Pierre-Auguste Renoir
Pierre-Auguste Renoir (* 25. Februar 1841 in Limoges; † 3. Dezember 1919 in Cagnes, faken blots Auguste Renoir nöömt) weer en franzöösch Maler ut den Impressionismus.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Kindheit un Jöögd
[ännern | Bornkood ännern]Renoir wurr as Kind ut en Familie vun de Arbeiterklass boren. Sien Vader weer Snieder un sien Moder Tosniederin. As Pierre-Auguste dree Johr old is (1845), truck de Familie nah Paris un funn en Ünnerkunft dicht bi de Louvre, dat damals nich blots Museum weer, sonnern dor geev dat ok Büros un Wahnrüüm.
Mit 13 Johren hett Renoir en Lehre as Porzellanmaler antreden. Mit 15 Johren weer he all so good, dat hüm de Manufaktur anspröökfull Malerarbeiten anvertruen de, de sonst de erfohren Porzellanmalers vörbehollen weern. Vun sien Lohn kunn he eegenstännig leven un sogor sien Öllern wat afgeven. Um disse Tiet hemm sück aber de machinsch Druckverfohren för Porzellan dörsett un de Manufaktur muss dichtmaken, as he 17 Johr old weer.
Renoir muss nu sien Levensünnerholt mit dat Bemalen vun Weihers un Markisen un dem Kolorieren vun Wapen bestrieden.
Renoirs impressionistisch Phase
[ännern | Bornkood ännern]1861-1864 studeer Renoir Maleree in de Klass vun de Swiezer Maler Charles Gleyre. Bald aber hett he sück anner künstlerisch Vörbiller as sien Lehrer söcht, nämlich Gustave Courbet un Diaz de la Pena, de he per Tofall bi de Malarbeit in’ Wald begegnet is un de hüm ermuntert hemm, immer nah dat Leben un dat Modell to malen.
He hett denn Früendschap mit Claude Monet, Alfred Sisley un Frédéric Bazille slooten un hett mit de tosommen buten arbeidt. 1864 wurr to’n eersten Mal en Bild vun hüm för den Pariser Salon, faken eenfach blots Salon nömmtt, annommen. In’ Salon vun 1868 weer he mit dat Bild Lise mit dem Sonnenschirm vertreden, för dat Lise Tréhot Modell stunn. Se weer vun etwa 1865 bit 1871 Renoirs Leevsten.
Sien Erfahrungen in’ Free’e hebbt sück denn ok up sien Atelierbiller utwirkt. Kritiker wurrn up hüm opmarksom un hebbt de Frische un Natüürlichkeit vun sien Biller loovt. Blots verkoopen de he nichts. 1869 leev he in so bitterer Armut, dat he, as he later henn sülvst schreev, nich mal jeden Dag wat to Eeten harr.
1870, in’ Düütsch-Franzöössch Krieg, hett sück Renoir freewillig to en Kavallerieregiment meld, harr aber Glück, wiet weg vun de Kamphandlungen statschoneert to weern. 1871, nah Paris torüch kommen, keem he in den Upstand vun de Pariser Kommune. Vun de Kommunarden wurr he denn in de Wehrplicht dwungen un keem in dramatisch Schwierigkeiten, as he ut Paris flüchten wull un vun de Truppen vun de Gegensiet fangen nommen wurr.
Nah den Krieg hett he bald ok weer Kuntakt to sien Früenden Monet un Sisley upnommen un hett in de Sömmer vun de 1870er völ gemeensam Stünn mit de beid und mit Édouard Manet verbrocht. En bannig bekannt Gemälde vun hüm ut disse Tiet wiest de Familie Monet in de Goorden vun hör Huus in Argenteuil. Vun Manet gifft dat en eegen Interpretatschoon vun dat glieker Thema. Beid, Manet un Renoir, harrn hör Staffeleen nebennanner stellt un de glieker Szene malt.
Renoir much geern sellschopliche Anlässe dorstellen un Lebensfreud in Biller umsetten. Trotz de Bewegungen vun de dorstellt Personen as bi „Dans in’ Moulin de la Galette“ un de goode Stimmung hett he lütt Stillleben integreert.
Anners as Monet un de anner Impressionisten hett sück Renoir wiederhenn dorum bemüht, dat sien Biller in de Salon upnommen wurr, hett sück aber ok 1874 mit grooden Enthusiasmus an de Vörbereitung un Dörführung vun de eerste Impressionisten-Utstellung bedeeligt, ebenso an de Utstellung van 1876.
He hett dat denn schafft, Biller an de Kunsthändler Paul Durand-Ruel un Père-Martin to verkoopen. Durand-Ruel, en groot Förderer vun de Impressionisten, geev hüm Geld, so dat he sück en Atelier mieten kunn. Disse Innahmen weern aber so knapp bemeeten, dat se man jüst för den Lebensünnerholt recken deen.
Sien finanzielle Situation hett sück Midden vun de 1870er Johren to’n Gooden wend, as he den Tollbeamten Victor Cocquet un den Verleger Georges Charpentier kennenlehrt hett un vun de Updrääg för Porträts un en groot Tafelbild kreeg. Dör de Förspraak vun de inflootriek Madame Charpentier hett sück sien Bekanntenkreis in de betere Sellschopp utwiet un he kreeg in de folgend Johren so völ Porträtupdrääg, dat se hüm tietwies sogor lastig wurrn.
1881 un 1882 hett he dree groot Reisen nah Algerien, nah Italien un nochmal nah Algerien ünnernommen. 1882 hett he in Palermo den Komponisten Richard Wagner porträteert.
De nahimpressionistische Levensphase
[ännern | Bornkood ännern]Nah en Uphollen 1881 in Italien, wiels de he en um 1400 verfaat Handbook för Maler leest hett, orienteer he sück stark an Raffaels Fresken un an Jean-Auguste-Dominique Ingres, de so nömmt "Ingres Periood" oder ok "dröög Periood" fung an. Renoir fung an, sück vun Grund up nee to orienteeren, he hett sück vun dat Spontane afwend un hett de Formen scharper tekend, bleev aber bi de Motiven vull Levensfreud. Mit de Impressionismus harr he nu nichts mehr an’ Hoot un hett sück den Klassizismus towendt.
Um 1883 herüm keem he in en schöpferisch Krise. Bi’d Publikum un bi de Kritik kunn he to de Tiet ehrder Desintresse spüren, un ok he sülvst meen, in en künstlerisch Sackgass to stecken. De Arbeit in de Johren kulmineert in dat Bild De groot Badenden van 1887, in dat he Johren an Vörstudien investeert harr un dat en ganzen Barg an kunsthistorsch Zitaten enthollen deiht.
In’ März 1885 schenkt hüm sien Leevsten Aline Charigot, de he Anfang vun de 1880er Johren kennenlehrt un de hüm nah Italien begleit harr, sien eerst Kind, den Söhn Pierre Renoir, de laterhenn as Schauspeler bekannt wurr. Der jüngere Söhn Jean Renoir wurr laterhenn Filmregisseur. Enn’ vun de 1880er Johren funn he ok weer Gefallen an de Faarvigkeit un an dat flüssige, sinnlich Malen. Sien Afkehr vun sien impressionistisch Malstil vun de 1870er Johren bleev aber endgültig.
Um 1892 sünd bi Renoir eerste Anteken vun Rheumatoider Arthritis uptreden. Damals wurr aber Gicht faststellt, wat falsch weer. He hett den mehrere Kuruphollen in’ Süüden harrt un kunn faststellen, dat hüm dat mildere Middelmeerklima good de un so is he denn 1907 endgültig nah "Les Collettes", en Landhuus mit en grooten Gorden in Cagnes-sur-Mer bi Nizza trucken. Hüüd befind sück dor hüm to Ehren en Museum.[1]
Trotz sien Krankheit hett he aber immer wieder malt. Renoir seet toletzt in en Rullstohl un hett sück nah eegen Angaben, jeden Dag de Pinsel an de Hand binnen laaten, wiel he de Pinsel nich mehr fasthollen kunn.
Pïerre-Auguste Renoir is in dat Johr 1919 in dat Öller vun 78 Johren storven un hett völ Landschapsbiller, Stillleben, Porträts vun Utwussen un Kinner, Aktbiller, Biller vun Dansvergnögen un Familienleven achterlaaten. Sien Grafft is up den Karkhoff in Essoyes in dat Département Aube in de Champagne.
Warken (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]Bild | Titel | Enstahn | Grött, Material | Utstellung/Sammlung/Besitt |
---|---|---|---|---|
Mademoiselle Romaine Lascaux | 1864 | 81 × 65 cm, Ööl up Lienwand | Cleveland Museum of Art in Cleveland | |
Der Maler Bazille an seiner Staffelei | 1867 | 105 × 73 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Diana als Jägerin | 1867 | 197 × 132 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Lise mit dem Sonnenschirm | 1867 | 184 × 115 cm, Ööl up Lienwand | Folkwang Museum in Essen | |
Der Zirkusclown | 1868 | 192 × 128 cm, Ööl up Lienwand | Kröller-Müller Museum in Otterlo | |
Im Sommer | 1868 | 85 × 59 cm, Ööl up Lienwand | Alte Nationalgalerie in Berlin | |
Das Ehepaar Sisley | 1868 | 105 × 75 cm, Ööl up Lienwand | Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud in Köln | |
Der Froschteich (La Grenouillère) | 1869 | 66 × 86 cm, Ööl up Lienwand | Schwedisches Nationalmuseum in Stockholm | |
Der Spaziergang | 1870 | 80 × 64 cm, Ööl up Lienwand | J. Paul Getty Museum in Los Angeles | |
Odaliske | 1870 | 69 × 123 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Pont-Neuf | 1872 | 74 × 93 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Madame Monet auf dem Diwan | 1872 | 54 × 73 cm, Ööl up Lienwand | Museu Calouste Gulbenkian in Lissabon | |
Claude Monet, malend in seinem Garten in Argenteuil | 1873 | 46 × 60 cm, Ööl up Lienwand | Wadsworth Atheneum in Hartford (Connecticut) | |
Madame Monet und ihr Sohn | 1874 | 51 × 68 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Die Loge | 1874 | 80 × 64 cm, Ööl up Lienwand | Courtauld Institute of Art in London | |
Tänzerin | 1874 | 142 × 93 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Die Pariserin | 1874 | 82 × 101 cm, Ööl up Lienwand | National Museum Cardiff in Cardiff | |
Die Schaukel | 1876 | 92 × 73 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Bal au moulin de la Galette | 1876 | 131 × 175 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Der Ausflug des Konservatoriums | 1876-1877 | 187 × 117 cm, Ööl up Lienwand | Barnes Foundation in Merion bei Philadelphia | |
Jeanne Samary | 1878 | 173 × 102 cm, Ööl up Lienwand | Eremitage in Sankt Petersburg | |
Madame Charpentier und ihre Kinder | 1878 | 131 × 88 cm, Ööl up Lienwand | Metropolitan Museum of Art in New York | |
Die Welle | 1879 | 64,8 × 99,2 cm, Ööl up Lienwand | Art Institute of Chicago in Chicago | |
Ruderer in Chatou | 1879 | 81 × 100 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery of Art in Washington D. C. | |
Das Frühstück der Ruderer | 1880-1881 | 130 × 173 cm, Ööl up Lienwand | Phillips Collection in Washington D. C. | |
Der Dogenpalast in Venedig | 1881 | 54,5 × 65 cm, Ööl up Lienwand | Sterling and Francine Clark Art Institute in Williamstown (Massachusetts) | |
Früchte des Südens | 1881 | 51 x 68,5 cm, Ööl up Lienwand | Art Institute of Chicago in Chicago | |
Die Regenschirme | 1881-1885 | 180 × 115 cm, Ööl up Lienwand | National Gallery in London | |
Richard Wagner | 1882 | 53 × 46 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Tanz in der Stadt | 1882-1883 | 180 × 90 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Tanz auf dem Land | 1882-1883 | 180 × 90 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Das Kind mit Peitsche | 1885 | 81 × 92 cm, Ööl up Lienwand | Eremitage in Sankt Petersburg | |
Junge Mädchen am Klavier | 1892 | 116 × 90 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris | |
Das Urteil des Paris | 1908 | 81 × 100 cm, Ööl up Lienwand | Phillips Collection in Washington D. C. | |
Badende, ihr Bein abtrocknend | 1910-1911 | 84 × 65 cm, Ööl up Lienwand | Museu de Arte de São Paulo in São Paulo | |
Ruhe nach dem Bad | 1918-1919 | 110 × 160 cm, Ööl up Lienwand | Musée d'Orsay in Paris |
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Edmond Renoir: Mein Bruder Auguste Renoir. Der Brief von 1879. Ut dat Franzöösch översett vun Elisabeth Edl. Basel: Piet Meyer Verlag 2007.
- Jean Renoir: Mein Vater Auguste Renoir (OT: Renoir). Diogenes, Zürich 1981, ISBN 3-257-22425-7
- Julius Meier-Graefe: Renoir. Insel-Verlag, Frankfurt am Main 1986. ISBN 3-458-32556-5
- Bruce Bernard (Hrsg.): Die großen Impressionisten. Delphin-Verlag, München 1987. ISBN 3-7735-5323-4
- Thomas Blisniewski: „Und gab ihr den Apfel und pries sie vor allen die Schönste“ – Pierre Auguste Renoirs und Richard Guinos „Venus Victrix“ im Wallraf-Richartz-Museum – Fondation Corboud. In: Kölner Museums-Bulletin. Berichte und Forschungen aus den Museen der Stadt Köln (4), 2002, S. 34-44
- Auguste Renoir. Gemälde 1862-1917, Katalog to de glieknaamig Utstellung in de Kunsthalle Tübingen, DuMont Verlag, Köln 1996
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- Renoir in de Katalog vun de Deutsche Nationalbibliothek
- Warken bi Zeno.org
- Pierre-Auguste Renoir, Landschapsmalere 1865-1883 (engelsch)