Keuninkriek Engelaand

't Keuninkriek Engelaand zoas 't was tussen 1558 en 1707

't Keuninkriek Engelaand was, van 927 töt 1707, een soevereine staot ten noordwesten van 't Europese vastelaand. Op zien punt van grootste uutbreiding aoverspande 't de zudelijke twee darden van 't eilaand Groot-Brittannië (mit zowal 't Engelaand van vandage as Wales inbesleuten) en verscheiden umliggende eilaandties. In 't noorden haj de laandsgrèenze mit Keuninkriek Schotlaand.

In 't begun was Winchester de heufdstad en veurnaamste paltse, mar Westminster en Gloucester kregen een haoste gelieke status, waorbij Westminster staorigan de veurkeur kreeg. In 't eerst van de 12e ieuw was Westminster, toen nog lös van naoberstad Londen, de feilijke heufdstad ewörden.

Æthelstan, eerste keunink van Engelaand, gef een boek an Sunte Cuthbert (uut een manuscript van een wark deur Beda)

Engelaand as natiestaot begunde op 12 juli 927 nao een bijienkomst van vörsten uut hiel Groot-Brittannië op Eamont Bridge in Cumbria. Dizze ienheidsstaot was de uutkomst van de staorige samenvoeging van de vrogmiddelieuwse Angelsaksische keuninkriekies die bekendstunden as de Heptarchie: East Anglia, Mercia, Northumbria, Kent, Essex, Sussex en Wessex. 't Machtsevenwicht tussen dizze rieken was henter en twenter deur mekare ebracht deur de de Vikinginvallen. De Angelsaksische herveraovering van de Deense gebieden wördden in 927 oferond deur de Angelsaksische keunink Æthelstan. Dizzend wördt vandage de dag ok eziene as de eerste keunink van 't verienigde Engelaand.

Allewal 't derop lek det 't Keltische keuninkriek Cornwall midden negende ieuw al onder de macht van Wessex ekomen was, schref de geschiedschriever Willem van Malmesbury rond 1120 det Æthelstan rond 927 de Koornsen uut Exeter verdreef en de revier de Tamar anwees as grèenze tussen Engelaand en Cornwall.

Al rap nao de Normandische veraovering van Engelaand onder Willem de Veraoveraar in 1066 begunden de Normandische pogings umme Wales te veraovern, wat mar diels lokte. Toch wördden Wales stokkien bij beetien juridisch bij Engelaand edaone, töt in de 16de ieuw de inlieving van Wales onder Hinderk VIII finaol was.

Op 1 meie 1707 gungen de keuninkrieken Engelaand en Schotlaand samen in 't Keuninkriek Groot-Brittannië, de veurloper van 't hudige Verienigd Keuninkriek van Groot-Brittannië en Noord-Ierlaand. Allewal Engelaand sinds die tied gien soevereine staot meer is, blif 't wal een laand binnen 't Verienigd Keuninkriek, krek as Schotlaand, Wales en Noord-Ierlaand.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.