Don

Don
elv
Don i Voronezj oblast
Land	Russland
Del av	Unified Deep Water System of European Russia
Nedslagsfelt	422 000 km²
Lengd	1 870 km
Middelvassføring	900 m³/s
Kjelde	ved Novomoskovsk
•  høgd	180 moh.
Munning	Azovhavet
Don 54.0122°N 38.2778°E / 54.0122; 38.2778
Wikimedia Commons: Don River

Don (russisk Дон) er ei av dei store elvane i Russland. Ho spring ut ved Novomoskovsk, 60 km frå Tula, søraust for Moskva, og renn 1870 km til Azovhavet.

Frå kjelda renn elva først søraustover til Voronezj, så sørvestover til munningen. Den største byen langs elva er Rostov-na-Donu og den største sideelva er Donets.

Historie

I antikken vart elva rekna som grensa mellom Europa og Asia. I Boka om Jubelåra vert ho nemnd som grensa frå det vestlegaste punktet og til munningen, mellom landområda til Jafet i nord og Sem i sør, sønene til Noah. I perioden under dei gamle skytarane vart elva på gresk kalla Tanaïs og har vore ei stor transportåre sidan den gong.

Tanais dukkar opp i gamle greske kjelder som namnet på elva og byen som låg her, ved Dei maeotiske myrområda. Namnet kjem truleg frå det skytisk-iranske Dānu, «elv», som er i slekt med det moderne ossetiske don, som tyder «elv».

Ved det austlegaste punktet i elva er Don nær Volga. Volga-Don-kanalen, med ei lengd på om lag 105 km, går her mellom dei to elvane og er ei viktig transportåre. Khazar-festninga i Sarkel dominerte dette området i mellomalderen. Denne delen av elva var òg åstad for kraftige kampar under Operasjon Uranus, eit av vendepunkta under den andre verdskrigen.

Don har gjeve namn til don-kosakkar, som slo seg ned i den frodige dalen på 1500- og 1600-talet. I moderne litteratur er Don særleg sentralt i verka til Mikhail Sjolokhov, ein frofattar frå stanitsaen Vesjenskaja.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Don River (Russia)» frå Wikipedia på engelsk, den 22. oktober 2008.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene: