Ai Weiwei
| Ai Weiwei 艾未未 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Ai Weiwei
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Geboren | 28 augustus 1957 | |||
| Geboorteland | Volksrepubliek China | |||
| Beroep(en) | Kunstenaar | |||
| Oriënterende gegevens | ||||
| Jaren actief | Sinds 1978 | |||
| Stijl(en) | Conceptuele kunst | |||
| RKD-profiel | ||||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| Website | ||||
| ||||
| Ai Weiwei | ||
|---|---|---|
| Naam (taalvarianten) | ||
| Vereenvoudigd | 艾未未 | |
| Traditioneel | 艾未未 | |
| Pinyin | Ài Wèiwèi | |
|
| ||
Ai Weiwei (Chinees: 艾未未, Hanyu pinyin: Ài Wèiwèi) (Peking, 28 augustus 1957) is een Chinees conceptueel kunstenaar, politiek activist en filosoof. Hij is veelzijdig en ook actief in andere kunstvormen, zoals architectuur, fotografie en film.[2] Ai verbindt de traditionele Chinese cultuur met zijn persoonlijke beeldtaal.[3] Hij staat bekend om zijn kritiek op de sociale en culturele veranderingen in zijn land. Weiwei is beïnvloed door het Dadaïsme van Marcel Duchamp. Bij het bekritiseren van de mensenrechtensituatie, de economische uitbuiting en de milieuvervuiling maakt hij intensief gebruik van het internet (een blog die dagelijks door tienduizend mensen werd gelezen) en Twitter om te communiceren.[4]
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Ai groeide op in Shihezi in het verafgelegen Sinkiang, in het noordwesten van China. De oorsprong van de familie ligt in Zhejiang, Jinhua. Zijn vader, Ai Qing (1910-1996), een beroemd schrijver, schilder en dichter, was in 1958 voor de eerste keer naar een werkkamp verbannen.[5] In 1967 werd zijn vader opnieuw verbannen als vijand van het volk en gedwongen tot het schoonhouden van toiletten. De familie leefde lange tijd ondergronds, n.b. in een hol.
Terug in Peking
[bewerken | brontekst bewerken]In 1975 keerde de familie Ai terug naar Peking en in 1978 schreef Weiwei zich in aan de filmacademie van Peking en bleek een klasgenoot van Zhang Yimou en Chen Kaige. Tussen 1981 en 1993 woonde Ai in New York en werkte als schoonmaker en timmerman. Ai hield zich daarbij bezig met design en met gokken in Atlantic City. Hij keerde terug vanwege de ziekte van zijn vader. De Nederlandse kunstenaar en verzamelaar Hans van Dijk was een van de eersten die contacten legde met de Chinese kunstscene en Ai Weiwei. Ai stichtte in 1999 samen met Van Dijk China Art Archives and Warehouse (CAAW).[6][7]
Ai woont en werkt in de kunstenaarswijk 798 Art Zone, Dashanzi, Chaoyang (district). Hij schreef drie boeken waarin hij de nieuwe generatie kunstenaars in China interviewde. In 1995 exposeerde hij voor het eerst in Zweden (Göteborg).[8] In 2000 had hij zijn eerste expositie in Luzern.[9] In 2003 richtte hij een architectenbureau op, genaamd FAKE. In 2006 ontwierp hij een huis in Upstate New York, waarvoor hij belangrijke prijzen won. Ai werkte in 2008 als artistieke adviseur samen met de Zwitserse architecten Herzog & de Meuron bij het ontwerpen van het Nationaal Stadion van Peking voor de Olympische Spelen.[10] Het ontwerp ontstond in 2000 en het stadion kwam eruit te zien als een vogelnest.
In Kangbashi werkte Ai samen met honderd architecten om in de woestijn van Mongolië een nieuwe culturele wijk in het leven te roepen.
Ai hield zich bezig met het blootleggen van het veronderstelde bouwschandaal bij de scholen die instortten tijdens de aardbeving van 2008 in Sichuan. De muren waren breekbaar als tofoe. Ai deed onderzoek naar de corruptie en het verbergen daarvan door de Chinese regering.
In 2009 werkte hij samen met Luc Tuymans als conservator bij The State of Things. Er kwam een tentoonstelling in Brussel, maar die in Peking werd door de autoriteiten verboden. Ai kreeg een hersenbloeding en liet zich in München opereren.
Ai richtte een nieuw atelier op in Malu, Jiading (district), Shanghai. In 2010 kondigden de ambtenaren aan dat het gebouw zou moeten worden afgebroken, omdat niet de juiste procedures waren gevolgd.[11] Op 7 november 2010 organiseerde Ai een afbraakfeest, c.q. -banket; 1.000 bezoekers hadden zich via internet aangemeld. Ai kreeg twee dagen huisarrest opgelegd en was dus niet aanwezig op het feest. Het gebouw werd in januari 2011 afgebroken.
Beschuldiging en huisarrest
[bewerken | brontekst bewerken]Ai Weiwei raakte begin 2011 in de problemen vanwege zijn kritiek op de Chinese regering. Formeel is hij beschuldigd van belastingontduiking. Op 3 april 2011 werd hij door de Chinese politie vastgezet op het vliegveld van Peking en zijn studio in de hoofdstad werd verzegeld tijdens een hardhandig optreden van de autoriteiten tegen activisten en dissidenten.[12] De Solomon R. Guggenheim Foundation startte vervolgens een internet-petitie voor zijn vrijlating.[13][14][15]
Op 15 mei 2011 mocht zijn vrouw Lu Qing hem kort spreken. Hij zou haar hebben gezegd dat hij niet slecht is behandeld of is gemarteld.[16]
Op woensdag 22 juni 2011, werd Ai Weiwei na 81 dagen op borgtocht vrijgelaten. Hij werd aansluitend onder een vorm van huisarrest geplaatst en mocht Peking niet verlaten.[17] Volgens Chinese staatsmedia heeft hij een borgsom betaald en bekend dat hij belasting heeft ontdoken. Een andere reden voor zijn vrijlating zou zijn slechte gezondheid zijn geweest. Volgens activisten was de echte reden van zijn arrestatie zijn kritiek op het bewind.[18] Ai kreeg een spreekverbod en zijn bedrijf heeft belastingaanslag voorgelegd gekregen.
Begin november 2011 ontving het bedrijf van Ai Weiwei een belastingaanslag voor 15 miljoen yuan (1,73 miljoen euro), te betalen binnen 15 dagen.[19] Ondanks dat vele sympathisanten meer dan de helft van het gevraagde geld aan hem overmaakten, verklaarden de verantwoordelijken van de belastingsdiensten dat de schuld integraal op 16 november 2011 betaald moest zijn.[20]
Op 20 juni 2012 werd bekend dat de rechtszaak die Ai's bedrijf heeft aangespannen tegen de aanslag van de Chinese Belastingdienst is gestart. Aan de vooravond van de behandeling verdween de advocaat van Ai spoorloos, na een telefoontje van de autoriteiten met het verzoek zich bij hen te melden. Medewerkers van Ai zeggen dat zij door de politie zijn geslagen, toen zij de politiewagens voor het huis van Ai wilden filmen. Ai zelf is niet aanwezig bij de rechtszaak, dit is hem door de politie verboden. De rechtbank besliste eerder dat Ai wel aanwezig mocht zijn bij deze zitting.[21][22]
In de zomer van 2015 kreeg Ai Weiwei na 4 jaar zijn paspoort terug en kon hij weer naar het buitenland reizen.[23]
Kunstwerken
[bewerken | brontekst bewerken]Protest tegen overheid via landkaart babyvoeding
[bewerken | brontekst bewerken]Op 17 mei 2013 presenteerde Ai Weiwei in Hong Kong zijn laatste project: een landkaart van China samengesteld uit 1800 blikken babyvoeding. Uit zijn toelichting blijkt dat dit past in zijn traditie van protesten tegen de Chinese overheid: "Een land als China kan een satelliet in de ruimte brengen, maar het kan niet een veilige fles aan de mond van een kind brengen. Ik vind dat extreem absurd."[24] In 2014 publiceerde Ai Weiwei op Instagram zijn 'gunleg' (geweerbeen) selfie als kritiek op de manier van terrorismebestrijding in China. Dit kreeg veel navolging.[25][26]
Legosteentjes
[bewerken | brontekst bewerken]In 2015 was Ai Weiwei van plan om in Australië met Lego een kunstwerk te maken met reusachtige portretten van politieke dissidenten. Hij bestelde daartoe de blokjes bij de Deense fabrikant van Lego. Deze wilde de blokjes niet leveren omdat zij het gebruik van de steentjes voor politieke doeleinden niet wilden toestaan. Ai Weiwei begon meteen een campagne en opende in diverse steden verzamelpunten voor Lego. Als eerste verzamelpunt koos hij een auto met open dak, geparkeerd voor Studio Ai Weiwei in Beijing. Vanuit de hele wereld kreeg Ai Weiwei blokjes aangeboden.[23]
Op uitnodiging van het Middelheimmuseum bouwde Weiwei in 2012 een brug in het Middelheimpark. Hij hergebruikte een bestaande brug en verving het dek door "een reliëf met planken die samen de contouren van zijn thuisland China vormen".[27][28]
-
De brug in het Middelheimpark - zijaanzicht -
De brug in het Middelheimpark - vooraanzicht
Tentoonstellingen
[bewerken | brontekst bewerken]- 2008: Ai Weiwei, Groninger Museum, Groningen
- 2009-2014: Ai Weiwei: According to What? reizende tentoonstelling in verschillende musea[29][30][31][32]
- 2010: So Sorry, Haus der Kunst, München
- 2010: Ai Weiwei - Barely Something, Museum DKM, Duisburg
- 2010: Ai Weiwei: Dropping the Urn, Museum of Contemporary Craft, Portland
- 2010: Ai Weiwei, Galerie Urs Meile, Luzern (Zwitserland)
- 2011: Ai Weiwei – Sunflower Seeds 2010, Tate Modern, London (Engeland)
- 2011: Ai Weiwei – Interlacing, Fotomuseum Winterthur (Zwitserland)
- 2011: Ai Weiwei – in der Sammlung DKM, Museum DKM, Duisburg
- 2012: Ai Weiwei – Interlacing, Kunsthaus Graz, Graz, Oostenrijk
- 2012: Ai Weiwei, museum De Pont, Tilburg[33]
- 2014: Ai Weiwei – Evidence, Martin-Gropius-Bau, Berlijn (Duitsland)[34]
- 2015: Ai Weiwei - gieren, in de tuin van Kim Yung Un, Frankrijk
- 2016: Ai Weiwei - Cubes and Trees, Heong Gallery (Downing College), Cambridge UK[35]
- 2016: Ai Weiwei - #Safe Passage, Foam, Amsterdam[36]
- 2017: Amsterdam Light Festival
- 2017: Documentaire 'Human Flow'
- 2022: Ai Weiwei - in Search of Humanity, reizende tentoonstelling in verschillende musea
- ↑ (en) Ai Weiwei at the Venice Biennale (Geraadpleegd 17 juni 2011). Gearchiveerd op 13 november 2020.
- ↑ (en) Guardian, Interview in The Guardian. Gearchiveerd op 31 december 2012.
- ↑ educatie-groningermuseum.nl
- ↑ (en) Osnos, Evan, It's Not Beautiful, The New Yorker, 24 mei 2010, p. 54-63.
- ↑ Hij droeg oorspronkelijk de familienaam Jiang.
- ↑ www.bookrags.com
- ↑ Thomas J. Berghuis, Performance art in China, Google Books
- ↑ friedmanbenda.com
- ↑ artnet.de
- ↑ (en) BBC BBC News.. Gearchiveerd op 16 december 2021.
- ↑ nrc.nl: in-beeld-de-sloop-van-ai-weiweis-studio. Gearchiveerd op 15 september 2015.
- ↑ (en) Guardian, In The Guardian. Gearchiveerd op 9 juni 2013.
- ↑ (nl) Petitie voor de vrijlating van Ai Weiwei NRC, 11 april 2011
- ↑ (en) Call for the Release of Ai WeiWei Petition started by the Solomon R. Guggenheim Foundation. Gearchiveerd op 10 augustus 2014.
- ↑ (en) Call for the Release of Ai WeiWei Guggenheim Museum
- ↑ NU.nl Dissident Ai Weiwei sprak met zijn vrouw. Gearchiveerd op 12 juli 2016.
- ↑ Dissidente kunstenaar Ai Weiwei mag Peking niet uit De Volkskrant, 23 juni 2011. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
- ↑ NOS.nl China meldt vrijlating Ai Weiwei. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
- ↑ BBC. Gearchiveerd op 24 november 2020.
- ↑ Voice of America. Gearchiveerd op 3 maart 2012.
- ↑ Advocaat Ai Weiwei spoorloos, NOS.nl, 20 juni 2012. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
- ↑ Ai Weiwei mag van politie niet naar proces, RTL Nieuws, 20 juni 2012
- ↑ a b NRC Handelsblad, Legoblokjes. Kunstenaar AiWeiwei mocht ze niet gebruiken. 27 oktober 2015, pagina C7
- ↑ NRC Weekend, 18 mei 2013
- ↑ (en) Artist Ai Weiwei kicks planking to the curb with new Instagram meme, Metro, 17 juni 2014. Gearchiveerd op 9 juli 2016.
- ↑ (en) Ai Weiwei "Gun-leg pose" Trends on Instagram and WeChat, chinatopix, 18 juni 2014. Gearchiveerd op 23 juni 2014.
- ↑ The Bridge without a name. Middelheimmuseum. Gearchiveerd op 4 december 2022. Geraadpleegd op 13 februari 2024.
- ↑ Antwerpen krijgt een brug van Ai WeiWei
. De Morgen (24 december 2011). Geraadpleegd op 13 februari 2024.
- ↑ (en) Mori Art Museum, Tokio
- ↑ (en) The Hirshhorn Museum. Gearchiveerd op 13 januari 2017.
- ↑ (en) Pérez Art Museum Miami (PAMM). Gearchiveerd op 8 oktober 2021.
- ↑ (en) Brooklyn Museum. Gearchiveerd op 16 november 2021.
- ↑ Ai Weiwei in De Pont
- ↑ Tentoonstelling; Ai Weiwei – Evidence, BerlijnBlog, 25 april 2014
- ↑ Downing College: Cubes and Trees. Gearchiveerd op 16 september 2016.
- ↑ Foam Museum, Ai Weiwei #Safe Passage. Gearchiveerd op 30 mei 2021.
