Avantgarde

Avantgarde (Franzöösch) oder vanguard (Engelsch) is en Begreep ut de Militärspraak. Dor is en Vörweg-Eenheit vun en Armee mit meent, de ut en lüttjen Trupp vun sunnerlich hooch utbildte Suldaten unner en Kummando steiht, dat vun sien Saak wat afweet. Düsse Vörut-Eenheit warrt vorweg stüürt, um dat Terrein ut to kunkeluren for de Armee, de denn achterher kummt. Up düsse Aart leet sik de tokümstige Kurs oder de Militär-Strategie beter vör bereiden.

Overdragen Bedüden

Avantgarde is denn vun dor her bruukt wurrn in overdragen Bedüden. Mit düssen Begreep sünd denn Bewegen un Aktschonen mit betekent wurrn, de nee upkamen weern oder de vun en experimentelle Aart weern. „Avantgarde“ is so to en Metapher wurrn for dat Wark vun lüttje Gruppen vun Intellektuelle oder Künstlers, de vör de grote Masse vun Lüde vorweg weern. In dat 20. Johrhunnert sünd dor all Kunstformen mit meent wurrn, de ganz vörweg lopen döen mit ehre Biller un Ideen, de denn later dör gröttere Gruppen overnahmen weern schollen.
Hüdigendags warrt düsse Begreep meist bruukt in Relatschoon to Kunst un Kultur, in de Maleree, Musik, Literatur, Poesie, Film un Theater.

Historie

Dat Woort is in düssen Sinn toeerst for en Grupp vun Künstlers ut de Links-pazifistische Eck bruukt wurrn, de 1916 in dat Cabaret Voltaire in Zürich tohopen kamen is. De Tied bit 1940 warrt ok „histoorsche Avantgarde“ nömmt.

Bildkunst

Ehr dat de Begreep upkamen weer, weer doch de Utstellung, de an’n 17. Mai 1863 in den Salon des Refusés in Paris upmaakt wurrn is, en Vörbild. Düsse Kunst-Utstellung is up’e Been stellt wurrn vun Künstlers, de for de jöhrliche Utstellung in den Pariser Salon nich tolaten wurrn weern. Dor sünd denn impressionistische Warke utstellt wurrn, de later veel Nafolgers funnen hefft. De Impressionismus höör later to en vun de Hööft-Twiege vun de Maleree in dat 19. Johrhunnert. Dat gifft allerhand Vörbiller vun de Avantgarde, de laterhen in den normalen Kunstbedrief upnahmen wurrn sünd:

Bedüden

De Avantgardismus kann ok ankeken weern as en kritische Reaktschoon gegen de egene, westliche Kultur, de in so korte Tied twee Weltkriege tostann kregen harr. In de ganze Avantgarde-Kunst föhl man na den Tweeten Weltkrieg, wie nödig dat weer, ganz nee vun vörn an to fangen un allens, wat vordem wat gellen dö, dör to kieken un nee up to stellen.