21][45] | |
2018 | Saturday Night Live | – | (w roli samego siebie) (gospodarz) | odcinek: „Chadwick Boseman/Cardi B” | [21][23][46] |
2021 | What If...? | A gdyby…? | Star Lord T’Challa / T’Challa / Czarna Pantera (głos) | 4 odcinki, wydane po śmierci aktora | [21][47][48][49] |
Jako reżyser
[edytuj | edytuj kod]Filmy | ||||
Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Uwagi | Źródła |
2008 | Blood Over a Broken Pawn | – | film krótkometrażowy | [21] |
2013 | Heaven | – | film krótkometrażowy | [21][50] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Chadwick Boseman What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ Chadwick Boseman nie żyje. Odtwórca roli Czarnej Pantery w filmach Marvela miał 43 lata. gazeta.pl, 29 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)].
- ↑ Chadwick Boseman Awards. AllMovie. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ a b Soraya Nadia McDonald: Everything you need to know about Chadwick Boseman – Marvel’s new superhero, Black Panther. washingtonpost.com, 29 października 2014. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
- ↑ Chadwick Boseman Factsheet. AllMovie. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ Chadwick Boseman Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ Mark Jenkins: Jackie Robinson film '42' opens, starring Howard graduate Chadwick Boseman. washingtonpost.com, 11 kwietnia 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
- ↑ Julie Miller: 42 Star Chadwick Boseman on Playing Jackie Robinson, Copying His Baseball Moves, and Being Stood Up by the President. vanityfair.com, 12 kwietnia 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
- ↑ Scott Feinberg: Oscar Contender and New Marvel Superhero Chadwick Boseman on His Journey to Stardom. hollywoodreporter.com, 29 października 2014. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
- ↑ a b c d Chadwick Boseman Biography (1976–2020). biography.com. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (ang.).
- ↑ Jennifer Wood: 10 Actors Who Have Gone From Supporting Role To Leading Man In 2013. complex.com, 28 października 2013. [dostęp 2016-10-12]. (ang.).
- ↑ Chadwick Boseman Actor, Writer. „TV Guide”. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ Chadwick Boseman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ Artur Bartkiewicz: Złote Globy rozdane. Chadwick Boseman nagrodzony pośmiertnie. „Rzeczpospolita”, 1 marca 2021. [dostęp 2021-03-01].
- ↑ Chadwick Boseman snubbed in shocking upset for Best Actor Oscar. abc7news.com, 26 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-26]. (ang.).
- ↑ NOMADLAND LEADS CHICAGO FILM CRITICS ASSOCIATION 2020 AWARDS, WINS FIVE HONORS. chicagofilmcritics.org, 21 grudnia 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ Todd Jorgenson: DFW FILM CRITICS NAME „NOMADLAND” BEST PICTURE OF 2020. dfwcritics.com, 10 lutego 2021. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ Clayton Davis: Los Angeles Film Critics Winners Full List: Entire ‘Small Axe’ Series Tops Despite Not Being Submitted for Oscars. variety.com, 24 grudnia 2020. [dostęp 2021-10-26]. (ang.).
- ↑ Daniel Villarreal: Who Is Chadwick Boseman’s Wife, Taylor Simone Ledward?. „Newsweek”, 28 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (ang.).
- ↑ Nie żyje Chadwick Boseman, gwiazda filmów Marvela. Aktor miał 43 lata. onet.pl, 29 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Chadwick Boseman | Actor, Producer, Writer [online], IMDb [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ a b c d A double-header of biopics for Chadwick Boseman [online], AP News, 28 lipca 2014 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Chadwick Boseman [online], TVGuide.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Review: ‘Kill Hole’ a muddled thriller about war veterans [online], Los Angeles Times, 21 marca 2013 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Chris McKittrick , Chadwick Boseman on Why ‘Draft Day’ is Different from his Other Sports Movies [online], Daily Actor: Monologues, Acting Tips, Interviews, Resources, 14 kwietnia 2014 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Gods of Egypt (2016) | BFI [online], web.archive.org, 6 stycznia 2019 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-06] .
- ↑ Captain America Civil War (2016) | BFI [online], web.archive.org, 8 czerwca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-08] .
- ↑ Peter Debruge , Film Review: ‘Message from the King’ [online], Variety, 9 września 2016 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Marshall (2017) | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29] .
- ↑ Black Panther (2018) | BFI [online], web.archive.org, 19 maja 2019 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-19] .
- ↑ Clayton Davis , What Chadwick Boseman’s ‘Black Panther’ Legacy Means [online], Variety, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Avengers Infinity War (2018) | BFI [online], web.archive.org, 8 czerwca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-08] .
- ↑ Avengers Endgame (2019) | BFI [online], web.archive.org, 7 lipca 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-07] .
- ↑ 21 Bridges (2019) | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29] .
- ↑ Da 5 Bloods | BFI [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29] .
- ↑ Viola Davis, Chadwick Boseman star in Netflix’s ‘Ma Rainey’s Black Bottom’ [online], web.archive.org, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-29] .
- ↑ How Black Panther: Wakanda Forever addresses Chadwick Boseman’s death [online], The Independent, 11 listopada 2022 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Steve Pond , ‘Black Panther’ Stars Chadwick Boseman and Michael B Jordan Recall Playing the Same Role on ‘All My Children’ [online], TheWrap, 2 stycznia 2019 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ a b c d Mike Ellis , Anderson County native and ‘Black Panther’ actor Chadwick Boseman dies at 43 [online], Independent Mail [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ a b c d Sophie Schillaci , ’42’s’ Chadwick Boseman: ‘I Would Love to Play Jimi Hendrix’ (Video) [online], The Hollywood Reporter, 19 kwietnia 2013 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Jennifer Maldonado , Pre Black Panther, Chadwick Boseman Was Nate On Lincoln Heights [online], Life & Style, 12 lutego 2018 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Lie To Me: “Truth Or Consequences” [online], The A.V. Club, 6 października 2009 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ ‘Black Panther’ star Chadwick Boseman dead at 43 [online], londonnewstoday.ca, 29 sierpnia 2020 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Nicole Rosky , DETROIT 1-8-7 Preview: February 1 on ABC [online], BroadwayWorld.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Fringe: “Subject 9” [online], The A.V. Club, 15 października 2011 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ ‘Saturday Night Live’ recap: Black Panther comes to 30 Rock [online], EW.com [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Andrew J. Salazar , ‘What If...?’ Showrunner Ashley Bradley Talks ‘Trollhunters’, The Beginning Of ‘What If...?’, Captain Carter, The Watcher & Star-Lord T’Challa (EXCLUSIVE) [online], DiscussingFilm, 6 września 2019 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Rachel Labonte , Marvel’s What If: Jeffrey Wright Talks Chadwick Boseman’s Last MCU Outing [online], ScreenRant, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ Marvel’s What If: Chadwick Boseman Voices T’Challa in Four Episodes (Exclusive) [online], TV Shows [dostęp 2024-03-24] (ang.).
- ↑ The Community for Black Creativity and News – Blavity News [online], Blavity News & Entertainment [dostęp 2024-03-24] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Chadwick Boseman w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2021-10-02].
- Chadwick Boseman w bazie Filmweb. [dostęp 2020-08-29].
- Absolwenci Uniwersytetu Howarda
- Amerykanie pochodzenia nigeryjskiego
- Amerykanie pochodzenia sierraleońskiego
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy teatralni
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy reżyserzy teatralni
- Amerykańscy scenarzyści XXI wieku
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
- Urodzeni w 1976
- Zmarli w 2020