Bacawwii

Suuraa Busaa —gosa dhukkuba daddarbaa

Bacawwiin tishuuwwan qaama orgaanizimii tokkoo wantoota dhukkuba -fidan weeraruudha. Dhukkubni kun kan dhufu wantoonni weerartootaa baay’achuu isaaniiti. Akkuma baay'achaa deemaniin sunkii(toxins) uumuun tishuuwwan keessummeessituu ni miidhu . Dhukkubni bacawwii, 'dhukkuba daddarboo' ykn 'dhukkuba bocoo' jedhamuunis kan beekamu, dhukkuba bacawwii irraa maddudha.

Dhukkuboota daddarboo beekamoo

Dhukkuboota baakteeriyaan dhufan

• Dhukkuba Darayoo sombaa - TB jedhamuunis ni waama .
• horrii bubonic
• Qakkee (Pertussis) - qufaa gogaa jedhamuunis ni waama
• qurcii

Dhukkuboota vaayirasiin dhufan

• AIDS / HIV
• Dhukkuba tiruu B
• Pooliyoo
• dufkaka
• Infuleenzaa - utaalloo jedhamuunis ni waamama .
• COVID-19

Dhukkuboota fangasiitiin dhufan

• Afaffaa
• roobbii
• Dhukkuba Kirpitookookoosii jedhamu
• Dhukkuba Kaandiidaa
• Miila atileeti

Dhukkuboota maxxannee ykn dhortuu irraan dhufan

• Dhukkuba busaa (bokee buusaa) .
• Shiistoomiyaasiisii
• Dhukkuba Chaagaas

Dhukkuboota pirootiiniin dhufan

• Prions pirootiinota akka dhukkuba daddarboo ta’anii hojjetanidha.

Dhukkuboota daddarboo hedduudhaan dhufan

Infeekshiniin tokko tokko yeroo adda addaatti wantoota daddarboo adda addaatiin kan dhufudha. Fakkeenyaaf, garaacha tokko tokko baakteeriyaa irraa kan dhufudha. Gariin ammoo vaayirasiin kan dhufudha.

• Garaa kaasaa
• sombeessaa
• qomjalloo

Kun tarree baayyee gabaabaa dha. Dhukkuboonni infekshinii fi sababoota biroo irraa dhufan hedduutu jiru: dhukkuboota beekamoo .