Felix Mendelssohn Bartholdy

Jakob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy (* 3. Februar 1809 in Hamborg; † 4. November 1847 in Leipzig) weer en düütsch Komponist, Pianist un Organist. He gellt as en vun de bedüüdenst Musiker vun de Romantik, weltwiet eerst Dirigent in hüüdig Funktschoon un Gestalt, Grünner vun de eerst Musikhoochschool in Düütschland un „Apostel“ vun de Warken vun Händel un Johann Sebastian Bach.^[1]

Leven

Felix Mendelssohn Bartholdy entstamm vun de ansehn un vermögend börgerlich jöödschen Familie Mendelssohn. Vun Vaders Siet her weer he en Enkel vun den bedüüdend Philosophen Moses Mendelssohn. Sien Vader Abraham is nah en Bankkoopmanslehr 1804 as Kompagnon in de Bank vun sien ölleren Bröer Joseph intreeden. Sien Moder Lea, borene Salomon, keem ut en Fabrikantenfamilie. Nah de Heirat 1804 trucken Abraham un Lea Mendelssohn vun Berlin nah Hamborg. 1805 wurr de musikalisch begabte Süster vun Felix Fanny (af 1829 Fanny Hensel) boren. As wiedere Geschwister folgten 1811 Rebecca (se hett 1831 den Mathematiker Dirichlet heiraadt) un 1812 Paul Mendelssohn.

All Kinner vun Abraham Mendelssohn wurrn christlich uptrucken un an' 21. März 1816 vun Johann Jakob Stegemann, den Pfarrer vun de Reformeert Gemeend vun de Berliner Jerusalems- un Nee Kark, in en Huusdööp protestantisch döfft. Bi disse Gelegenheit kreeg Felix sien Dööpnaam Jakob un Ludwig. Doröver herut wurr den Familiennaam de „christlich“ Naam Bartholdy befögt, den Lea hör Bröer Jakob Salomon, de preußisch Gesandte in Rom, bi sien Dööp nah de Naam vun de Vörbesitter vun en Gorden vun de Familie annommen harr. Abraham un Lea Mendelssohn Bartholdy sünd 1822 to'n Christendom konverteert. Felix wurr 1825 in de Parochialkark (Berlin) konfirmeert.

Kindheit (1809–1824)

Wegen de franzöösch Besetten vun Hamborg truck de Familie 1811 nah Berlin, wo de verwitwete Grootmoder leven dee. Hier kregen Felix un Fanny den eersten Musikünnerricht vun hör Moder, de in en unmittelboren Bach-Traditschoon stunn, deren Moder (hör Grootmoder) weer Schölerin vun de Bach-Schöler Kirnberger ween. Ok de Groottant vun de beid Kinner, Sara Levy, Dochter vun den Berliner Hoffakter Daniel Itzig, de 1791 as eerst preußisch Jööd vun Friedrich Wilhelm II. dat Naturalisatschoonspatent kreeg, vermittel disse Traditschoon as Schölerin vun Carl Philipp Emanuel Bach un Günnerin vun Wilhelm Friedemann Bach. De nächste Lehrerin vun Felix un Fanny weer Madame Bigot wiels en vörövergahn Upenhollen in Paris 1816. Nah de Rückkehr nah Berlin kreegen se Ünnerricht in Kompositschoon bi Carl Friedrich Zelter, in Klaveer bi Ludwig Berger un up de Vigelien bi Carl Wilhelm Henning; hör allgemeen Utbillen kregen se vun Karl Wilhelm Ludwig Heyse, den Vader vun de Schriever Paul Heyse.

In de Apenlichkeit is Felix eerstmals an' 24. Oktober 1818 as Negenjohriger uptreeden, wobi he den Klaveerpart in en Klaveertrio vun Joseph Wölfl övernehm. In' April 1819 is he as Altsinger in de Sing-Akademie zu Berlin intreeden, wo he ünner de Leden vun Zelter öllere Karkenmusik studeeren dee. 1820 fung he an, mit bemarkenswert Schnelligkeit to komponeeren. Alleen in dat Johr schreev he meest sösstig Warken, dorünner Leeder, Klaveersonaten, een Klaveertrio, een Sonate för Vigelien un Klaveer, Örgelstücke un sogor en lütt dramatisch Stück in dree Szenen. 1821 hett he, um blots eenig Warken to nömmen, fief dreesatzig Striekersinfonien, veerstimmig Motetten, de eenaktigen Singspelen Soldatenliebschaft un Die beiden Pädagogen as ok Deelen vun dat Singspeel Die wandernden Komödianten komponeert.

1821 hett Mendelssohn as Twalfjohriger tosommen mit Carl Friedrich Zelter eerstmals Goethe besöcht, mit de he sössteihn Daag in Weimar verbrocht hett. Ebenfalls in dat Johr 1821 fallt de eerste Bekanntschap mit Carl Maria von Weber, de in Berlin de Upführen vun den Freischütz leden dee. 1822 droop he in Kassel Ludwig Spohr. Wiels dit Johr weer he noch produktiver un schreev ünner annern de Oper Die beiden Neffen oder der Onkel aus Boston un en Klaveerkonzert, dat he in en Konzert Anna Milders vördroog.

In de Familie Mendelssohn weer dat lang Bruuk ween, an' Sonntagmörgen in' Spieszimmer in en lütt Ensemble musikalisch Upführen to geven, af etwa 1822 mit professionell Musiker ut de königlichen Hoffkapelle. Felix hett immer dat Orchester leit un schreev nee Warken för disse Gelegenheiten. He sülvst speel Klaveer oder hett dat Fanny överlaaten, wiels sien Süster Rebecca singen un sien Bröer Paul Violoncello speelen dee. Up disse Wies wurrn Die beiden Neffen an sien fievteihnsten Gebortsdag 1824 eerstmals privat upführt. Tüschen den 3. un 31. März 1824 komponeer he sien eerste Sinfonie c-Moll (op. 11), bald dorup dat Klaveerquartett h-Moll (op. 3) un dat (posthume) Klaveersextett (op. 110). Ebenfalls to disse Tiet fung sien levenslang Früendschap mit Ignaz Moscheles.

Jöögd (1825–1829)

1825 nehm Abraham Mendelssohn Felix mit nah Paris, wo de ünner annern twee vun de beropenst dramatisch Komponisten ut de Tiet drapen dee: Gioachino Rossini un Giacomo Meyerbeer. Bei de Gelegenheit keem he ok eerstmals mit Luigi Cherubini tosommen, de en hooch Meenen vun sien utdrücken dee un hüm för de Kompositschoon vun en Kyrie to fiev Stimmen mit vull Orchesterbegleitung empfahlen hett. Ut Breef ut disse Tiet is bekannt, dat Felix de franzöösch School vun de Musik wenig schätzte; aber he gung eenig Früendschapen in Paris in un hett de bi latere Gelegenheiten ok weer upfrischt.

Felix kehr mit sien Vader in' Mai 1825 nah Berlin torüch un hett de Reis för en tweeten Besöök bi Goethe ünnerbraken, in de sien Huus he sien Quartett in h-Moll vorführen dee, dat Goethe widmet weer un för dat he völ Bifall kreeg. An' 10. August 1825 hett he de tweeaktik Die Hochzeit des Camacho fardigstellt.

Gedenktafel an dat Gebäude vun den Bundsraat in de Leipziger Straße in Berlin

Bald nah de Rückkehr ut Paris truck Abraham Mendelssohn 1825 in de Leipziger Straße 3 – dor befind sück hüüd de Düütsch Bundsrat in dat ehmalg Preußisch Herrenuus – in en gerüümig, oltmodisch Haus mit en hervorragen Musikzimmer un en Godenhuus, in dat bi de sönntdglichen Konzerten mehrere hunnert Personen tohören kunnen. In' Harvst 1826 keem dat hier to de Eerstupführen vun de Sommernachtstraum-Ouvertüre. De Partitur vun disse beropen Kompositschoon is mit „Berlin, 6. August 1826“ dateert; Mendelssohn weer to den Tietpunkt also söbenteihneenhalf Johr olt. Apenlich hett he de Ouvertüre eerstmals in Stettin in' Februar 1827 dirigeert.

He studeer ok an de Universität von Berlin, wo he ünner annern bi Hegel hören dee.

Intüschen weer Camachos Hochzeit in' Henblick up en mögelk Upführen an de Oper den beropen Spontini geven wurr. Dat Libretto, dat up en Episode in' Don Quixote footen dee, weer vun Karl Klingemann schreven wurrn, un Mendelssohn harr sück mit en klor Wohrnehmen vun den besünneren Humor vun de Vörlaag in de Romanze rinversett. Dat Wark wurr bald nah de Rückkehr vun den Komponisten ut Stettin probt un an' 29. April 1827 eerstmals upführt. Dat wurr anschienend begeistert upnommen, aber wegen en Intrige keem dat nich to en tweet Upführen. Mendelssohn sülvst föhl de (intüschen 20 Maand olt) Oper sien künstlerisch Entwicklung nich angemeeten un meen, dat he sück in de Instrumentalmusik sien eegen Weg all söcht un funnen harr. He hett kien wiedere Open komponeert.

Mendelssohn hett en Chor to dat Studium vun de Chorwarken vun Johann Sebastian Bach grünnd (de groot Thomaskantor weer dormals in de Apenlichkeit meest nich mehr bekannt); all 1823 harr he vun sien Grootmoder Babette Salomon en Afschrift vun de Matthäus-Passion nah den Autograph vun Pölchau schunken kreegen. Vör allen Carl Friedrich Zelter harr Mendelssohn dat bachsche Opus mit sien Ünnerricht un de Probenarbeit in de Sing-Akademie zu Berlin nahebroht. Gemeensam mit Eduard Devrient hett Mendelssohn gegen Zelter sien anfänglichen Wedderstand 1829 bi de Sing-Akademie en apenlich Upführen vun de wat körter maakt un för dissen Anlaat bearbeit Matthäus-Passion ünner sien Leden dörsett, mit en 158-köppigen Sing-Akademie-Chor. Dat weer de eerste Wedderupführen vun de Passion siet Bach sien Dood. Zelter harr fröher all mit de Sing-Akademie enkeld Deelen vun de Passion instudeert, harr en Gesamtupführen aber för nich dörführbor hollen. De Upführen weer so spoodriek, dat se noch tweemal wedderhalt wurrn muss. De darte Upführen hett Zelter leit, wiel Mendelssohn intüschen nah England afreist weer. Nah neere Erkenntnisse ut de Analyse vun de Upführenspartitur hannel sück dat man jo nich um en „stark romantiseeren“ Upführen. Allerdings hett Mendelssohn eenig Rezitative, Choräle un Arien streeken, um de Utführenden un dat Publikum nich to överfordern. Ok eenige Instrumente, de nich to Verfügung stunnen, mussen umbesett wurrn: Mendelssohn sülvst speel den Basso continuo up den Hammerflögel, de Oboen d’amore wurrn döe Klarinetten, de Oboen da caccia dör Vigelien ersett. Devrient sung de Partie vun den Jesus. De Flögel vun den Berliner Instrumentenbuer Johann Christoph Oesterlein, de Carl Friedrich Zelter hörrn dee un vun de ut Felix Mendelssohn Bartholdy vermootlich de Upführungen vun de Matthäus-Passion leden dee steiht hüüd noch as Düerleegaav vun de Sing-Akademie zu Berlin in dat Berliner Musikinstrumentenmuseum.

Eerste Konzertreisen (1829–1832)

In' April 1829 reis Mendelssohn eerstmals nah London un wurr enthusiastisch upnommen. Sien eersten Upträe vör dat engelsch Publikum harr he bi en vun de Konzerte vun de Philharmonic Society, bi de he an' 25. Mai sien Sinfonie c-Moll vun dat Klaveer ut dirigeeren dee. An' 30. speel he dat Konzertstück vun Weber utwennig, an' 25. Juni Beethoven sien Klaveerkonzert Es-Dur (dat vörher noch nich in England upführt wurrn weer) un eerstmals de Sommernachtstraum-Ouvertüre. Bi de Rückkehr vun dat Konzert nah Huus bleev de Partitur vun de Ouvertüre in en Droschke liggen, woruphen Mendelssohn se ut de Erinnerung ahn Fehler noch eenmal to Papeer broch. Bi en wieder Konzert speel he mit Moscheles sien noh nich apenlich bekannt Konzert in E-Dur för twee Klaveeren un Orchester.

Nah den Afsluss vun de Saison is Mendelssohn mit Klingemann dör Schottland reist, wo he to sien Hebriden-Ouvertüre un de Schottsche Sinfonieanreegt wurr. Enn’ November kehr he nah Berlin torüch.

De Besöök in England bill den eersten Deel vun en umfaaten, vun den Vader plaant Reiseprogramm, dat hüm in all wichtig Kunstzentren vun Europa führen dee. Nahdem he en Professur in Berlin aflehnt harr, hett he sück in’ Mai 1830 up den Weg nah Italien maakt, hett dorbi en Paus vun twee Week in Weimar bi Goethe maakt un reck nah eenig Tüschenstatschonen Rom an’ 1. November.

As he wiels sien Rückkehr in' Oktober 1831 dör München keem, komponeer un speel he sien Klaveerkonzert g-Moll un nehm en (nie erfüllten) Updrag för en Oper an dat Münchner Theater an. Nahdem he in Stuttgart, Frankfort an'n Main un Düsseldörp Halt maakt harr, keem he in' Dezember nah Paris. Hier verbroch he veer Maand, hett olt Bekanntschapen van 1825 wedder upfrischt un harr engen Kuntakt mit Liszt un Chopin. An' 19. Februar 1832 wurr de Sommernachtstraum-Ouvertüre an' Conservatoire speelt un völ vun sien anner Kompositschonen de Apenlichkeit vörstellt. Mit eenig dorvan beleev he aber ok Enttäuschungen, so mit de Reformatschonssinfonie. De Reis keem dör en Cholera-Infektschoon in' März to en Enn vör de Tiet; he hett sück dorvan aber gau verhaalt.

An' 23. April 1832 weer he wedder in London, wo he bi de Philharmonic Concerts tweemal sien Konzert g-Moll geev, an de Örgel in St. Paul’s speel un den eersten Band vun sien Lieder ohne Worte bekanntmaken dee. In' Juli kehr he nah Berlin torüch un führ in' Winter sien Reformatschonssinfonie, sien Konzert g-Moll un sien Walpurgisnacht apenlich up.

Berlin, Düsseldörp un Frankfort (1832–1835)

Felix Mendelssohn wull in de nächste Johren kien fast, binnend Stellung annehmen. Up Drängen vun sien Vader hett he sück liekers up de dör den Dood vun Zelter freewurrn Positschoon vun den Direkter vun de Sing-Akademie to Berlin bewurben. Bi de Afstimmen vun de Liddmaaten verlor he aber gegen den langjohrigen Viezdirekter Carl Friedrich Rungenhagen, wobi luut sien Früend Eduard Devrient Antisemitismus en Rull speelt hat hett. För de Entscheeden, Berlin för Johren to verlaaten, mag de Enttäuschung över de Nichtwahl, trotz de Betrecken to de gesamte Familie in de Sing-Akademie rin un sien beachtlich künstlerischen Spood mit hör (Matthäus-Passion), en nicht minn Rull speelt hemm.

In' Fröhjohr 1833 weer he to'n darten Mal in London, um sien Italieensch Sinfonie to leden, de eerstmals an' 13. Mai vun de Philharmonic Society speelt wurr. An' 26. Mai dirigeer he de Upführen bi dat Nedderrhiensch Musikfest in Düsseldörp mit so grooten Spood, dat hüm sogliek de Ernennen to'n Generalmusikdirekter vun de Stadt anboden wurr. Dat Amt umfaat dat Leden vun de Musik in de Hööftkarken, an' Theater un in de Rüüms vun twee musikalisch Vereenigungen.

Bevör he disse nee Plicht antreeden dee, gung he nochmals mit sien Vader nah London un kehr an' 27. September 1833 nah Düsseldörp torüch. In disse Tiet fallt ok de Kompositschoon vun den Vespergesang, de aber eerst postum ut sien Nahlaat verapenlicht wurr. Sien Arbeit hett bi de Karkenmusik un i'n Konzertsaal en gooden Indruck maakt, aber sien Verhältnis to dat Management vun dat Theater, dat he gemeensam mit Carl Leberecht Immermann leden sull, geven wenig Anlaat to Pläseer. Villicht wegen disse Umstänn fung he an, sück vun de Oper af- un mehr de Karkenmusik totowennen.

Mendelssohn hett in disse Johren ok de Chorvereenigen vun den Frankforter Cäcilien-Vereen leit. He weer dissen Chor un de sien Leiter Johann Nepomuk Schelble siet völ Johren düchtig verbunnen un föhl sück dorum in de Plicht, den Proben- un Konzertbedriev, de siet en swoor Erkrankung vun Schelble daalleeg, baldmögelkst forttoführen. Up Anfraag vun den Cäcilien-Vereen komponeer he de Ouvertüre Das Märchen von der schönen Melusine un hett ok eenig wiedere wichtig Warken plaant. De Upenholt in Frankfort verhulp Mendelssohn ok to en tweet. Früendschplich Begegnung mit den bedüüden Opernkomponisten Gioachino Rossini, de sück en paar Daag uphollen dee.

In Düsseldörp hett he dat beropen Oratorium Paulus nah dat Leven vun den hilligen Paulus entworfen. Sien Upenholt hier empfunn he as „ungemein angenehm“^[2], un he sull sien Amt wohrschienlich wesentlich länger behollen hemm, wenn hüm nich de permanente Leden vun de Gewandhuuskonzerte in Leipzig anboden wurrn ween, de hüm in en vun de hööchste Stellungen broch, de man dormals in de düütsch Musikwelt recken kunn.

Leipzig (1835–1841)

In' August 1835 gung Mendelssohn nah Leipzig un geev an' 4. Oktober - offiziell as Kapellmeester, aber eerstmalig all in den Stil vun en modern Dirigenten^[3] - dat eerste Konzert in dat Gewandhuus mit sien Ouvertüre Meeresstille und glückliche Fahrt, de vergleeken mit sien anner Ouvertüren hüüd weniger faken upführt wurrn. Mendelssohn sien Gewandhuuskonzerte wurrn begeistert upnommen. Sien Anerkennung drück sück ok in en Ehrendokterwürde in Philosophie ut, de hüm an' 20. März 1836 verleeht wurr. Intüschen keem he mit sien eerst Oratorium (den Paulus) vöran und führ dat an' 22. Mai 1836 bi de Naedderrhiensch Musikfest in Düsseldörp eerstmals up. An' 3. Oktober wurr dat in Liverpool vun Sir George Smart eerstmals in de engelsch Faaten dirigeert un an' 16. März 1837 wedder vun Mendelssohn in Leipzig.

In disse Tiet hett he sück – as groot Verehrer vun Joseph Haydn – um de Propageeren vun Haydn-Warken bemüht, de he bispeelswies mit grooten Spood an' 22. Februar 1838 in Leipzig upführen dee.^[4]

Dat nächste groot Beleevnis in dat Leven vun Mendelssohn weer an' 28. März 1837 sien Heirat mit Cécile Charlotte Sophie Jeanrenaud (* 10. Oktober 1817; † 25. September 1853), de he in' Sömmer tovör in Frankfort kennen lehrt harr. Eduard Devrient hett hör so beschreeven: „Cecilie war eine jener süßen weiblichen Erscheinungen, deren stiller und kindlicher Sinn, deren bloße Nähe auf jeden Mann wohltuend und beruhigend wirken musste. Eine schlanke Gestalt, die Gesichtszüge von auffallender Schönheit.“ Dat Ehepaar harr fiev Kinner: Carl Wolfgang Paul (7. Februar 1838; † 23. Februar 1897), Marie (2. Oktober 1839; † 28. Oktober 1897), Paul (* 18. Januar 1841; † 17. Februar 1880), Felix (1. Mai 1843; † 16. Februar 1851) un Lili (19. September 1845; † 10. Oktober 1910).

De Flitterweeken weern man jüst vörbi, as he ok all weer nah England ropen wurr, wo he an' 20. September den Paulus bi dat Birmingham Festival dirigeeren dee. Wiels disse Reis speel he in St. Paul’s un de Christ Church Greyfriars^[5] de Örgel un hett dormit en nahhollen Infloot up de engelsch Organisten utöövt. Hier hett he eerstmals den Plan för sien tweet Oratorium Elias in't Oog faat.

In de Johren 1838 bit 1844 entstunn ok dat berühmt Violinkonzert in e-Moll för sien Früend, den Geiger Ferdinand David. Dat tell hüüd to de meestupführten un beleevsten Violinkonzerten överhoopt.

Berlin (1841–1845)

Nah de Kompositschoon vun den Lobgesang 1840 un en sösste Reise nah England in dat sülvig Johr wurr Mendelssohn 1841 vun Friedrich Wilhelm IV. as Kapellmeester torüch nah Berlin beropen. De preußisch König harr hoochfleegen Plääns, Berlin to de Kunsthööftstadt in den düütschsprakigen Ruum to maken. Mendelssohn hett hoopt, dat en Reform vun de Königlich Akademie der Künste tostannnen keem un dat he de Leden vun den Domchor kreeg.

He wurr woll in' Harvst 1842 to'n Preußischen Generalmusikdirekter ernannt, aber den ehrgeizigen Plääns stunn en blots afwachten Ümsetten un verscheeden Wedderstände entgegen. He leet sück dorüm nich vun anner Aktivitäten bi de Gewandhuuskonzerten afhollen. 1842 gung he ok en söbent Mal nah England, tosommen mit sien Fru, un dirigeer sien Schottisch Sinfonie. In sien bit 1845 andüern Amt entstunnen de Theatermusiken to Antigone, Oedipus Coloneus, Athalie un to'n Sommernachtstraum.

Letzte Johren in Leipzig

1843 hett Mendelssohn in Leipzig dat Conservatorium – de eerste Musikhoochschool vun Düütschland – grünnd un hett dat an' 3. April in de Bauwarken vun dat Gewandhuus insett. In dat sülvig Johr wurr he to'n Ehrenbürger vun de Stadt Leipzig nömmt. 1844 hett he söss philharmonische Konzerte in London leit un führ sien Sommernachtstraummusik up. In' September gung he nah Berlin torüch, kunn aber den König dorvan övertüügen, hüm vun sien lästigst Plichten to befreen.

Nah en körten Upenholt in Frankfort kehr Mendelssohn in' September 1845 nah Leipzig torüch, nehm sien olt Stäe an dat Gewandhuss weer up un hett regelmatig an dat Konservatorium ünnerricht. Vör allen aber hett he sück mit sien tweet groot Oratorium, den Elias befaat, dat an' 26. August 1846 bi dat Birmingham Festival eerstmals upführt wurr. De Upnahm vun dat Wark weer enthusiastisch, un nah sien Rückkehr nah Leipzig hett he as bither wieder arbeit, aber dat wurr nu klor, dat sien Gesundheit düchtig angreepen weer. 1847 is Mendelssohn to'n teihnten un letzten Mal nah England reist, um Upführungen vun den Elias in Exeter Hall, in Manchester un Birmingham to leden.

As en Schock wirk nah de Rückkehr de Nahricht vun den Dood vun sien Süster Fanny an' 14. Mai 1847. He truck sück ut dat apenlich Leven torüch un hett mehrere Maand Urlaub in de Swiez un in Süüddüütschland maakt. In Leipzig an' 9. Oktober, kreeg he sien eersten Slaganfall. Nah wiederen Slaganfällen an' 25. Oktober un 3. November verlor he dat Bewusstween un is an' 4. November 1847 um 21:24 Ühr storven. Sien Wahn- un Starvenshuus in de Königsstraße (hüüd Goldschmidtstraße 12) in Leipzig is ass Mendelssohn-Huus hüüd en Museum un wurr as Oort vun natschonaal Bedüüden in dat Blaubook vun de Bundsregeeren upnommen.

Mendelssohn wurr up den Dreefaltigkeitskarkhoff in Berlin-Kreuzberg neben sien Süster Fanny un wiederen Familienangehörigen bisett. De Graffstäe, as Ehrengraff vun de Stadt Berlin, befindet sück in dat Feld 1.

Felix Mendelssohn Bartholdy in de Nahwelt

Denkmale un Erinnerungsöörd

Breefmark vun de Bundsrepubliek Düütschland (1997) to'n 150. Doodsdag

Dorto gifft dat noch völ Statuen und Bildnisse in Leipzig, Hamborg, Berlin usw.

Teelschiev vun antisemitisch Hetze

Mendelssohn Bartholdy wurr nah sien Dood Objekt vun antijöödsch Propaganda. Den Anfang hett Richard Wagner maakt, de vun de Kompositschonen vun Mendelssohn stark beinfloot wurr, mit sien Pamphlet Das Judenthum in der Musik, dat 1850, dree Johre nah den Dood vun Mendelssohn Bartholdy, ünner en Pseudonym un denn wieder maakt 1869 ünner sien Naam rutkeem. Wagner weer to'n Tietpunkt vun de tweet Verapenlichen all en inflootriek Komponist; sien Upfaaten droch mit dorto bi, dat dat Wark vun Mendelssohn Bartholdy in de tweet Hälft vun dat 19. Johrhunnert nich good ansehn weer.

1933, nah de Machtgriepen vun dat NS-Regime, hett Joseph Goebbels (in sien Eegenschap as Präsident vun de „Riekskulturkamer“) Upführen vun de Warken vun Mendelssohn Bartholdy ünnerseggt. Gliekwohl geev dat eenig Upführento'n Bispeel vun den Sommernachtstraum (so führ Wilhelm Furtwängler in' Februar 1934 (to'n Anlaat vun Mendelssohn sien Mendelssohns 125. Gebortsdag) den Sommernachtstraum up^[6]).

Mendelssohn-Priesen

Mendelssohn Scholarship (Grootrbritannien)

Siet 1856 vergifft de Mendelssohn Scholarship Foundation, de an de Royal Academy of Music anbunnen is, unregelmatig Stipendien to de Förderung vun de Utbillen vun Musiker. Anfangs wurr mit dat Geld en Tosatzutbillen an dat Leipziger Konservatorium betallt. De eerste Priesdräger weer Arthur Sullivan.^[7]

Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Pries (Berlin)

De Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Pries vun de Stiften Preußisch Kulturbesitt in Berlin is de öldste Pries för klassisch Musiker in Düütschland. He steiht in de Nahfolge vun den Mendelssohn-Pries, de van 1879 bit 1936 vun den preußischen Staat stift wurr.

Internatschonaler Mendelssohn-Pries to Leipzig

De Internatschonaler Mendelssohn-Pries to Leipzig (bit 2009: Leipziger Mendelssohn-Pries)^[8] wurrd siet dat Johr 2007 dör de Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Stiften in dat Gewandhuus to Leipzig vergeven. Dat gifft den Pries in dree Kategorien: Musik, Bildende Kunst un Gesellschaftliches Engagement.

De bitherigen Priesdräger in de Kategorie Musik weern Kurt Masur (2007), Anne-Sophie Mutter (2008), Riccardo Chailly (2009), Lang Lang (2010), Peter Schreier (2011) un der Leipziger Thomanerchor (2012).

Geschwister-Mendelssohn-Medaille

De Geschwister-Mendelssohn-Medaille wurrd jedes Johr vun den Chorverband Berlin in Tosommenarbeit mit de Mendelssohn-Sellschop in de Mendelssohn-Remise in Berlin-Mitte för herutragend Verdeensten um dat Berliner Laienchorschaffen vergeven.

Warken und Warkverteeken

Liste vun de Warken vun Felix Mendelssohn Bartholdy

De Warken vun den Komponisten sünd in twee Warkverteeken verfaat. En Verteeken van 1882 list 350 Kompositschonen up. An' 26. August 2009 wurr en nee, wetenschaplich Warkverteeken – dat Mendelssohn-Warkverteeken (MWV) – mit 750 Kompositschonen in 26 Gruppen vun de Mendelssohn-Forschungsstäe vun de Sassisch Akademie vun de Wetenschapen verapenlicht. Ok de Sammelhandschriften un -drucke vun Mendelssohn Bartholdy sien Warken sünd enthollen. In en Anhang to dat Verteeken wurrn Warken mit twiefelhaft Autorenschap un sien Bearbeiten vun frömd Warken anführt.^[9]

Literatur

Felix Mendelssohn Bartholdy, Herutgever: Rudolf Elvers, Briefe, Verlag=Fischer Taschenbuch, Frankfort an'n Main, 1984, ISBN 3-596-22142-0
Felix Mendelssohn Bartholdy, Briefe. Band 1: Reisebriefe von Felix Mendelssohn Bartholdy aus den Jahren 1830 bis 1832. Band 2: Briefe aus den Jahren 1833 bis 1847, Verlag für Berlin-Brandenburg, Potsdam, 1997, ISBN=3-930850-68-0, Faksimiledruck vun de 1861 un 1863 in' Verlag Hermann Mendelssohn verapenlicht Breef-Bände
Briefe von Felix Mendelssohn-Bartholdy an Ignaz und Charlotte Moscheles, Duncker & Humblot, Leipzig, 1888

Romane

Pierre LaMure, Jenseits des Glücks. Der romantische Lebensroman des Felix Mendelssohn-Bartholdy, Scherz Verlag, München, 1987

Mendelssohn-Studien

Cécile Lowenthal-Hensel, Rudolf Elvers, Hans-Günter Klein, Christoph Schulte (Herutgever), Mendelssohn-Studien für die Mendelssohn-Gesellschaft, Berlin 1972, bis Hannover 2007, ISSN=0340-8140, http://www.mendelssohn-gesellschaft.de/index.php?option=com_content&task=view&id=20 Inhaltsverzeichnisse, afropen an' 01.01.2013

TV-Porträt

Felix Mendelssohn Bartholdy – Der Schmerz des Glücks. Ein Komponistenleben zwischen Tragik und Triumph. 45 Minuten; Regie: Eva Jobst; MDR Feernsehen; Eerstsennen: 8. Februar 2009.

Weblenken

Felix Mendelssohn Bartholdy. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen

↑ Susanna Großmann-Vendrey: Felix Mendelssohn Bartholdy und die Musik der Vergangenheit (= Studien zur Musikgeschichte des 19. Jahrhunderts, Bd. 17). Gustav Bosse, Regensborg 1969, S. 124 bzw. S. 151
↑ In en Breef an Ignaz Moscheles van' 7. Februar 1834. In Felix Moscheles (Hrsg.): Briefe von Felix Mendelssohn-Bartholdy an Ignaz und Charlotte Moscheles. Sändig, Nendeln, 1976, ISBN 3-500-30220-3 (Reprint vun de Utgaav Leipzig 1888)
↑ Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Stiftung: Gewandhaus zu Leipzig
↑ Otto Biba: Mendelssohn und Haydn. Musikblätter der Wiener Philharmoniker (2009), Folge 9, Siet 351.
↑ Breef vun Mendelssohn an sien Moder van' 21. Juni 1842, ziteert nah Mendelssohn in London
↑ [1]
↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Mendelssohn_Scholarship
↑ http://www.mendelssohn-preis.de/der-mendelssohn-preis.html, Leipziger Mendelssohn-Preis, afropen an' 21. April 2013
↑ mdr.de

[1] Susanna Großmann-Vendrey: Felix Mendelssohn Bartholdy und die Musik der Vergangenheit (= Studien zur Musikgeschichte des 19. Jahrhunderts, Bd. 17). Gustav Bosse, Regensborg 1969, S. 124 bzw. S. 151

[2] In en Breef an Ignaz Moscheles van' 7. Februar 1834. In Felix Moscheles (Hrsg.): Briefe von Felix Mendelssohn-Bartholdy an Ignaz und Charlotte Moscheles. Sändig, Nendeln, 1976, ISBN 3-500-30220-3 (Reprint vun de Utgaav Leipzig 1888)

[3] Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Stiftung: Gewandhaus zu Leipzig

[4] Otto Biba: Mendelssohn und Haydn. Musikblätter der Wiener Philharmoniker (2009), Folge 9, Siet 351.

[5] Breef vun Mendelssohn an sien Moder van' 21. Juni 1842, ziteert nah Mendelssohn in London

[6] [1]

[7] ttp://en.wikipedia.org/wiki/Mendelssohn_Scholarship

[urlMendelssohn-Preis_2009-8] ttp://www.mendelssohn-preis.de/der-mendelssohn-preis.html, Leipziger Mendelssohn-Preis, afropen an' 21. April 2013

[9] r.de

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]