iets

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  iets    (hulp, bestand)
• IPA: / its / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• iets

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘een of ander ding’ voor het eerst aangetroffen in 1348.
• Met toegevoegd -s onder invloed van niets, uit Middelnederlands iet, waarvoor zie iet.

Onbepaald voornaamwoord

iets

1. een onbepaalde of niet-gespecificeerde, stoffelijke of onstoffelijke zaak; een ongenoemd voorwerp

   • Hij heeft daarover wel iets gezegd, maar het is me ontschoten. 

   ▸ Maar er moest ergens iets fout zijn gegaan, aangezien de hele gietvorm van de brugoverspanning in de slotfase was ingestort. Dat was het enige wat met zekerheid kon worden gezegd.

Bijwoord

1. een beetje, enigszins

   • Hij kwam iets dichterbij staan. 
   • We komen iets later. 
   • Het is op zich goed, maar iets te prijzig. 

   ▸ De volle fles legde ik tussen mijn benen in de hoop mijn slaapzak iets op te warmen.

Synoniemen

• (België) iet

Antoniemen

• niets

Anagrammen

• eist

Afgeleide begrippen

• ietsepietsje, ietsisme

Uitdrukkingen en gezegden

   

Aan iets een mouw weten te passen een oplossing ergens voor weten Bij de vleet (iets hebben) erg veel (van iets hebben) De brui aan iets geven ergens mee ophouden De draak met iets steken/De draak steken met iets ergens hetzij niets van geloven of het niet serieus nemen, en er dan maar grapjes over maken De hand met iets lichten minder streng zijn dan normaal De hand op iets leggen Ergens aan kunnen komen De laatste hand aan iets leggen iets afmaken/voltooien De vruchten van iets plukken het voordeel van iets hebben Een balletje (over iets) opgooien een onderwerp voorzichtig noemen, in de hoop dat anderen er dan ook over gaan praten Een draai aan iets geven een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen Een zwak voor iets of iemand hebben iets/iemand leuk of aardig vinden Een zware dobber aan iets hebben Goed en bloed voor iets offeren Grip / greep op iets krijgen Het land aan iets hebben aan iets een hekel hebben Het leeuwendeel van iets krijgen het grootste aandeel van iets krijgen Iemand iets aan de hand doen iemand een suggestie geven Iemand iets aan de neus hangen iemand iets vertellen wat die beter niet kan weten Iemand iets betaald zetten wraak nemen of straffen Iemand iets diets maken iemand iets wijs maken Iemand iets door de neus boren Iemand iets in de mond geven iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening Iemand iets onder de roos vertellen iemand in het geheim iets meedelen. Iemand iets op de mouw spelden iemand iets wijsmaken Iemand iets op een briefje geven ergens zeker van zijn Iemand iets op zijn brood geven iemand onvriendelijk iets verwijten Iemand iets te kort doen iemand te weinig geven of begrijpen Iemand iets voor de voeten werpen iemand beschuldigen van iets iets (met krijt) aan de balk schrijven een gebeurtenis is zo belangrijk/bijzonder dat men het niet wil vergeten iets aan de grote klok hangen iets grootschalig bekend maken iets aan de kaak stellen bekend maken wat niet in orde is iets aan de knikker zijn iets niet in orde of aan de hand zijn iets aan de man brengen iets verkopen iets aan de wilgen hangen iets aan het handje hebben een beetje verkering hebben iets aan het licht brengen iets bekend maken wat verborgen is iets aan zijn laars lappen zich ergens niets van aantrekken iets achter de hand hebben iets ter beschikking hebben voor wanneer het nodig mocht zijn (bv nood) iets achter de knopen hebben iets is volbracht of voltooid iets blauw-blauw laten iets laten rusten en er niet meer over praten iets blauwblauw laten iets de kop indrukken iets door de vingers zien doen alsof de fouten van een ander niet opgemerkt worden iets in andermans schoenen schuiven de schuld aan een ander (laten) geven iets in de doofpot stoppen ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen iets in de ijskast zetten met iets niets meer doen iets in de schoot geworpen krijgen iets verkrijgen zonder al te veel moeite er voor te doen iets in de wacht slepen op oneerlijke manier verkrijgen ofwel: iets in bezit krijgen voor weinig geld iets in het oor knopen iets goed onthouden iets in het vet hebben nog iets voor iemand tegoed hebben iets in je schild voeren iets in kleuren en geuren vertellen iets meet overdrijving en fantasie vertellen iets in petto houden een mededeling voor later bewaren iets in zijn schild voeren iets van plan zijn, een geheim hebben, stilzwijgend een plan uitvoeren iets langs je (koude) kleren af laten glijden ergens niets van aan trekken iets met Argusogen gadeslaan iets met wantrouwen bekijken iets met argusogen bekijken iets met de mantel der liefde bedekken iets niet met anderen bespreken maar stilzwijgen en accepteren iets met de moedermelk binnenkrijgen iets leren in de eerste levensjaren iets met een korreltje zout nemen iets beschouwen als overdreven iets met lede ogen aanzien jaloers zijn iets met voeten treden zich (bewust) niet aan de regels houden iets niet met droge ogen kunnen aanzien letterlijk: gaan huilen/tranen bij het zien gebeuren van iets iets niet over zijn hart kunnen krijgen ergens niet toe kunnen komen of ergens op gesteld zijn iets niet tegen/aan dovemansoren zeggen iets wordt erg goed onthouden iets of iemand in de peiling hebben Iets of iemand begrijpen iets of iemand op de korrel nemen Kritiek op iets of iemand hebben iets onder de knie hebben/krijgen Iets kunnen of leren kunnen iets onder de knie krijgen iets onder de leden hebben niet helemaal gezond zijn iets onder de loep nemen iets nauwkeurig onderzoeken iets op de keeper / keper beschouwen iets op de keper beschouwen Iets nauwkeurig bekijken iets op de kop tikken iets op de lange baan schuiven iets uitstellen iets op een procrustusbed leggen Een regeling zo toepassen dat hij er voordeel van heeft iets op het hart hebben iets te vertellen hebben iets op het tapijt brengen over een onderwerp beginnen (te praten) iets op je bord / brood krijgen iets op je buik schrijven iets op je lever hebben dat je nog iets wilt uiten, dat er iets is dat je heel erg dwars zit en dat gezegd moet worden iets op je slofjes afkunnen ergens niet voor hoeven inspannen iets op je vingers kunnen natellen iets erg gemakkelijk kunnen nagaan/checken iets op touw zetten iets organiseren iets op zijn kerfstok hebben verkeerde dingen gedaan hebben iets op zijn lever hebben iets willen vragen/zeggen ofwel: iets verkeerds gedaan hebbe iets over een andere boeg gooien/wenden op een andere manier iets proberen iets over het hoofd zien iets vergeten of ontbreken iets over z'n kant laten gaan ergens niets van aantrekken iets rechtzetten na fout deze goed maken iets te verhakstukken hebben nog iets met iemand te bespreken hebben ofwel: nog iets te doen hebben iets tussen neus en lippen zeggen zonder dat je het merkt in het geheel iets zeggen iets uit de doeken doen iets uitleggen iets uit de eerste hand hebben ergens zelf bij zijn geweest of hebben meegemaakt iets uit zijn mouw schudden zonder moeite met iets komen iets van de daken schreeuwen/prediken iets aan iedereen vertellen iets van de hand doen iets weggeven of verkopen iets van je gading vinden iets voetstoots aannemen iets geloven zonder bewijs iets voor de boeg hebben nog een reis te maken hebben of nog iets te doen hebben iets voor een appel en een ei verkopen voor een erg lage prijs verkopen iets voor zoete koek slikken Iets zomaar geloven iets wikken en wegen erg lang over iets nadenken en alle voors- en tegens afwegen iets zwart op wit hebben het op papier hebben staan In een vloek en een zucht (iets doen) erg snel In koelen bloede iets doen geheel kalm en rustig iets doen, alsof er niets aan de hand is Kan uit Nazareth iets goeds komen? wanneer iemand een bepaalde opvoeding heeft gehad kan daar nis goeds van verwacht worden Maling aan iets of iemand hebben ergens niets van aantrekken Met de muts naar iets gooien ergens geen zorg aan besteden Met de pet naar iets gooien niet echt moeite voor iets doen ofwel: zonder inzicht schatten Met iets op de proppen komen Met man en macht iets doen iedereen werkt hard mee Munt uit iets slaan ergens aan verdienen Naar iets kunnen fluiten iets (wat je uitleent) niet meer terug krijgen Naar iets talen ergens belangstelling voor hebben Op iets dood blijven erg belust op iets zijn (bv geld -> gierig) Paal en perk aan iets stellen Pal staan voor iets Tabak van iets hebben iets niet langer willen Tuk op iets zijn iets erg graag lusten of dol op zijn Voor een appel en een ei iets hebben gekocht/verkocht iets voor een veel te lage prijs hebben gekocht of verkocht Voor iemand of iets zijn petje afnemen ergens respect voor hebben Voor iets moeten bloeden de gevolgen moeten dragen Wars van iets zijn Willens en wetens iets doen met opzet Zijn hart aan iets ophalen ergens enorm van genieten Zijn ogen voor iets sluiten doen alsof iets er niet is Zijn zegel aan iets hechten goedkeuring of toestemming ergens aan geven zich iets ten doel stellen

Vertalingen

    1. een of ander ding   

Arabisch: شَيْء (ar) (šayʾ) Duits: etwas (de) Engels: something (en) Frans: quelque chose (fr) Fries: wat (fy), eat (fy) Hongaars: valami (hu) Ido: ulo (io) Italiaans: qualcosa (it) Japans: 何か (ja) (なにか, nanika) Luxemburgs: eppes (lb)

Oekraïens: щось (uk) (ščos') Papiaments: algo (Aruba), algu (Curaçao) Pennsylvania-Duits: ebbes (pdc), eppes (pdc) Perzisch: چیزی (fa) (čizi) Pools: coś (pl) Sloveens: nekaj (sl) Spaans: algo (es), alguna cosa (es) Thai: บางสิ่ง (th) (baang-sìng) Zweeds: något (sv), någonting (sv)

Gangbaarheid

• Het woord iets staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "iets" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.