Duutsjers

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De Duutsjers, inne vouksmóndj ouch Pruse (Duutsj: Deutsche) vörmen e Germaans vouk det inheims is aan Centraal-Europa en 'ne gemeinsjappeliken Duutsje kómaaf, kultuur en gesjiechte deiltj. Zie kallen 't Duutsj of verwantje dialekten es moderspraok. Es alternatief guldj det Duutsjers emes is waat in Duutsjlandj is gebaoren of dae wóntj. Van ajdsher weure de etnische en burgerlike begrippe van Duutsjers es ein gezeen. Allewiel zeen etnische Duutsjers die neet Duutsje burgers zin ziech ummer minjer es Duutsjers.

De Duutsjers make bao 93% vanne bevölking van Duutsjlandj oet, de res wuuert gevörmp door klein erkandje minderheje, wie de Daene, de Frieze, de Ziguinders enne Sorbe. Wiejer guuef 't nag minderhejen in lenj wie Belsj (de Oeaskantons), Daenemarke (Jutlandj), Frankriek (Elzas en Lotharinge), Kazachstan, Nederlandj, Pole (Silezië), Róslandj (de Volgaduutsjers), Roemenië (Transylvanië) en Tsjechië (Sudetelandj). De Duutsjkallendje luuj van Liechtenstein, Luuksembörg, Oeasteriek, Zuud-Tirol en Zwitserlandj besjoewe zichzelf neet miè es Duutsjers, mer ieëre häör eige nasjenaliteit, wie Luuksembörgers, Uuesteriekers of Zwitsers. Saer de val van Nazi-Duutsjland identificere ummer miè etnische Duutsjers die gein Duutsje burgers zint ziech neet miè es Duutsjers.

Werreldwied guuef 't tösse de 100 en 150 miljoen Duutsjers, wovan zoeaget de hèlf in Duutsjlandj wóntj. In Naord- en Zuud-Amerikaanse lenjer wie Argentinië, Breziel, Mexico enne Vereinigdje Staote, mer ouch in Australië, wone miljoene Duutsjers of luuj die genealogisch Duutsj zeen. Mer ouch in Namibië en Zuud-Afrika höbbe väöl luuj Duutsje aafstamming.

Bekandje Duutsjers

Johann Sebastian Bach - kómpenis
Ludwig van Beethoven - kómpenis
Joseph Beuys - kónstenieër
Heinrich Böll - sjriever
Dietrich Bonhoeffer - pestoear en theoloog
Johannes Brahms - kómpenis
Willy Brandt - politieker
Bertolt Brecht - tonieëlsjriever en dichter
Marlene Dietrich - aktries
Albert Einstein - netuurkundige
Anne Frank - Holocaus-slechoffer
Johann Wolfgang von Goethe - sjriever en dichter
Günter Grass - sjriever
Johannes Gutenberg - drökker en oetvinjer
Georg Friedrich Händel - kómpenis
Werner Karl Heisenberg - netuurkundige
Hermann Hesse - sjriever
Paul Hindemith - kómpenis
Petra Kelly - aktivis en politieker
Johannes Kepler - netuur-, sterren- en wiskundige
Fritz Lang - filmrezjissäör
Gottfried Leibniz - filosoof en wiskundige
Ursula von der Leyen - politica
Ernst Lubitsch - filmrezjissäör
Maarten Luther - theoloog
Rosa Luxemburg - politica en filosoof
Thomas Mann - sjriever
Felix Mendelssohn-Bartholdy - kómpenis
Angela Merkel - politica
Carl Orff - kómpenis
Johann Pachelbel - kómpenis
Max Planck - netuurkundige
Rainer Maria Rilke - dichter
Friedrich Schiller - dichter en tonieëlsjriever
Friedrich Wilhelm Schnitzler - politieker
Gerhard Schröder - politieker
Robert Schumann - kómpenis
Albert Schweitzer - netuurkundige
Richard Strauss - kómpenis
Georg Philipp Telemann - kómpenis
Wernher Von Braun - rakètboewer en weitesjapper
Richard Wagner - kómpenis
Carl Maria von Weber - kómpenis
Kurt Weill - kómpenis
Wilhelm II van Duutsjlandj - keizer