Handball

Handball is en Sportoort, bi de twee Mannschoppen gegenenaner speelt. Jede Mannschop besteiht ut söss Feldspelers un een Doorhöder. Dat Teel vun’t Handballspeel is, den Handball in dat Door vun de annern Maannschop to smieten un so ’n Door to maken. De Mannschop, de to’t Enn vun de Speeltiet de meisten Doren maakt hett, winnt dat hele Speel. De Speelteit is dorbi tweemol dörtig Minuten, bi Jöögdmannschoppen gifft dat körtere Tieten.

Blangen den Hallenhandball, wat tomeist eenfack „Handball“ nöömt warrt, gifft dat noch twee annere Varianten. Een is de Feldhandball, de fröher veel fakener speelt worrn is. Dat annere is de Beachhandball, wat jümmer mehr Tosprook finnt.

In de USA steiht de Begreep Handball för American Handball, wat aver en vullstännig annere Sportoort is.

Historie

Spelen jüst so as Handball geev dat al in de Antike bi de Römers as to’n Bispeel Urania oder Harpastum (vun greeksch harpaston). Verschedene Fangspelen weern ok in’t Middelöller begäng. Man, dat egentlich Handballspeel hett sik eerst üm de Wenn vun’t 19. to’n 20. Johrhunnert ut verschedene Ballspelen as Nett-, Korf- oder Toornball entwickelt. Dorut sünd eerstmols Spelen entstahn, bi de op en Door smeten worrn is. Dat eerste Regelwark is 1906 vun den däänschen Schoolmeester un Böverstleutnant Holger NIelsen ut Ordurp bi Kopenhagen utklamüstert worrn. Bi em weer dat noch nich vörsehn, dat de Spelers lopen schülln, un de Ball dröff blots dree Sekunnen in de Hand hollen warrn.

As de Geboortsdag vun’n modernen Handball gellt de 29. Oktober 1917, as de Berliner Böverturnwart Max Heiser (1879-1921) fastleggt hett, dat de von em 1915 för Fronslüüd utdachte Speel „Doorball“ nu „Handball“ heten schüll, un he dorför ok faste Regeln fastlegg. Sien Afsicht weer, dormit en Speel to maken, dat för Deerns de Mööglichkeit bargt sik uttotoben, vun wegen dat em Jungsspelen as Football dorför mit toveel Insatz vun’n Lief verbunnen schien. Sien Speel weer dorüm ok noch ahn groten Liefkuntakt un ahn jede Oort vun Kamp.

De Berliner Turnschoolmeester Carl Schelenz (1890-1956) hett twee Johr later dat Speel wieterentwickelt un möök dat ok für Jungs un Mannslüüd intressant, dordör dat he Tweekämp Verlööf geven un den Ball lütter maken de. Dordör stell he dat Smieten in’n Vördergrund. He hett ok dat Prellen inföhrt, wiel de annern Grundlagen as de Mannschopsgrött, dat Speelfeld un de Schiedsrichters vun’n Football övernahmen weern. Handball is dorophen jümmer mehr speelt worrn un korte Tiet later geev dat ok al eerste Mannschoppen. 1921 is denn al de eerste düütsche Meesterschop utdragen worrn, bi de de TSV 1860 Spandau wunnen hett.

An’n 13. September 1925 is in Halle an de Saale dat eerste Lännerspeel twüschen Düütschland un Öösterriek utdragen worrn, dat Öösterriek mit 6 to 3 wunnen hett. Dree Johren later is denn in’n Rahmen vun de Olympischen Spelen in Amsterdam de eerste internatschonale Handballverband IAHF vun de ölven Länner USA, Kanada, Däänmark, Finnland, Frankriek, Grekenland, Irland, Öösterriek, Sweden, Tschechoslowakei un Düütschland grünnt worrn. In de Tiet is dat Regelwark to’n eersten mol offiziell fastleggt un eenheitlich maakt worrn. Twüschen 1922 un 1933 sünd de düütschen Meesterschoppen in’n Handball vun twee verschedene Sportverbännen (Düütsche Sportbehörd un Düütsche Turnerschop) parallel utdragen worrn, so dat dat för jeed Johr twee düütsche Meesters geev.

Vun wegen dat de annern Sportverbännen sik rein as sportliche un nich ok as politische Verbännen sehn hebbt, beslööt de mehr düütschnatschonaal utrichte Düütsche Turnerschop an’n 1. September 1923 op ehr Rieksdrapen de „rennliche Scheeden vun Turners un Sportlers“. Vele Handballers hebbt dorophen egene Verenen grünnt.

Olympisch weer Feldhandball blots eenmol bi de Olympische Sommerspelen 1936 in Berlin, man ok blots op dat Inwirken vun Adolf Hitler hen, vun wegen dat Düütschland to de Tiet den Feldhandball klor domineeren de. So hett de düütsche Utwahl denn ok vör 100.000 Tokiekers dat Endspeel gegen Öösterriek wunnen, wat för den Handball bit vundaag en Tokiekerrekord (Feld un Hall) dorstellt. De eersten Weltmeesterschoppen in’n Feld- as ok in’n Hallenhandball weern 1938 ok in Berlin dörföhrt. Bi beide Turneren hett sik ok dor wedder de düütsche Mannschop dörsett.

De Organisatschoon un Struktur vun’n Handball müss na den Tweten Weltkrieg eerst wedder opboet warrn, un so sünd 1946 de International Handball Federation (IHF) un 1949 de Düütsche Handballbund (DHB) grünnt worrn. De eersten düütschen Meesterschoppen vun de Nakriegstiet sünd al 1948 wedder utdragen worrn. De Feldhandball is gau wieterentwickelt worrn, wat seker ok dormit to doon harr, dat de düütsche Natschonalmannschop in Europa jümmers noch de domineeren Mannschop weer: Söss vun Söven Meesterschoppen hebbt düütsche Mannschoppen wunnen. Een vun de besten un bekanntsten Spelers ut de dormoligen Tiet weer Bernhard Kempa, de Utfinner vun’n Kempa-Trick. 1959 hett de DDR-Natschonalutwahl en binnendüütschen Vergliek gegen de Natschonalmannschop vun de Bundsrepubliek wunnen un weer achterran to’n Sportler vun’t Johr in de DDR wählt.

To de glieken Tiet hett sik aver ok de Hallenhandball jümmer wieter entwickelt. Andreven weer de Gang in de Hall vör allen dör de skandinaavschen Länner, de wegen de Klimabedingen na Mööglichkeiten söken deen, mehr Taktik un Tempo in’t Speel to bringen ahn dorbi op Johrestieten, Wind un Weder Acht geven to möten. Dat Speel is sekerer, gauer un dormit ok intressanter worrn, as de Regeln an de ne’e Ümgeven anpasst weern. To Anfang weern beide Varianten gleik Stellt, man de Hallenhandball hett sik jümmer mehr dörsett. Bi de Olympische Sommerspelen 1972 in München is Hallenhandball för de Mannslüüd olympisch worrn, wat mit dorto bidragenhett, dat de Feldhandball in de tokamen Tieten keen grote Rull mehr spelen schüll. In’t Johr 1975 sünd denn de letzten Meesterschoppen in’n Feldhandball utdragen worrn un de Begreep Handball stünn siet de Tiet tomeist blots noch för Hallenhandball. För de Fronslüüd is de Sport 1976 denn ok olympisch worrn. In’n Hallenhandball warrt regelmatig Welt- un Europameesterschoppen utdragen.

Speelregeln

Hööftartikel: Handballregeln

Speelflach

De Speelflach hett de Form vun en Rechteck mit Sietenlängden vun 40 m × 20 m. Dör en Middellien warrt dat Feld in twee Hälften deelt. De Doren staht in de Mitt vun de smallen Sieten, dorför liggt op jede Siet de so nöömte Doorruum. De Ruum binnen de Speelflach, man buten de Doorrüüm warrt as Speelfeld betekent.

Allgemeen gellt, dat all Lienen to den Ruum höört, den se begrenzen doot. För de Middellien bedüüt dat, dat se to beide Speelfeldhälften rekent warrt.

Doren

De Doren sünd bi’n Handball dree Meter breet un twee Meter hooch. Se mööt fast in’n Bodden oder an de Wand dorachter verankert wesen. De Doorrahmen mutt en Rechteck wesen.

De Doorposten un de Dweerlatt, de jem verbinnt, mööt ut dat glieke Material bestahn (to’n Bispeel Holt oder Lichtmetall) un en quadraatsch Profil vun 8 cm Kantenläng hebben. Se mööt bito op de dree Sieten, de vun de Speelflach to sehn sünd mit twee düütlich ünnerscheedliche Farven streken wesen, de sik butendem ok vun’n Achtergrund düütlich afgrenzen laat. De Klören mööt bi beide Doren gliek wesen.

Jeed Door mutt en Nett opweisen, dat so nöömte Doornett. Dat mutt so fastmaakt wesen, dat en Ball, de in’t Door smeten worrn is, in’n Normalfall in’t Door blifft un nich dörflegen kann. Nödigenfalls kann in’t Door achter de Doorlien en tosätzlich Nett anbröcht warrn.

Doorruum

Vör de Doren liggt de Doorruum, de ut twee Veerdelkrinken mit’n Radius vun söss Meter üm de achteren Ecken vun de Doorposten un en Lien parallel to de Doorlien in söss Meter Afstand defineert warrt. Feldspeler drööft in den Doorruum nich ringahn, man de Ball dröff in de Luft över’n Doorruum speelt warrn. Dat heet, dat en Angrieper vör de Doorruumlien afspringen un in’n korten Afstand op dat Door smieten kann, solang he den Ball loslett, vördem he wedder Kuntakt to’n Bodden hett. Dat Rinpedden in’n Doorruum ahn Ball, üm dorut en Vördeel to hebben (t. B. en betere Anspeelpositschoon) föhrt to’n Verlust vun’n Ball un de gegnerische Mannschop maakt mit’n Afworp wieter.

Wenn en Speler ut de Afwehr in den Kreis ringeiht, warrt dat in de Regel blots denn bestraaft, wenn he sik dordör en Vördeel in’n Sinn vun de Afwehr anegent.

Utwesselruum

An de langen Sieten vun de Speelflach is to beide Sieten vun de Middellien buten vun de Speelflach för jede Mannschop en Utwesselruum anleggt. Dor künnt sik de Offiziellen, de Utwesselspeler un viellicht rutstellte Speler ophollen.

Dat Wesseln twüschen Utwesselruum un Speelfeld kann to jede Tiet maakt warrn, dröff aver blots över de Utwessellien vör sik gahn, de vun de Middellien ut 4,50 m lang is.

Speelball

De Handball besteiht ut en Ledder- oder Kunststoffhüll, de mit Luft füllt is. Dat gifft dree ünnerscheedliche Grötten:

Grött	Mannschoppen	Ümfang (in cm)	Gewicht (in g)
III	Mannslüüd un Jungs af 16 (mJA)	58–60	425–475
II	Fronslüüd, Jungs af 12 (mJC+mJB) un Deerns af 14 (wJB+wJA)	54–56	325–375
I	Jöögd af 8 (mJE, mJD, wJE, wJD, wJC)	50–52	290–330

Grött un Gewicht för Bäll in’n „Mini-Handball“, also för Kinner ünner 8 Johren, sünd in de IHF-Regel nich fastleggt. Inoffiziell warrt en Ümfang vun 48 cm bruukt.

De Ball warrt faken mit Horz behannelt, wat dorto bidriggt, dat de Ball ok mit een Hand goot fasthollen warrn kann. So kann een mit den Worparm ok Trickwörpen, as’n Dreiher, maken oder Wörp antüüschen. Man, in vele Hallen gifft dat en Horz- un Haftmiddelverbott, vun wegen dat vele Produkten backiuge Sporen op’n Bodden torüch laat.

Speeltiet

De normale Speeltiet bedriggt för all Mannschoppen mit Spelers af 16 Johren tweemol 30 Minuuten. De Poos twüschen de beiden Halftieten is 10 Minuuten lang. För Jöögdmannschoppen warrt en körtere Speeltiet ansett: tweemol 25 Minuuten bi’n Öller vun 12 bit 16 Johren un tweemol 20 Minuuten bi’n Öller vun 8 bit 12 Johren.

De DHB hett disse Vörgaven in Öllersklassen (A- bit E-Jöögd) ümsett. Bi Turneeren warrt deelwies körtere Speeltieten ansett.

Bi Spelen, bi de en kloor Resultat bruukt warrt (t. B. Turneeren oder bi’n DHB-Pokal), gifft dat bi’n Unentscheeden bit to twee Verlängern vun elk tweemol 5 Minuuten mit een Minuut Poos dortwüschen. Ist de Speelstand denn jümmer noch utgleken, warrt dat Resultat mit en Sövenmetersmieten bibröcht.

De Schiedsrichters künnt na egen Menen de Speeltiet anhollen (Timeout oder Ünnerbreken). Bi’n Sövenmeter schall blots bi en sünneren Vörgang, as en Doorhöderwessel, ’n Timeout tolaten warrn.

Jede Mannschop hett eenmol in een Halftiet vun de regulären Speeltiet dat Recht op en Mannschops-Timeout (Uttiet) vun een Minuut Duer. Se kann dit Recht in Ansprook nehmen, wenn se sülvst in Besitt vun’n Ball is. De Mannschopsuttiet warrt dör den Verantwoortlichen vun de Mannschop beandraagt, dordör dat he en gröne Koort, de tomeist mit en swart „T“ kenntekent is, op den Disch vun den Tietnehmer un den Sekretär leggt.^[1] De Tietnehmer ünnerbrickt denn foorts dat Speel mit en akustisch Signal (Piep, Sireen oder Huup), wenn de Mannschop, de de Uttiet nehmen will in’n Ballbesitt is, un hollt de Tiet an.

Normalerwies warrt wiel en Uttiet de Speeltaktik besnackt. Mitünner warrt en Mannschopsuttiet aver ok ut rein taktische Grünnen inleggt, üm dat Speel vun de annere Mannschop to ünnerbreken un de Snelligkeit ruttonehmen. In ünnere Verbännen gifft dat ok Speelklassen, in de dat Mannschops-Timeoout verboden is.

Schiedrichter

Hööftartikel: Handballschiedrichter

Bi’n Handball gifft dat twee Schiedsrichters, de sik afwesselt as Feld- un Doorschiedsrichter. Op disse Wies is sekerstellt, dat Akschonen in Afwehr un Angreep in’n Normalfall vun beide Sieten vun de Speelsituatschoon ut beweert warrn künnt.

Mannschop un Ballföhren

Speler

Jede Mannschop bestieht ut söven Speler. Söss dorvun sünd Feldspeler, de sövte is de Doorhöder. As Utwesselspeler könnt noch mol söven Mitspeler op de Wesselbank sitten. De Wessel vun de Speler kann bi’t lopen Speel binnen den Wesselruum maakt warrn – so faken as se wüllt. Dorbi gifft dat keen Wessel mit Anmellen, as dat bi’n Football begäng is. Binnen den DHB gellt butendem de Sünnerregel, dat bi de Jöögd blots wesselt warrn dröff, wenn de egene Mannschop in Ballbesitt oder dat Speel al so jüst ünnerbroken is (Timeout). De Sinn dorachter is, dat en fröhtietige Spezialiseeren op Angreep oder Afwehr bi de jungen Speeler hinnert warrn schall.

Feldspeler

Speelpositschonen in Angreep un Afwehr (5:1-Decken)

Speelpositschonen in Angreep un Afwehr (6:0-Decken)

De Feldspeler drööft den Ball nich blots mit de Hand anfaten, man mit all Delen vun’n Lief, de baven de Knee leegt (dat Knee sülvst mitinslaten). Dorbi warrt as in annere Sportorden ok twüschen Fangen un Dribbeln ünnerscheedt. Ah Dribbeln dröff de Speler hööchsten dree Schreed maken un den Ball ok blots dree Sekunnen fasthollen, denn mutt he den Ball dör’n Pass an en Mitspeler afgeven oder dör’n Worp op dat Door freegeven. Wenn he sik mit den Ball över’t Speelfeld beweegt, dröff he na’t Annehmen un na dat Dribbeln höchstens dree Schreed lopen. Löpt de Speler ahn Hinnern (also ahn Hollen un Klammern dör’n Gegner) mehr as dree Schreed, is dat en „Schrittfehler“ oder eenfack „Schreed“. Wenn he den Ball fangt un denn dribbelt, den Ball denn wedder opnimmt un noch mol to dribbeln anfangt, warrt dat as „Dubbel“, „Dubbelfang“ oder „Tweemol“ betekent. Bi beide Fehlers kriggt de gegnereische Mannschop den Ball dör en Freeworp. Butendem drööft de Feldspelers den Ball nich mit Afsicht in den egenen Doorruum torüchspelen. Ok in so en Fall kriggt de annere Mannschop en Freeworp.

Jede Speelpositschoon hett en Beteken as folgt.

In Angreep:

LB – Linksbuten – linke Flögel – linke Butenbahn
RB – Rechtsbuten – rechte Flögel – rechte Butenbahn
RL – Rüchruumlinks – linke Rüchruum
RM – Rüchruummitt – middlere Rüchruum, „Speelmaker“
RR – Rüchruumrechts – rechte Rückruum
KM – Kreismitt – Kreis
KL/KR – Kreislinks/Kreisrechts (in’t Speelsystem mit twee Kreislöpers) – Kreis

In de Afwehr:

BL – Butenlinks – linke Flögel – linke Butenbahn, Gegenspeler vun’n RB
BR – Butenrechts – rechte Flögel – rechte Butenbahn, Gegenspeler vun’n LB
HL – Halflinks – linke Rüchruum, Gegenspeler vun’n RR
HR – Halfrechts – rechte Rüchruum, Gegenspeler vun’n RL
AM – Achtern Mitt – middlere Afwehrspeler an’n Kreis
VM – Vörn Mitt – vörtogen Afwehrspeler, „Indianer“
BL/BR – Binnenlinks/Binnenrechts (Middelblock deckt op een Lien) – twee middlere Afwehrspeler an’n Kreis

De Positschonen warrt dorbi jümmer ut de Sicht vun’n Doorhöder betekent.

Doorhöder

Hööftartikel: Handballdoorhöder

De Doorhöder dröff in’n Doorruum en Ball, de op’t Door smeten warrt mit all Delen vun’n Lief afwehren. Sien Kledaasch mutt anners wesen as de vun de Feldspelers, man he dröff ok ut’n Doorruum rutgahn – dat aver nich mit den Ball, den he jüst affungen hett. En annern Ball, denn he nich jüst afwehrt hett dröff he ok buten den Doorruum wieterspelen. Jede Speler ut de Mannschop kann as Doorhöder insett warrn. In Situatschonen, de grote Bedüden för’t Speelenn hebbt – wenn de Mannschop t. B. kort vör’t Enn torüch liggt oder Gliekstand is – warrt de Doorhöder faken as söventen Feldspeler insett. Dorbi warrt he faken vun en Feldspeler afwesselt, de as Kenneken en Leibchen ümbunnen hett. De sövente Feldspeler warrt tomeist as tweeten Kreislöper insett, üm dordör en Övertallsituatschoon to maken. Bi en Straafworp gellt de folgen Regel: Wenn sik en Doorhöder bi’n Sövenmeter nich bewegt un de Speler, de den Strafworp utföhrt, em den Ball mit Afsicht an’n Kopp smitt, denn mutt de Speler, de smeten hett disqualifizeert warrn.

Worptechnik

Hööftartikel: Worptechnik (Handball)

Dat gifft grundsätzlich dree ünnerscheedliche Techniken, woasn de Ball smeten warrt:

Slagworp: Bi’n Slag- Stemm- oder Karnworp smitt de Speler den Ball ut’n Stand, d. h. tomindst een Foot hat Kuntakt to’n Bodden.
Sprungworp: De Sprungworp is sotoseggen en Slagworp in de Luft. Disse Worp is de wichtigste un fakenste bi’n Handball
Fallworp: Disse Worp warrt vör allen in de Neeg vun de Doorruumlien anwennt un is streng nahmen en Slagworp in’n Fallen. Dat gifft dorvun twee Orden: frontal oder ut en Dreihbewegen vun’n Lief rut.

Butendem gifft dat Variatschonen vun sünnere Techniken:

Schlenzer (Hüftworp)
Kempa-Trick
Dreiher
Hever
Afknickworp
Luftdreiher

Fouls un Strafen

Verlööft is bi’n Handball, den Ball wegtospelen oder to blocken oder den Gegenspeler to sparren. Ok Liefkuntakt is grundsätzlich verlööft. Wat en Handballspeler nich dröff is, den Ball wegtorieten oder den Gegenspeler to stöten, antospringen, fasttohollen, wegtodrägeln oder to klammern. Handball hett dormit bewusst en Sworpunkt op den Insatz vun’n Lief.

Wenn gegen de Regeln verstött warrt, verlütt de Mannschop, de dat maakt hett, den Ball an den Gegner un dat gifft:

En Freeworp an de Steed, woneem dat passeert is – aver tomindst in negen Meter Afstand vun’t Door.
Is de Gegenspeler dör dat Verstöten gegen en Regel (egal op wovun Wies) an en klore Doormööglichkeit hinnert worrn, kriggt de Gegner en 7-Meter-Worp tospraken. Dordör schall de klore Doormööglichkeit wedder herstellt warrn.

Tosätzlich to dit Wieterföhren vun’t Speel gifft dat för dullere Utprägen vun’t Verstöten gegen de Regeln – wat bi’n normalen Speelverloop begäng is – en „progressiv Strafensystem“:

de Verwarnen (Gele Koort) gifft dat bi’t eerste Verstöten, wobi gegen jede Mannschop blots dree Verwarnen utspraken warrn schüllt. Dorna gifft dat Tietstrafen.
de 2-Minuuten-Tietstraaf kann bi’n swoor Vergahn gegen de Regeln ok al utsnackt warrn, wenn de dree gelen Koorten noch nich „opbruukt“ sünd.
de 2+2-Minuuten-Tietstraaf kann utspraken warrn, wenn en Speler luutstark oder mit opfallige Gesten op en Straaf reageert, de gegen em verhangt worrn is, man ahn dorbi den Schiedsrichter to beschimpen.
de 2-Minuuten-Tietstraaf+Disqualifikatschoon warrt dorgegen verhangt, wenn en Speler mit sien Rutstellen nich inverstahn is un dorbi över de Schiedsrichter schimpt.
de Disqualifikatschoon (Rode Koort) gifft dat bi sünner defineerte Regelverstöten, sünners bi gefährlich Foulspeel, aver ok bi de drüdden 2-Minuuten-Tietstraaf gegen den sülven Speler. In dissen Fall warrt de Mannschop för twee Minuuten üm een Speler reduzeert, dorna kann aver een annern Speler wedder op ’t Feld schickt warrn.
dat Utsluten is de hardste Straaf in en Handballspeel. Se warrt utspraken, wenn en Speler en annern Speler, Schiedsrichter, Tietnehmer, Offizielle, Tokieker usw. physisch angeiht. Bi so en groff Verhollen warrt de Speler vun’t Speel utslaten un dröff vun de Mannschop ok nich gegen en annern uttuuscht warrn. För den Vereen oder den Speler bringt dat ok na’t Speel scharpere Strafen mit sik, as to’n Bispeel en längere Sparr oder Geldstraaf. Dat Utsluten höört nich bi dat progressive Strafensystem, man warrt as Straaf för utermatig swore Fäll ansehn. Verhangt warrt dat bi Pedden, Slahn un Anspucken (wenn een dorbi drapen warrt). De eersten beiden warrt mitünner ok blots mit de roden Koort bestraaft, wenn dat in’n Affekt as Reakschoon op en Foul vun’n Gegner folgt.

För de dree Offiziellen un för den Mannschopsverantwoortlichen op de Bank gellt bi de Strafen sünnere Regeln. Disse veer Lüüd drööft tosamen een Verwarnen un een Rutstellen kriegen. Dorna warrt jeed Vergahn mit Disqualifikatschoon bestraaft.

In praktischen Speelafloop is dat swoor to maken, dat man den Gegner den Ball afnehmen kann, ahn dorbi gegen en Regel to verstöten – mit Utnahm vun Fehlpäss. Freewörp un de progressiven Strafen sünd dorüm normale inrekente Bestanddelen vun en Handballspeel.

Speelstrategie

Bi’n normalen Angreep in’n Handball bewegt sik all Feldspelers in de Hälft vun de verdeffederen Mannschop. Verlütt dorbi aver een vun de Angriepers dern Ball, warrt ut de Decken rut gau Ümschalt un en Tempogegenslag maakt. Disse eerste Bülg kriggt vundaag jümmer mehr Bedüden. Bi dissen Angreep warrt tomeist över de beiden Butenpositschonen oder över de offensiven vörlagerten Afwehrspeler versöcht, mit wenige Speler en korttietige Övertallsituatschoon to maken un so to eenfache Doorwörp to kamen. Kann aver ok scheefgahn un de Konterspeler kann nich anspeelt warrn. In den Fall mutt de Tweete Bülg gegenhollen: dat hett dat de annern Speler den Ballvördrag organiseert, aver wedder mit dat Teel, sik gegen de Gegners, de sik denn tomeist noch torüchoors bewegt, en Övertallsituatschoons hentokriegen. Wietere Formen vun’n gauen Angreep sünd de gaue Anworp na’n Door vun’n Gegner, wat ok „Gaue Mitt“ nöömt warrt un de drüdde Bülg, wat tomeist en standardiseert Angreepskunzept gegen de jüst nee opstellte Afwehr vunvn Gegner dorstellt.

Üm twüschen de Bülgen to ünnerscheden warrt de Positschoon vun de Afwehr rantogen:

Bi de eersten Bülg sünd de Afwehrspelers noch op’n Weg na jemehr Afwehrpositschonen un lopt also noch op’t egene Door to.
In de tweeten Bülg hebbt sik eenige Afwehrspelers an jemehrn Kreis al mit’n Lief wedder in Richt to’n Angrieper dreiht un sünd praat op de Akschonen vun’n Angrieper to reageeren.
In de drüdden Bülg sünd all Afwehrspelers wedder praat, man se staht noch nich wedder op de Positschoon, de jem todacht is.

Afwehr un Angreep

De Afwehrpelers billt bi’n Handball normalerwies en Zonenafwehr vör den Worpkreis in jemehr Speelhälft. Dat gifft en grote Tall vun verschedene Varianten dorvun, de sik an de Angreepsstrategie vun’n Gegner orienteert. De Zonenafwehr föhrt dorto, dat de Spelers sik op’n Opgaav spezialiseert. Ünnerscheedt warrt bi de Angreepspeler twüschen de Butenspelers (Linksbuten [LB] un Rechtsbuten [RB]), de Rüchruumspelers (Rüchruumlinks [RL], Rüchruummitt [RM] un Rüchruumrechts [RR]) un den Kreislöper (Kreismitt [KM]). Üm bi Anspraken oder Skizzen vun’n Trainer usw. better ünnerscheedt warrn kann, warrt de Afwehrspelers ünnerdeelt in de Butenspelers (Butenlinks [BL] un Butenrechts [BR]), de Halfspelers (Halflinks [HL] un Halfrechts [HR]) un den Middelblock (Binnenlinks [BL] un Binnenrechts BR). Afhangig vun de Struktur vun de Afwehr kann dat ok Afwieken dorvun geven.

Dör de Mööglichkeit Spelers ahn Anmelln un so faken as nödig uttowesseln, künnt de Mannschoppen gaue Spelers för sünnere Opgaven in’n Angreep oder in de Afwehr op’n Platz bringen.

De Angriepers versöökt dorbi dör Akschonen vun enkelte Spelers oder dör mannschopstaktische Angreepskunzepten en Speler in en gode Positschoon för’n Doorworp to bringen un so en Door to maken.

Begäng sünd vör allen twee Afwehrvarianten: De 6:0-Afwehr, bi de de Grundpositschoon vun all Spelers nipp un nau ann Worpkreis is, un de 5:1-Afwehr, bi de een Speler ut de Mitt wieter vörn steiht. En annere verbreedte Variante is de 3-2-1-Afwehr. Butendem gift dat noch de 4-2-Afwehr, bi de twee Spelers tomeist gegen den rechten un den linken Rüchruumspeler (RR un RL) angaht. Roor sünd de 3-3-Afwehr mit dree vörtogen Afwehrspelers, de 1-5-Afwehr, bi de all Speler mit Utnahm vun den Gegenspeler vun’n Kreislöper vörtogen sünd, un de apene Manndecken, de mitünner in de letzten Minuuten vör’t Speelenn anwennt warrt, wenn de Speel op de Kipp steiht. Gegen rutragen Angreepspelers vun’n Gegner warrt faken ok de enkelte Manndecken insett, wat aver dorto föhrt, dat de annern fief Afwehrspelers mehr Ruum afdecken mööt. Bi all Varianten warrt faken versöcht, bi Wörp vun de Rüchruumspelers en Tosamenspeel twüschen den Doorhöder un den Afwehrblock hentokriegen. De Afwehrblock hett de Opgaav, Doorwörp op de een Siet vun’t Feld to hinnern, wiel sik de Doorhöder mehr op de annere Siet kunzentreert.

Tomeist hett een dat also mit’n Zonenafwehr to doon, liekers is de wichtigste Punkt de Toorden vun jeden Angrieper op de Afwehrspelers. Mit de Angreepkunzepten versöcht de Gegner, disse Toorden to stören un Problemen bi’t Afsnacken vun de Toorden to provozeeren. Op de Oort schüllt Övertallsituatschonen utlöst warrn, in de en Angrieper den op dat Door smieten kann, mööglichst ahn, dat he vun de Afwehr stört warrt. Rüchruumspelers, de goot smieten künnt, hebbt tomeist en go’e Doormööglichkeit, wenn se ahn Stören op dat Door smieten künnt. In’n Gegensatz to de worpstarken Rüchruumspelers hebbt Buten- un Kreisspelers tomeist en gröttere Veelfalt in jemehr Worptechniken un sünd dorop traineert, ok ut de unmööglichsten Winkels noch den Vall in’t Door to drapen, wenn se in’n Doorruum to’n Sprungworp kamt.

In’n Jöögdhandball bit to de C-Jöögd mutt en apene Afwehr (1-5, 2-4 o.ä.) speelt warrn. Dör disse Vörgaav schall de Motorik düütlich vebetert warrn un de enkelten Stärken vun all Spelers künnt sik beter entwickeln.

Passiv Speel

Hööftartikel: Passiv Speel

Dat passive Speel, dat ok ünner de Beteken Tietspeel bekannt is, is na de Regeln vun de IHF verboden. Dat heet, dat en Mannschop Anstalten wiesen schall, op den gegenerische Door to spelen oder en Door to smieten. Wenn dat nich passeert, gifft de Schiedrichter mit en Handteken en Vermahnen (he böhrt sien linke Hand). Wenn dorophen jümmer noch keen Anstalten to sehen sünd, op dat Door to spelen, hett de Schiedsrichter de Mööglichkeit, den Angreep vun de passiven Mannschop aftobreken, dat de annere Mannschop nu en Angreep inleiden kann.

Dör disse Regel schall de Sport vör allen för de Tokiekers gauer un intressanter warrn, vun wegen dat dordör kuum Phasen ahn Doorafsluss vörkamt. Dat Utleggen vun de Regel gifft aver jümmer wedder Grund to Diskusschoon, vun wegen dat an’t Enn jümmer de Schiedrichter aleen dat Seggen hett, wanneer to wenig Druck na vörn speelt un he „passiv“ Speel anseggt. Man kann seggen, dat en Angreep na ruchweg 30 bit 40 Sekunnen to’n Anwiesen vun’t Handteken dör den Schiedrichter föhrt. Na dat Teken verblifft de angriepen Mannschop normalerwies twüschen 5-10 Sekunnen Speeltiet, vördem de Schiedrichter affleit.

Wokeen speelt Handball

Handball is sünners in Europa veel verbreedt, annerswo warrt dat wenig speelt. Ünner de nicheuropääschen Länner, in de Handball fakener speelt warrt sünd de noordafrikaanschen, sünners Tunesien un Ägypten, un in Asien vör allen Süüdkorea un Japan. In letzter Tiet warrt de Sport ok in’n araabschen Ruum as in Katar un in Deelen vun Süüdamerika (Argentinien, Brasilien) verbreedt.

Man, ok in Europa sülvst is de Tospraak nich överall gliek. Op de britischen Eilannen to’n Bispeel is Handball mehr oder minner unbekannt, un ok in de Benelux-Länner speelt de keen grote Rull. Profi-Ligen gifft dat in Düütschland, Öösterriek un in de Swiez, butendem warrt Handball sünners in Spanien, Frankriek, de middel- un oosteuropääschen Länner, de Nafolgerlänner vun Jugoslawien un in Noordeuropa (Däänmark, Island, Sweden, Norwegen) speelt.

För disse Verbreden gifft dat Grünnen: To’n een is Handball noch en teemlich jungen Sport, sünners in de Hallen-Variante, de vundaag tomeist speelt warrt. Ut den Grund weern in vele Länner al annere Sportorden anseggt, as dat mit’n Handball jüst eerst losgüng. För’n Handball bruukt een butendem en Sporthall. Un wat Handball-Anhangers faken as Grund seggt is, dat de Handballregeln – to’n Bispeel in’n Vergliek to’n Football – för de Spelers as ok för de Tokiekers komplizeerter sünd, nich toletzt ok, as de Speel veel gauer aflöpt. Dorto kummt, dat sik de Sport in’n angelsass’schen Rumm nich dörsett hett as to’n Bispeel in Noordamerika un Australien.

Liekers gifft dat in de europääschen Profiligen jümmer wedder ok Speler ut Länners, woneem Handball an sik nich so begäng is. In de düütschen Bundsliga speelt to’n Bispeel Nedderlänners un Brasilianers, wiel in de spaanschen Liga en poor ehmolige Kubaners antofinnen sünd. Bi de FIFA warrt Spelers, de al för en Natschonalmannschop speelt hebbt för annere Natschonalmannschoppen sparrt, ok wenn se de Staatsbörgerschop annahmen hebbt. Disse Regel gifft dat bi de IHF nich. Dorüm gifft dat tallrieke Speler, de al Lännerspelen för twee verschedene Natschonen maakt hebbt, as to’n Bispeel Bogdan Wenta för Polenun Düütschland, Andrej Klimovets för Wittrussland un Düütschland oder Talant Dujshebaev för Russland un Spanien.

Organisatschoon

In Europa warrt de Handballsport in de European Handball Federation (EHF) organiseert, de as Kontinentalverband to de International Handball Federation (IHF) höört. Speelregeln un alles, wat internatschonal afmaakt warrt, warrt tomeist in de böversten Instanz beslaten un gellt den rünner bit na de Basis. Liekers sünd Utnahmen mööglich, de to’n Bispeel vun’n Düütschen Handballbund (DHB), Swiezer Handballverband (SHV) u. a. oder ok in de Regionalverbännen in sünnere Rebeden gellt.

Kiek ok

Literatur

DSV Deutscher Sportverlag GmbH (Rgv.): Handballwoche. Gröötst Handballblatt vun Europa, kummt eenmol de Week rut
Philippka Sportverlag (Rgv.): Handballtraining. Kummt eenmol in’n Maand rut

Weblenken

Handball. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Borns

↑ www.handballregeln.de, Verkloren to de Mannschopsuttiet, afropen an’n 29. Dezember 2007

[1] www.handballregeln.de, Verkloren to de Mannschopsuttiet, afropen an’n 29. Dezember 2007

[1]