Singapor

Singapor

Republic of Singapore (en) Republik Singapura (ms) 新加坡共和国 (zh) சிங்கப்பூர் குடியரசு (ta)
(Bandièra) (Escut d'armas)
Imne	Majulah Singapura  (1965 )
Simbòl	Orquidèa de Singapor
Nom oficial	Republic of Singapore ((en))
Escais	Lion City e 狮城
Administracion
Capitala	Singapor
Capitala de	Colonias dels Estreits
Lenga oficiala	anglés Malai Mandarin estandard Tamol
Politica
Fòrma de govèrn	Republica parlamentària
• President	Tharman Shanmugaratnam
• Primièrs ministres	Lawrence Wong (ca) (2024–)
Geografia
Coordenadas	1° 18′ N, 103° 48′ E
Superfícia	719,1 km²
Percentatge d'aiga	1,444 %
Punt mai bas	estreit de Singapor (0 m)
Punt culminant	Bukit Timah (163,63 m)
Fus orari	UTC+08:00 Òra Estandard de Singapor Asia/Singapor
Demografia
• Totala	5 866 139 ab. (julhet 2021 )
• Densitat	8 157,61 ab./km²
Gentilici	singaporiana (feminin singular) singaporian (masculin singular)
Economia
Moneda	Dolar de Singapor
Autras informacions
Indicatiu telefonic	+65
Domeni Internet	.sg
Sit web	gov.sg

Singapor (AFI: [siŋ.ɡaˈpu(r)]), oficialament la Republica de Singapor, es una ciutat-Estat e una illa situat en Asia del Sud-Èst al sud de la peninsula Malaia. Se compausa solament d'una vila, la ciutat de Singapor.

Istòria

L'istòria de Singapor remonta almens a un millenari, essent estat un emporium maritim conegut amb lo nom de Temasek e puèi coma una partida màger de mantun empèri thalassocratiques successius. Son èra contemporanèa a començat en 1819 quand Stamford Raffles a establit Singapor coma un pòst de tracha entrepaus de l'Empèri britanic. En 1867, las colonias d'Asia del Sud-èst son reorganizadas e Singapor es passada jol contraròtle dirècte de Grand Bretanha dins l'encastre dels establiments del destrech. Pendent la Segonda Guèrra Mondiala, Singapor es estada ocupada per Japon en 1942 e es tornada jos contraròtle britanic coma colonia de la Corona distinta après la reddicion de Japon en 1945. Après d'annadas de turbuléncia e malgrat la manca de ressorsas naturalas e un rèirepaís, la nacion s'es lèu desvolopada per venir l'un dels quatre tigres asiatics.

En 1819, Thomas Stamford Raffles prenguèt lo contraròtle de la vila per afrontar la dominacion comerciala olandesa dins la region. En 1826, Singapor, Malaca e Penang constituisson una colonia britanica, los Establiments dels Estreches (Straits Settlements).

Durant la Segonda Guèrra Mondiala, lo 15 de febrièr de 1942 l'illa es presa per l'armada japonesa, que l'ataca dempuèi la tèrra sens resisténcia que las defensas de la ciutat son orientadas cap a la mar.

Après la guèrra, Endrabatz Kuan Yew es elegit Primièr Ministre. Lo sieu partit, lo Partit d'Accion Populara (People's Action Party) propausa l'integracion dins la Federacion de Malàisia, çò qu'es fach en setembre de 1963. Pauc après, en 1964, las diferéncias se manifèstan e l'independéncia de la Republica de Singapor es proclamada lo 9 d'agost de 1965.

Politica

Singapor es una republica parlamentària unitària amb un sistèma de Westminster de governament parlamentari monocaméral, e son sistèma juridic es basat sus la common law. Mentre que lo país es una democracia multipartite amb d'eleccions liuras, lo governament del Partit d'accion populara exercís un contraròtle e una dominacion importants sus la politica e la societat.

Geografia

Singapor se situa entre Malàisia al nòrd e Indonesia al sud. La ciutat se tròba a 317 km al sud-èst de Kuala Lumpur, la capitala malaia, a 909 km al nòrd-nòrd-oèst de Jakarta, a 1 435 km al sud-sud-èst de Bangkòk, a 2 394 km al sud-oèst de Manila e a 10 740 km a l'èst de París. Lo primièr, la cauçada Johor-Singapor, arriba a la vila frontalièra de Johor Bahru en Malàisia. Lo segond, lo Malaysia-Singapore Segond Link, a l'oèst, religa la periferia de Johor Bahru als quartièrs de la region de Tuères .

Malgrat que Singapor siá pas qu'una sola vila, los limits administratius correspondan a las circonscripcions electoralas. Aquestas son revistas a cada eleccion legislativa per prene en compte l'evolucion demografica.

Economia

Article detalhat: Economia de Singapor.

Amb sa creissença basada sul comèrci internacional e la mondializacion de l'economia, s'es integrat a l'economia mondiala pel liure-escambi amb de barrièras o de las tarifas minimalas o nullas, una industrializacion orientada cap a l'exportacion, e una acumulacion granda d'investiments estrangièrs dirèctes recebuts, resèrvas de cambi e actius detenguts per de fonzes sobeirans. Un país plan desvolopat, a lo segond PIB per abitant lo mai naut al mond. Los singaporians gaudisson de l'una de las mai longas esperanças de vida, de las velocitats de connexion Internet los mai rapids, dels tausses de mortalitat infantila los mai basses e dels nivèls de corrupcion los mai basses al mond.

Cultura

Malgrat sa talha pichona, Singapor a una diversitat de lengas, de religions e de culturas. Los ancians primièrs ministres de Singapor, Lee Kuan Yew e Goh Chok Tong, an declarat que Singapor correspond pas a la descripcion tradicionala d'una nacion, la qualificant de societat en transicion, soslinhant que los singaporians parlan pas totes la meteissa lenga, partejan la meteissa religion, o an las meteissas costumas. Los singaporians que parlan l'anglés coma lenga mairala penjarián probablament cap a la cultura occidentala , mentre que los que parlan lo chinés coma lenga mairala penjan principalament cap a la cultura chinesa, qu'a de ligams amb la religion populara chinesa, lo bodisme, lo taoïsme e lo confucianisme. Quand Singapor es venguda independenta del Reialme Unit en 1963, la màger part dels ciutadans singaporians èran de trabalhaires migrants de passatge qu'avián pas l'intencion de demorar de longa. I aviá tanben una importanta minoritat de gents de la classa mejana, nascuts localament, coneguts amb lo nom de Peranakans o Baba-Nyonya-descendents d'immigrants chineses del 15en e sègles 16en. La flor nacionala de Singapor es l'orquidèa ibrida, Vanda 'Miss Joaquim', nommada en memòria d'un Singapor-Nascuda Armeniana, qu'a crosat la flor dins son jardin a Tanjong Pagar en 1893. Singapor es coneguda coma la Ciutat dels Leons e de nombroses simbòls nacionals tals coma las armas e lo simbòl del cap de leon utilizan un leon.

Bibliografia

• (en) Wong, Jock O. The Culture of Singapore English. Cambridge University Press, 2014. ISBN 9781139992442. 
• (en) Trivić, Zdravko. Community Arts and Culture Initiatives in Singapore. Taylor & Francis, 2020. ISBN 9781000174366. 
• (en) Yuen, Belinda; Kong, Penny. Arts and Culture for Older People in Singapore: An Annotated Bibliography. Springer International Publishing. ISBN 9783319728995. 
• (en) Derek Thiam Soon Heng; Syed Muhd; Khairudin Aljunied Singapore in Global History. Amsterdam University Press. ISBN 9789048514373.