Brygida z Kildare
| dziewica | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
452-456 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczona przez | |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
pastorał kseni, księga reguły zakonnej, krowa u jej stóp, płomień nad głową, świeca w dłoni[1] |
| Patronka |
Irlandii, opiekunka pracujących na roli |
Święta Brygida z Kildare, irl. Naomh Bríd (ur. 452-456, zm. ok. 524) – dziewica, ksieni, założycielka podwójnego klasztoru w Kildare (jednego z najstarszych w Irlandii), święta Kościoła katolickiego.
Żywot świętej
[edytuj | edytuj kod]
Zachowane Żywoty Św. Brygidy autorstwa Cogitosusa oraz Żywot pierwszy napisane w języku staroiryjskim nie zostały przetłumaczone na język polski.
Brygida urodziła się w rodzinie pogańskiej, jako mała dziewczynka zajmowała się wypasem owiec i bydła i pracą w polu. Według tradycji plotła małe krzyżyki ze słomy, które do dziś są bardzo popularne w Irlandii. Na znak dziewiczego oddania służbie Bożej przyjęła w 467 roku z rąk nieokreślonego biskupa welon. Założony przez św. Brygidę klasztor Kildar (Cell Dara - dębowy dom) miał duży wpływ na ewangelizację Irlandii. Klasztor funkcjonował do roku 836, kiedy został złupiony i w dużej części wyburzony przez Normanów.
Kult
[edytuj | edytuj kod]Postać świętej Brygidy łączona jest niekiedy z celtycką boginią ognia Brigid (Brigit)[2][3].
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 1 lutego.
Patronat
[edytuj | edytuj kod]Jest najpopularniejszą, po świętym Patryku, irlandzką świętą – uznawaną obok niego i św. Kolumby za patronkę Irlandii i szczególną opiekunkę prac na roli. Liczne są w Irlandii kościoły pod jej wezwaniem. Tych troje świętych uznawanych jest za irlandzką trójcę cudotwórców.
Jest również patronką i opiekunką wyrobów mlecznych; w wigilię jej święta, czyli 31 stycznia, wystawiano według irlandzkiej tradycji chleb i mleko, a dom był uprzątnięty i przygotowany jak na przyjęcie gościa. Wierzono bowiem, że święta odwiedza gospodarstwa domowe. W spiżarni zaś obok garnców z mlekiem przez cały rok stawiano małe krzyżyki ze słomy, które miały uchronić mleko przed złośliwymi chochlikami spijającymi śmietankę[4].
Ikonografia
[edytuj | edytuj kod]W ikonografii przedstawiana jest zwykle w białym zakonnym habicie i czarnym welonie brygidkowskim z płomieniem nad głową oraz świecą w dłoniach (m.in. witraż z XIII-XIV wieku w katedrze w Strasburgu).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Brygida Szwedzka - święta katolicka
- brygidki - zakon
- Krzyż świętej Brygidy
- modlitwa za pośrednictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Brygida – imię
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wiesław Aleksander Niewęgłowski: Leksykon świętych. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 29. ISBN 978-83-247-0574-0.
- ↑ str. 182 św. Brygida. [dostęp 2009-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-10)].
- ↑ Historia Irlandii-Święta Brygida. na wiara.pl
- ↑ Święta Brygida z Kildare. na brewiarz.pl
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 1: A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 515/516. ISBN 83-7097-271-3.
- Święta Brygida z Kildare, dziewica na brewiarz.katolik.pl [12.01.2010]
- Żywot ś. Brygidy w Żywotach Świętych Piotra Skargi.