Gengibre
Gengibre
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Sosrègne | Tracheobionta |
| Division | Magnoliophyta |
| Classa | Liliopsida |
| Sosclassa | Zingiberidae |
| Òrdre | Zingiberales |
| Familha | Zingiberaceae |
| Genre | Zingiber |
Zingiber officinale
Roscoe, 1807
| Òrdre | Zingiberales |
|---|---|
| Familha | Zingiberaceae |
Lo gengibre o gingebre (Zingiber officinale) es una espècia de plantas originària d'Asia, del genre Zingiber e de la familha de las Zingiberaceae que s'utiliza lo rizòma en cosina e en medecina tradicionala. Aquel rizòma es una espècia fòrça utilizada dins fòrça cosinas asiaticas, e subretot l'indiana. Es utilizat en Occident per realizar diferentas bevendas coma ginger ale e de dessèrts coma lo pan especiat.
Caracteristicas botanicas
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo gengibre es una planta vivaça tropicala erbacèa d'unes 0,90 m de naut eissuida d'un rizòma.
Las fuèlhas persistantas son lanceoladas, biseriadas, longas e odorantas.
Las flors son blancas e jaunas marcada de roge sul bòrd, las bractèas son verdas e jaunas.
Après la florason, un cort espig axillar conten las granas negras tancadas dins de capsulas trivalvas aparéist al tèrma d'una tija cobèrta d'escatas.
Ama una exposicion solelhada e una atmofèra umida. La creissença es rapida e la multiplicacion se fa per division dels rizòmas.
Autres « gengibres »
[modificar | Modificar lo còdi]Une espècia dicotiledòna d'America del Nòrd, l'Asarum canadense es coneguda jol nom de « gengibre salvatge ». Sas racinas an de proprietats aromaticas similaras e se pòt utilisar coma substitut. Aquela planta es pas ligada als gengibres vertadièrs e aparten a la familha de las Aristolochiaceae.
Los rizòmas d'una autra planta de la familha de las Zingiberaceae, Curcuma longa, constituisson una espècia nomenada a La Reünion « gingembre-safran » o « safran péi » que, sus l'illa, es comun de dire « safran » per curcuma. La sabor est doça e aromatica, la popa es de color ròse-iranjada. La meteisse raiç se nomena « safran », a Maiòta e dzindzino en shimaore. Una autra varietat encara, Curcuma amada de popa jauna a jaune fluorescent, se nomena « gengibre manga » que la sabor remembra aquela de la manga carròta verda.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Èra nomenat zenj pels mercands arabs, mot per que designavan tanben los abitants de la còsta èst de l'Africa e d'ont ven lo nom de « Zanzibar », ont los Arabs anavan cercar lo gengibre. Al sègle XIII, santa Hildegard escriviá al subjècte del Zingiber officinale Roscoe: « Un òme en bona santat na pas interés a ne manjar, que lo fa estupide, ignorant e lasciu. Mas se sem sec e ja plan aflaquit, reduire de gengibre en polvera e ne prene… dins una bevenda… se melhora atal son estat »[1]. A l'Edat Mejana, lo gengibre èra considerat coma una planta magica afrodisiaca.
Cultura e produccion
[modificar | Modificar lo còdi]
|
Produccion en tonas. Chifres 2003-2004 Donadas de FAOSTAT (FAO) | |||||
| Índia | 275 000 | 27 % | 275 000 | 27 % | |
| China | 259 719 | 25 % | 260 000 | 25 % | |
| Indonesia | 151 000 | 15 % | 151 000 | 15 % | |
| Nigèria | 110 000 | 11 % | 110 000 | 11 % | |
| Nepal | 90 000 | 9 % | 90 000 | 9 % | |
| Bangladèsh | 43 000 | 4 % | 48 000 | 4 % | |
| Tailàndia | 33 000 | 3 % | 33 000 | 3 % | |
| Filipinas | 30 000 | 3 % | 30 000 | 3 % | |
| Autres païses | 39 259 | 3 % | 39 270 | 3 % | |
| Total | 1 030 978 | 100 % | 1 036 270 | 100 % | |
Usatges del gengibre
[modificar | Modificar lo còdi]Composicion quimica
[modificar | Modificar lo còdi]Lo rizòma es fòrça ric en amidon (60 %). Conten de proteïnas, de grassas (10 %), d'òli essenciala e una resina[2].
L'impression de fuòc (pseudocalor) quand se pren de gengibre se deu a la preséncia de shogaòl, de paradòl e de zingerona[3]. La concentracion de gingeròl – constituissent màger del gengibre fresc – es mai fèble ians lo gengibre secat, alara que la concentracion en shogaòl aumenta[4].
A partir del rizòma del gengibre s'extrason una oleoresina (6 %)[5] e una òli essenciala (1-3 %),. L'oleoresina conten los composats quimics a l'origina de la sabor picanta, coma lo gingeròl (15 %). La composicion de l'òli essenciala varia fòrça seguent l'origina geografica mas se trapa de composats odorants coma lo zingiberèn, lo curcumèn, lo camfèn, lo bisabolèn, lo citral e lo linalòl. Aqueles dos extrachs son destinats a l'aromatizacion dels aliments, alara que sola l'òli essenciala es utilizada dins la perfumeriá.
L'òli essenciala de gengibre es obtenguda per distillacion a la vapor d'aiga dels rizòmas. Cal gaireban 50 kg de rizòmas secs per obténer 1 kg dòli essenciala.
L'òli essenciala de gengibre es per exemple reputat per sas vertuts digestivas. Es supausada « estimular e accelerar lo passatge del bòl alimentari »[6].
Usatges alimentaris
[modificar | Modificar lo còdi]
Las jovas racinas de gengibre (que son de fah de rizòmas, es a dire de tijas sosterrenhas) son chucosas e popuda amb un gost fòrça doç. Los rizòmas madurs son fibroses, gaireben secs e an un gost mai pujat. Mai vièlhs, prenon un gost plan fòrt.
- Dins la cosina japonesa, s'utilisa lo gengibre marinat dins del vinagre de ris, lo gari. Es utilizat per refrescar lo palais entre las bocadas dins la degustacion de sushis.
- Dins la cosina indiana, es un ingredient dins diferentas masclas d'espècias e salças, coma lo masala o lo vindaloo.
- Los rizòmas son sovent emplegats dins la cosina chinesa per cobrir las odors e sabors fòrtas coma aquelas dels peissons e cauquilhum, del pol e de la feda (per aquela, jos l'influéncia de la cosina oigor, lo gengibre i es mai sovent remplaçat per de comin). Aquela sabor especiada e malodoranta se deu a la zingerona.
- Lo gengibre es tanben utilizat en pastisseria per perfumar de bescuits e cocas – per exemple dins la cosina ongresa: la coca de gengibre fresc, e tanben jos forma de gengibre confit.
- Lo gengibre sec, en polvera, es utilizat per perfumar lo pan especiat e d'autras receptas. Pren alara un gost plan diferent d'aquel del gengibre fresc, e pòdon pas se substituir l'un a l'autre. Lo galanga es utilizat per de tòcas pareissents en cosina tailandesa.
- Las fuèlhas e brots eissits del rizòma son tanben comestibles[7].
- Lo gengibre es utilizat per aromatizar lo tè dins las zonas de cultura oahilia e en Corèa.
Bevendas
[modificar | Modificar lo còdi]_in_Madagascar.jpg)
- A l'Edat Mejana, en l'Euròpa se consomiá l'ipocràs, una bevenda a base de vin de vinha e diferentas espècias coma lo gengibre.
- Lo gengibre es tanben consomit en Africa de l'Oèst jos forma chuc premsat (sucrat) nomenat gnammankoudji e i es considerat coma bevenda avent d'efièchs afrodisiacs.
- La bièrra de gengibre (sodà sens alcòl) se produch en Jamaica, e es coneguda jol nom ginger beer.
- Al Canadà, lo ginger ale, una bevenda doça, gasosa e sens alcòl pròche de la bièrra de gengibre, inspirèt le sodà de la celèbre marca Canada Dry.
- En Charantas, a Jarnac se realiza una licor de gengibre nomenada Domaine de Canton Ginger Liqueur.
- En Soïssa, dins lo canton de Genèva a Plan-les-Ouates, un digestiu artesanal de gengibre (licor) de beure glaçat: La Givrée gingembre.
Usatges medicinals
[modificar | Modificar lo còdi]De tèxtes indians datant de l'an 1000 AbC prescriviánt aquela planta per de mals anant de l'asma als emorroïdas[8]. Los mètges asiatics l'utilizan encara.
D'etudis sus l'òme mostran de proprietats antiemeticas. Una sintèsi de recercas medicalas confirma l'eficacitat del gengibre per solaçar la nausèa postoperatòria[9].
Lo gengibre foguèt prepausat coma un antimigranós avent pas d'efièch negatiu[10].
- Tanben se conéis lo solaç de la cinetòsi o « malautiá dels transpòrts », los marins chineses ne mastegar per la prevenir[11].
- Las femnas chinesas consoman tradicionalament la raiças de gengibre pendent la prensa per combatre la nausèa del matin[12].
- Efièch protector sus la mucosa gastrica[13].
- Combat las insufiséncia biliara e pancreatica.
- Fa bassar los taus de colesteròl, de triglicerids sanguins, d'acids grases e de fosfolipids[14].
Lo gengibre a una accion antiinflamatòria, cura per exempla a dolor e los simptòmas dels rematismes inflamatòris[15].
« Lo rizòma de gengibre es pauc utilizat en França ont foguèt recentament inscrich sus la lista de las plantas susceptiblas d'intrar dins la composicion de fitomedicaments beneficiant d'un dossièr d'AMM « abreujat » [Note Expl., 1998]; pòt revendicar l'indicacion: tradicionalament utilizat dins le mal dels transpòrts. » (Bruneton 1999).
Autres proprietats supausadas o allegadas
[modificar | Modificar lo còdi]- S'atribuisson a son rizòma ric en magnèsi de las proprietats afrodisiacas[16]. Dioscorid, Plini lo Vièlh e Avicena parlan ja d'aquela proprietat. Las bacantas realizavan de filtres d'amor a basa de gengibre e de Phallus impudicus. Lo capítol 7 del Kamasutra evòca son usatge dins de practicas sexualas ocultas. « Lo gengibre ajuda a la natura luxuriosa » segon Jérôme Cardan. Sa reputacion es tala que Madame du Barry ne donava a cadun dels sieus amants e que los colons portugueses desvelopèran sa cultura en Africa de l'Oèst[17]. Pasmens manca d'estudis seriosas per confirmar aquela proprietat supausada.
Sinonims
[modificar | Modificar lo còdi]Segon Kew Gardenparamètre « Kew liste » pas reconegut:
- Amomum angustifolium Salisb., Prodr. Stirp. Chap. Allerton: 4 (1796), nom. illeg.
- Amomum zingiber L., Sp. Pl.: 1 (1753).
- Amomum zinziba Hill, Veg. Syst., ed. 16: 50 (1770), orth. var.
- Zingiber aromaticum Noronha, Verh. Batav. Genootsch. Kunsten 5(4): 28 (1790), nom. inval.
- Zingiber cholmondeleyi (F.M.Bailey) K.Schum. in H.G.A.Engler (ed.), Pflanzenr., IV, 46: 172 (1904).
- Zingiber missionis Wall. in J.D.Hooker, Fl. Brit. India 6: 246 (1892).
- Zingiber officinale var. cholmondeleyi F.M.Bailey, (1900)
- Zingiber officinale f. macrorhizonum (Makino) M.Hiroe, (1971) (1807).
- Zingiber officinale var. macrorhizonum Makino, (1933)
- Zingiber officinale f. rubens (Makino) M.Hiroe, (1971)
- Zingiber officinale var. rubens Makino, (1933)
- Zingiber officinale var. rubrum Theilade, (1996 publ. 1998)
- Zingiber officinale var. sichuanense (Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen) Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen, (1992)
- Zingiber sichuanense Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen, Bull. Sichuan School Chin. Met. Med. 1987(1): 39 (1987).
- Zingiber zingiber (L.) H.Karst., Deut. Fl.: 471 (1880), nom. inval.
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Guide de visite, les plantes magiques, du jardin des neuf carrés de l'abbaye de Royaumont
- ↑ Bruneton, J., Pharmacognosie - Phytochimie, plantes médicinales, 4e éd., revue et augmentée, Paris, Tec & Doc - Éditions médicales internationales, , 1288 p.
- ↑ (en)
- ↑ (en) Jolad SD, Lantz RC, Chen GJ, Bates RB, Timmermann BN.
- ↑ (en) J Wright (2004) Flavor Création.
- ↑ {{{títol}}}.
- ↑ http://homeguides.sfgate.com/part-ginger-plant-eat-74002.html
- ↑ National Geographic France.
- ↑ (en) E Ernst and MH Pittler (2000) Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials.
- ↑ {{{2}}}, PMID 2214812Modèl:PMID
- ↑ (en) Chrubasik S, Pittler MH, Roufogalis BD.
- ↑ (en) Boone SA, Shields KM.
- ↑ Propriétés thérapeutiques du gingembre
- ↑ (en) Al-Amin ZM, Thomson M, et al.
- ↑ (en) Srivastava KC, Mustafa T. (1989) Ginger (Zingiber officinale) and rheumatic disorders.
- ↑ son arôme, ses propriétés diaphorétiques et de pseudo-chaleur, ainsi que la forme de son rhizome ont un pouvoir suffisamment évocateur.
- ↑ (en) S. Qureshi et al, Studies on herbal aphrodisiacs used in Arab system of medicine, The American journal of Chinese medicine, 1989, vol. 17, p. 57-63
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Référence Flora of China : Zingiber officinale (en)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Zingiber officinale (en)
- Référence Catalogue of Life : Zingiber officinale Roscoe (en)Referéncia Catalogue of Life : Zingiber officinale Roscoe (en)
- Référence Tela Botanica (Antilles) : Zingiber officinale Roscoe (fr)Referéncia Tela Botanica (Antilhas) : Zingiber officinale Roscoe (fr)
- Référence INPN : Zingiber officinale Roscoe, 1807 (Syn. Referéncia INPN : Zingiber officinale Roscoe, 1807 (Syn. Amomum zingiber) (+ estatut + descripcion) (fr)
- Référence ITIS : Zingiber officinale Roscoe (fr) ( (en))
- Référence NCBI : Zingiber officinale (en)Referéncia NCBI : Zingiber officinale (en)
- Référence GRIN : espèce Zingiber officinale Roscoe (en)Referéncia GRIN : espècia Zingiber officinale Roscoe (en)
- (fr) Posologie, contre-indications et interactions possibles avec plantes et médicaments