Lichte metro
Voor het gelijksoortige type vervoer maar dan met wegkruisingen, zie semimetro en de parapaluterm lightrail.
| Lichte metro | ||||
|---|---|---|---|---|
.JPG)
| ||||
VAL-Metrostel van de metro van Rijsel/Lille
| ||||
| Aandrijving | elektromotor | |||
| Snelheid | tot ca. 100 km/h | |||
| Beschikbaarheid | openbaar vervoer | |||
| Infrastructuur | rails | |||
| Doelgroep | stedelijk en regionaal vervoer | |||
| ||||
.jpg)
Lichte metro (Engels: medium-capacity system (MCS), soms ook light rail rapid transit (LRRT))[1] is een term voor een metrolijn met lichtere capaciteit dan een reguliere metro. Hoewel veel lijnen en systemen met sneltrams of soms zelfs stadstrams rijden, is er pas sprake van een (lichte) metro als er geen wegkruisingen met overig verkeer zijn.[2][3][4][5]
De voertuigen die op lijnen van lichte metro's rijden, vallen in vier categorieën: kort uitgevoerde metrotreinen, voertuigen op basis van sneltrams, voertuigen op basis van stadstrams en speciaal ontwikkelde voertuigen op luchtbanden. Daarnaast zijn er systemen die ook stadsvervoer verzorgen en net zoals metro's onafhankelijk rijden van overig verkeer. Dit zijn de monorail en de magneetzweeftrein; beiden systemen worden alleen genoemd als ze een kleinere capaciteit hebben.
Een van de bekendste lichte metrosystemen is de Docklands Light Railway (DLR) in het oosten van Londen, deze rijdt met van Stadtbahn-trams afgeleid materieel maar is geheel kruisingsvrij. Een speciaal ontwikkeld systeem is de Véhicule Automatique Léger, die in enkele Europese steden rijdt.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Net als bij de metro wordt gebruikgemaakt van een conflictvrije baan, er zijn slechts ongelijkvloerse kruisingen met andere stromen verkeer. Dat betekent dat de lijnen meestal zijn aangelegd in tunnels en/of op viaducten. Bij lightrail wordt weliswaar ook gebruik wordt gemaakt van lichte railvoertuigen maar in tegenstelling tot metro is de baan niet (geheel) vrij van overig verkeer. Met andere woorden: bij lightrail zijn er nog wegkruisingen of rijden de voertuigen soms deels met ander verkeer op de weg. Wanneer light rail voertuigen wel gebruik maken van een geheel conflictvrije baan, wordt dit light rail rapid transit (LRRT) genoemd.[6][7]
In Indonesië zijn in de 21e eeuw verschillende lichte metrolijnen gerealiseerd. Deze worden in de markt gezet met de Engelse term Light Rapid Transit,[8][9] wat de afkorting LRT oplevert. Dit kan tot verwarring zorgen, omdat de afkorting LRT sinds 1972 voor Light Rail Transit staat, een term die het concept tram 2.0 beschrijft.
Capaciteit
[bewerken | brontekst bewerken]De capaciteit van een lijn met lichte metro's wordt in een door de Wereldbank gefinancierd onderzoek gesteld op 15.000 tot 30.000 passagiers (per uur, per richting), terwijl een reguliere metrolijn een capaciteit heeft die tot boven de 60.000 passagiers reikt.[10] De term light (licht) betreft hier niet de materialen van de infrastructuur of het gewicht van de voertuigen. De kwalificatie "licht" verwijst naar de lagere ontwerpeisen,[11] deze leiden meestal tot een lagere capaciteit ten opzichte van een volwaardige metro.
Lichte metrosystemen
[bewerken | brontekst bewerken]Binnen de Benelux zijn er wel metro-, tram- en lightrail-netwerken, maar geen specifieke lichte metrosystemen. Er is wel één stelsel dat bedoeld was om zo te functioneren, de Métro Léger de Charleroi. Hoewel dit netwerk als volwaardig licht metrostelsel gepland was, is de geleidelijke overgang van tram naar metro niet voltooid. Later zijn er trajecten zowel als klassieke stadstram en als metro (dus geen gelijkvloerse kruisingen) toegevoegd. De Franse naam Métro Léger (Engels: Light rail)[12] wordt door instanties nog steeds gebruikt.
Lichte metrosystemen rijden met vier soorten materieel.
Voertuigen op basis metrotreinen
[bewerken | brontekst bewerken]- Metro van Glasgow
- Metro van Kopenhagen
- Lijn 18 van de Metro van Parijs (vanaf 2026)[13]
- Metro van Brescia
- Lijn 4 en 5 van de Metro van Milaan
- Lijn C van de Metro van Rome
- Metro van Catania
- Lijn 1 van de Metro van Palma
- Metro van Thessaloniki (Vanaf circa 2024/25)
- Lijn 1 van de Metro van Boedapest
- Boetovskaja-lijn van de Metro van Moskou
- Lijn 3 van de Metro van Toronto (Tot midden 2023)
- REM-lijn van de Metro van Montréal (Sinds zomer 2023)[14]
- Detroit People Mover
- Metro van Honolulu
- Metro van Maracaibo
- De Gold line van Gimpo
- Lijn 2 van de Metro van Incheon
- Gele lijn van de Metro van Taipei
- Metro van Taichung
- Metro van Gurgaon
- Lijn 5 van de Metro van Kuala Lumpur
- Blauwe en Paarse lijn van de Metro van Bangkok
- Jakarta LRT
- Palembang LRT
Voertuigen op basis van sneltrams
[bewerken | brontekst bewerken]- Docklands Light Railway (DLR te Londen)
- Lijn C van de Metro van Lyon
- Metro van Genua
- Lijn 6 van de Metro van Napels
- Lijn 1 van de Metro van Istanboel
- Metro van Bursa
- Metro van Adana
- Ankaray lijn van de Metro van Ankara
- Lijn 1 van de Metro van Mashhad[15]
- Confederation lijn in Ottawa
- Lijn C van de Metro van Los Angeles
- Metro van Monterrey
- Lijn 2 van de Metro van Guadalajara
- Metro van Valencia (Venezuela)
- Busan-Gimhae lijn van de Metro van Busan
- Lijn 4 en 8 van de Metro van Changchun
- Lijn 3 en 4 van de Metro van Kuala Lumpur
Voertuigen op basis stadstrams
[bewerken | brontekst bewerken]- Metro van Sevilla: hier rijden voertuigen die in andere steden als lagevloertram worden ingezet. De trams kruisen geen verkeer en zo valt de lijn onder de definitie van 'metro'.
- Lijn 6 van de Metro van Wenen
- Lijnen 1 en 3 van de Metro van Manilla
- Nanhai-New-Transit lijn 1 van de Metro van Foshan
Voertuigen op luchtbanden
[bewerken | brontekst bewerken]- Metro van Rijsel/Lille
- Metro van Rennes
- Metro van Toulouse
- Metro van Lausanne
- Metro van Turijn
- Metro van Uijeongbu/U-lijn in de Metropoolregio Seoel
- Sillim Line van de Metro van Seoel
- New Tram van de Metro van Osaka
- Port Liner & Rokko Liner in Kobe
- Nippori-Toneri-Liner (Toei Metro) en Yurikamome in Tokio
- Kanazawa Kustlijn van de Metro van Yokohama
- Wenhu/BR-lijn van de Metro van Taipei
- Gold Line van de Bangkok Skytrain
- Macau Light Rapid Transit
- Pujiang Line, lijn 8s van de Metro van Shanghai
- Zhujiang People mover in stadsdeel Tianhe in Guangzhou (Kanton)
- Bishan SkyShuttle van de Metro van Chongqing
Overige systemen met medium capaciteit
[bewerken | brontekst bewerken]- Wuppertaler Schwebebahn
- Marconi Express in Bologna
- Monorail van Moskou
- Las Vegas Monorail
- Las Vegas Mandalay Bay Tram en Aria Express
- Chiba Monorail
- Monorail van Naha
- Shonan Monorail
- Lijn 3 van de Metro van Daegu
- Lijn 1 en 2 van de Metro van Wuhu[16]
- Lijn 1 en 2 van de Metro van Liuzhou[17]
- Gele en Roze lijn van de Metro van Bangkok
- Lijn 8 van de Metro van Kuala Lumpur
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Urbanrail.net: informatie over metro's over de hele wereld
- Metro Bits
- ↑ (en) Urban Transit Systems and Technology, pagina 579, geraadpleegd op 2024-08-12.
- ↑ (en) Transportation Research Circular, editie E-C112,
pagina 433, geraadpleegd op 2024-07-24.
- ↑ Metro, geraadpleegd op 2022-12-31. Gearchiveerd op 27 december 2022.
- ↑ (en) What is a metro? A subway? An underground?, geraadpleegd op 2022-12-31. Gearchiveerd op 4 januari 2023.
- ↑ (en) What is Light or Heavy Metro, geraadpleegd op 2024-05-22.
- ↑ (en) Urban Railways and the Civil Engineer, pagina 10, geraadpleegd op 2024-08-12.
- ↑ (en) Urban Transit Systems and Technology (Summary), ROW Category A is fully separated, physically protected ROW on which only transit vehicles operate. This category includes tunnels, aerial (elevated) structures or fully protected at-grade tracks or roadways., pagina 4-6.
- ↑ (en) SUMP Mebidangro - Final report, pagina 101, geraadpleegd op 2024-02-20.
- ↑ (en) Jakarta light rapid transit (LRT), geraadpleegd op 2024-02-20.
- ↑ (en) Private Sector Participation in Light Rail–Light Metro Transit Initiatives van https://ppp.worldbank.org, pagina 17, auteurs: Cledan Mandri-Perrott (met Iain Menzies). Gearchiveerd op 19 april 2023.
- ↑ Uitweg uit de Spraakverwarring–Definitie & begrippenkader Light Rail, pagina 26, origineel op www.lightrail.nl, geraadpleegd op 2023-03-23. Gearchiveerd op 22 maart 2023.
- ↑ (en) Translation of "métro léger" in English, geraadpleegd op 2022-12-31. Gearchiveerd op 11 september 2023.
- ↑ (en) Île-de-France Mobilités, the Société du Grand Paris and Alstom have unveiled the final designs for Paris’ future line 18 metro trains., geraadpleegd op 2023-02-21. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
- ↑ (en) Building a network for Greater Montréal, geraadpleegd op 2023-02-21. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
- ↑ (en) Mashhad metro starts running, geraadpleeg op 2024-06-24.
- ↑ China’s first fully automated and driverless elevated monorail, geraadpleegd op 2024-04-18.
- ↑ Liuzhou Metro, geraadpleegd op 2024-04-18.
· 
· 