ablaut

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ablaut    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɑblɑut / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈɑp.lʌʊ̯t/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈɑp.lɔʊ̯t/
  • (Limburg): /ˈɑb.laʊ̯t/

Woordafbreking

• ab·laut

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘regelmatige, grammaticaal bepaalde klinkerwisseling’ voor het eerst aangetroffen in 1846
• Leenwoord uit Duits Ablaut, gevormd uit het voorzetsel ab- ‘van ... af’ en Laut ‘klank’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ablaut	ablauten
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de ablaut m

1. (taalkunde) de op het Indo-Europees teruggaande regelmatige afwisseling van bepaalde wortelklinkers in etymologisch verwante woorden en woorddelen, die niet door de klankomgeving wordt bepaald

   • De Nederlandse sterke werkwoorden vertonen klinkerafwisselingen die teruggaan op de Indo-Europese ablaut. 

Synoniemen

• apofonie

Afgeleide begrippen

• ablautreeks, ablautsformatie, ablautsrij, ablautstrap, ablautsverhouding, ablautsvorm, ablautswisseling

Verwante begrippen

• umlaut

Vertalingen

    1. regelmatige, grammaticaal bepaalde klinkerwisseling   

Alemannisch: Ablut Deens: aflyd (da) g Duits: Ablaut (de) m Engels: vowel gradation (en) Frans: apophonie (fr) v Italiaans: apofonia (it) v Oppersorbisch: ablawt (hsb)

Pools: przegłos (pl) m Portugees: apofonia (pt) v Slowaaks: ablaut (sk) m Spaans: apofonía (es) v Tsjechisch: střída (cs) v, ablaut (cs) monbezield Zweeds: avljud (sv) o

Gangbaarheid

• Het woord ablaut staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ablaut" herkend door:

17 %	van de Nederlanders;
19 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Slowaaks

Zelfstandig naamwoord

ablaut m

1. (taalkunde) ablaut; de op het Indo-Europees teruggaande regelmatige afwisseling van bepaalde wortelklinkers in etymologisch verwante woorden en woorddelen, die niet door de klankomgeving wordt bepaald

Synoniemen

• stupňovanie samohlások

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /ablaʊ̯̯t/

Woordafbreking

• ab·laut

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Duitse zelfstandig naamwoord Ablaut

Zelfstandig naamwoord

ablaut monbezield

1. (taalkunde) ablaut; de op het Indo-Europees teruggaande regelmatige afwisseling van bepaalde wortelklinkers in etymologisch verwante woorden en woorddelen, die niet door de klankomgeving wordt bepaald

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	ablaut	ablauty
genitief	ablautu	ablautů
datief	ablautu	ablautům
accusatief	ablaut	ablauty
vocatief	ablaute	ablauty
locatief	ablautu	ablautech
instrumentalis	ablautem	ablauty

Synoniemen

• střída v

Afgeleide begrippen

• ablautovat imperfectief / perfectief
• ablautový

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Česko-německý slovník Fr. Št. Kotta - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)