André Campra

	André Campra
	;
Fødd	4. desember 1660
Fødestad	Aix-en-Provence i Frankrike
Død	29. juni 1744 (83 år)
Dødsstad	Versailles
Opphav	Frankrike
Periode	Barokken
Aktiv	1695-1729
Sjanger	Opera, kormusikk, vokal musikk
Instrument	fiolin
Verka som	Komponist

André Campra (døypt 4. desember 1660 i Aix-en-Provence, død 29. juni 1744) var ein fransk barokk-komponist og dirigent.

Campra høyrte til generasjonen mellom Jean-Baptiste Lully (1632-1687) og Jean-Philippe Rameau (1683-1764), og var ein av fornyarane av den franske operaen.

Tidlege år

André Campra var son av Luise Fabry frå Aix-en-Provence og Jean-François Campra, ein lege og fiolinist frå Graglia i Piemonte. Den første musikalske opplæringa si fekk Campra som korgut i katedralen Saint-Sauveur, og alt som 17-åring skreiv han nokre motettar. I 1678 byrja han med kyrkjelege studiar i Saint-Sauveur og fekk tonsur. Etter at han deltok i ei teateroppføring vart han i 1681 forvist frå domkapitélet.

Same år tok Campra post som maitre dei musique ved katedralen Saint-Trophime i Arles. Året etter komponerte han den første operaen sin i høvet fødselsdagen til hertugen av Burgund, ein soneson av Ludvig XIV. Operaen vert rekna som tapt.

I 1683 reiste han til Toulouse der han leia songarskulen i katedralen Saint-Étienne, ein post han hadde i elleve år. Dei musikalske ressursane var ganske beskjedne, berre serpentar og ein bassgambe stod til disposisjon for songaren, men det lukkast Campra å føye til to fiolinstemmer. I 1685 gav stenderforsamling til Languedoc i Montpellier han tittelen «maitre dei musique».

Ingen kjelder omtalar Campra som ein omgjengeleg person - han vart skildra som oppfarande, kynisk, drikkfeldig – og tilhengjar av det italienske partiet(!). Dette gjorde at han mista stillinga si i Arles, og heller ikkje virket hans i Toulouse var utan problem. I 1691 forlangte domkapitélet at han la fram verka sine før dei vart oppført. Medan denne konflikten var på sitt mest intense i 1694 hjelpte abbed Lagrange-Trianon han til eit engasjement som leiar av songarskulen i Notre Dame de Paris.

Frå 1697 byrja Campra å tonesette lyriske verk, operaballeten L'Europe Galante og Le Carnaval de Venise (1699), og dette førte til at han mista den lukrative tenesta i kyrkja

Seine år

Fram til 1720 komponerte han rundt femten operaballettar og «tragédies lyriques», der nokre av dei vart oppført fleire gonger medan i Campra levde. Han var på dette tidspunktet vorte ein kjend musikar og vart utnemnd til kapellmeister ved Académie Royale de musique i Paris, ikkje minst fordi smaken til regenten var italiensk prega – han var elev av Marc-Antoine Charpentier. Etter Ludvig XIV døydde og etter at Michel-Richard Delalande hadde trekt seg tilbake vart Campra, saman med Charles-Hubert Gervais (1671–1744) og Nicolas Bernier (1664–1734) «sous-maître» i Chapelle Royale.

Frå 1721 stod Campra òg i jesuittane si teneste ved kyrkjene St. Louis og Collège Louis le Grand. Med unntak av operaen Achille et Déidamie (1735) og to høvesverk, eit som var bestilt av Prinsen av Conti (La Fête dei Isle-Adam, 1722) og eit til bryllaupet til hertug von Chartres (Le Lis eit la Rose, 1724), komponerte han no berre kyrkjemusikk. Mellom anna kring 30 motettar, Messe de Requiem, mange salmar, og kantater for oppføring i Collège Louis-Le-Grand.

Musikk

Tidsmessig er Campra plassert mellom Jean-Baptiste Lully og Jean-Philippe Rameau. Medan dei fleste komponistane vart gløymde like etter den franske revolusjonen, vart verk av Campra, Lully og Rameau no og då oppført. Campra vert rekna som den viktigaste franske komponisten på første halvdel av 1700-talet. Han medverka til å etablere operaballet, ein ny musikalske sjanger opphavleg skapt av Pascal Colasse (i hans Ballet des saisons).

Både i den verdslege musikken og i kyrkjemusikken hans er Campra prega av ein viss fransk-italiensk lettheit og enkelheit.

I 1740, 79 år gammal, sa han frå seg postane sine og levde sine siste år tilbaketrekt i Versailles.

Eit college i Aix-en-Provence har namn etter Campra.

Verk

Kyrkjemusikk:
- Trois livres de cantates, 1708, 1714 og 1728
- Nisi Dominus, 1722
- Messe de morts (Requiem), frå 1723
- Motets pour la Chapelle Royale, 1723–1741
Operaer:
- L'Europe Galante, opéra-ballet, 1697
- Vènus, Feste galante, 1698
- Le carnaval dei Venise, opéra-ballet, 1699
- Hèsion, tragédie lyrique, 1700
- Tancrède, tragédie lyrique, 1702
- Les muses 1703
- Iphigènie en Tauride 1704
- Alcine 1705
- Les fêtes vénitiennes, 1710
- Idomenée, tragédie lyrique, 1712
- Les sauvages 1729
- Achille eit Deidamie 1735

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «André Campra» frå Wikipedia på bokmål, den 30. april 2010.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
André Campra 1660-1744, av Maurice Barthélémy ISBN 2-7427-0002-1 (1993)
André Campra, «Sa vie eit son oeuvre» av Maurice Barthélémy ISBN 2-7084-0247-1 (Tredje utvida opplag 1957, 1995, 2000)

Bakgrunnsstoff

Verk av og om André Campra i katalogen til det tyske nasjonalbiblioteket
Sceneverk

Notar