hirmî
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hirmî | hirmî |
Îzafe | hirmiya | hirmiyên |
Çemandî | hirmiyê | hirmiyan |
Nîşandera çemandî | wê hirmiyê | wan hirmiyan |
Bangkirin | hirmiyê | hirmiyino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hirmiyek | hirmiyin |
Îzafe | hirmiyeke | hirmiyine |
Çemandî | hirmiyekê | hirmiyinan |
hirmî mê
- (fêkî) Mêweyeke anku fêkiyeke şibî sêvan e.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- (dar) Dara ku ev mêwe anku fêkî pê ve çêdibe.
- Hevmane: darhirmî
- Her celeb, her texlît dar hebûn. Darên biber, darên bêber, zirav, qalind, kin qayîm û kevnar her babet hebûn. Darên qeysiyan, mişmişan, hirmiyan pir bûn. — (Tu, Mehmed Uzun, 1984)
Herwiha
[biguhêre]Bi alfabeyên din
[biguhêre]Navê zanistî
[biguhêre]Cûnên hirmiyan
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Qafiye
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî ھەرمێ (hermê) û ھەمرۆ (hemro), kurdiya başûrî emrû, lekî merû, farisî امرود (emrûd) û ارمود (ermûd), pehlewî urmot û enberot, tacikî мурӯд (murüd), hewramî miro, zazakî miroy, mûriye, talişî آمبو (ambû) û امبلو (embilû)... Hemû ihtimalen ji elamî 𒌝𒊒𒁕 (/umruda, umruta/) yan jî ya elamî ji zimanên îranî hatiye wergirtin.
Ketina D ji dawiya peyvê diyardeyeka berbelav ya ziman û zaravayên îraniya bakur-rojavayî ye. Bidin ber kurmancî "ba, bû" lê farisî "bad, bûd".
armud ya azerî, آرمود (armud, armut) ya osmanî, armut ya tirkî, армут (armut) ya teterî, ئامۇت (amut) ya oygurî û алмұрт (almūrt) ya qazaxî ji zimanên îranî - ihtimalen farisî - hatine wergirtin. Herwiha عرموط ('ermûṭ) ya erebiya kendavî ji zimanên îranî hatiye wergirtin.
Forma hermût ya Efrînê û hin deverên din bi rêya tirkî armut ji farisî ye.
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Kurmancî: hirmî
- Soranî: ھەرمێ (hermê), ھەمرۆ (hemro)
- Kurdiya başûrî: ئەمروو (emrû), gollawî
- Lekî: مەروو (merû)
- Zazakî: miroy, muriye
Werger
[biguhêre]- Abxazî: аҳа → ab (āḥā)
- Afrîkansî: peer → af
- Albanî: dardhë → sq m
- Apache:
- Xîkarîyayî: béela
- Almanî: Birne → de m
- Aragonî: pera → an m
- Aramiya nû ya asûrî: ܟܘܼܡܵܬܪܵܐ → aii n (kumatra)
- Aromanî: pearã → roa-rup m
- Astûrî: pera → ast m
- Azerî: armud → az
- Baskî: udare → eu, madari → eu, txermen → eu
- Belarusî: гру́ша → be m (hrúša)
- Bengalî: নাশপাতি → bn (naśpati)
- Bretonî: per → br (collective noun), perenn → br m an yj
- Bulgarî: кру́ша → bg m (krúša)
- Burmayî: သစ်တောသီး → my (sactau:si:)
- Çeçenî: кхор → ce (qor)
- Çekî: hruška → cs m
- Çerokî: ᏗᎦᏛᏗ → chr (digadvdi)
- Çînî:
- Kantonî: 梨 → yue (lei4-2), 雪梨 → yue (syut3 lei4-2) (Chinese white pear), 沙梨 → yue (sa1 lei4-2) (Asian pear/nashi pear), 啤梨 → yue (be1 lei4-2) (European pear)
- Dunganî: ли (li), лир (lir)
- Hakkayî: 梨仔 → hak (lì-é)
- Mandarînî: 梨 → zh (lí), 梨子 → zh (lízi)
- Minnanî: 梨 → zh-min-nan (lâi), 梨仔 → zh-min-nan (lâi-á)
- Wuyî: 梨 → wuu (li)
- Dalmatî: paira m
- Danmarkî: pære → da g
- Divehî: ނާޝްޕަތީ → dv (nāšpatī)
- Elfdalî: pärun → ovd nt
- Endonezyayî: pir → id
- Erebî: كُمَّثْرَى → ar m (kummaṯrā), إِجَّاص → ar n (ʾijjāṣ)
- Ermenî: տանձ → hy (tanj)
- Esperantoyî: piro → eo
- Estonî: pirn → et
- Farisî: گلابی → fa (golâbi), امرود → fa (amrud), ارمود → fa (armud) (dialectal)
- Ferî: pera → fo m
- Fînî: päärynä → fi
- Flamiya rojava: peire → vls m
- Fransî: poire → fr m
- Friyolî: piruç → fur n, piruč → fur
- Frîsiya saterlandî: Peere → stq m
- Frîsî: par → fy
- Gaelîka skotî: peur → gd m
- Galîsî: pera → gl m
- Gurcî: მსხალი → ka (msxali)
- Hindî: नाशपाती → hi m (nāśpātī)
- Holendî: peer → nl m
- Îbranî: אַגָּס → he m (agás)
- Îdoyî: piro → io
- Îngilîziya kevn: peru → ang m
- Îngilîziya navîn: pere → enm
- Îrlendî: piorra → ga n, péire → ga n
- Îtalî: pera → it m
- Îzlendî: pera → is m
- Japonî: 梨 → ja (なし, nashi)
- Kalalîsûtî: pære → kl
- Kalmîkî: кедмн → xal (kedmn)
- Karokî: vírusur
- Katalanî: pera → ca m
- Kirgizî: алмурут → ky (almurut)
- Kîngalî: පෙයා → si (peyā)
- Koreyî: 서양배 → ko (seoyangbae), 배 → ko (bae)
- Kornî: peren → kw m
- Latînî: pirum → la nt
- Latviyayî: bumbieris → lv n, krausis → lv n
- Lawsî: ໝາກຈອງ → lo (māk chǭng)
- Lezgînî: чуьхвер → lez (čüχ°er)
- Lîtwanî: kriaušė → lt m
- Lîvonî: bumbīer → liv
- Luksembûrgî: Bir → lb m
- Makedonî: круша → mk m (kruša)
- Malagasî: poara → mg
- Malayalamî: സബർജൽ → ml (sabarjal)
- Malezî: pear → ms, pir → ms
- Maltayî: lanġasa → mt m
- Mançûyî: ᡧᡠᠯᡥᡝ → mnc (šulhe)
- Manksî: peear → gv m
- Maorî: pea → mi
- Mecarî: körte → hu
- Mongolî: лийр → mn (lijr), ᠠᠯᠢᠮ ᠠ → mn (alim--a) (Inner Mongolia)
- Navajoyî: bilasáana bitseeʼ nineezígíí → nv, bitseeʼ hólóní → nv
- Norman: (Jersey) paithe → nrm m, (France) peire → nrm m, (Guernsey) père → nrm m
- Nedersaksî: Beer → nds m
- Norwecî:
- Oksîtanî: pera → oc m
- Osetî: кӕрдо → os (kærdo)
- Oygurî: ئامۇت → ug (amut)
- Ozbekî: nok → uz, olmur → uz
- Peştûyî: ناک → ps m (nāk)
- Plodîşî: Kruschkje → nds m
- Polonî: gruszka → pl m
- Portugalî: pera → pt m
- Qazaxî: алмұрт → kk (almūrt)
- Romancî: pair → rm n, paira → rm m
- Romanî: ambrol → rom n
- Romanyayî: pară → ro m
- Rusî: гру́ша → ru m (grúša)
- Samiya bakurî: peara → se
- Sangisarî: امبورو (amburu)
- Sardînî: pira → sc m
- Sirboxirwatî:
- Skotî: peer → sco
- Slovakî: hruška → sk m
- Slovenî: hruška → sl m
- Sorbian:
- Sotoyiya başûr: pere → st
- Spanî: pera → es m
- Swahîlî: pea → sw
- Swêdî: päron → sv nt, pära → sv g
- Şorî: албырт (albırt)
- Tabasaranî: жихир (žiχir)
- Tacikî: мурӯд → tg (murüd), ношпотӣ → tg (nošpotī), нок → tg (nok)
- Talysh: (Anbarani) آمبو → tly (âmbu), (Asalemi) خج → tly (xəj), (Asalemi) امبلو → tly (ambəlu), (Asalemi, Masali) گلابی → tly (golâbi), (Masali) گلاوی → tly (golâvi)
- Tagalogî: peras → tl
- Tamîlî: பேரிக்காய் → ta (pērikkāy)
- Taosî: pèro’óna
- Tayî: ลูกแพร์ → th
- Teterî: груша → tt (gruşa), армут → tt (armut)
- Tigrînî: ፔረ → ti (perä)
- Tirkî: armut → tr, kertme → tr, ahlat → tr
- Tirkmenî: armyt → tk
- Tîbetî: ལི → bo (li)
- Urdûyî: ناشپاتی → ur m (nāśpātī)
- Ûkraynî: гру́ша → uk m (hrúša)
- Venîsî: péro → vec, per → vec n
- Viyetnamî: lê → vi, quả lê → vi, trái lê → vi
- Volapûkî: bün → vo
- Walonî: poere → wa m
- Weylsî: gellygen → cy m, peren → cy m
- Wîlamowî: biyn m
- Ximêrî: ភា → km (phiə), ផ្លែភា → km (phlaephiə), សារី → km (saarii)
- Yidîşî: באַר → yi n (bar)
- Yûnanî: αχλάδι → el nt (achládi)
- Zhuangî: makleiz → za
- Albanî: dardhë → sq m
- Almanî: Birnbaum → de n, Birne → de m
- Aramiya nû ya asûrî: ܐܝܼܠܵܢܵܐ ܟܘܼܡܵܬܪܵܐ → aii n (īlana d-kumatra)
- Aromanî: per → roa-rup
- Astûrî: peral → ast m an m
- Azerî: armud ağacı → az
- Baskî: udareondo → eu, madariondo → eu
- Belarusî: гру́ша → be m (hrúša)
- Bulgarî: кру́ша → bg m (krúša)
- Çekî: hrušeň → cs m
- Çînî:
- Erebî: كُمَّثْرَى → ar m (kummaṯrā)
- Ermenî: տանձենի → hy (tanjeni)
- Esperantoyî: pirarbo → eo, pirujo → eo
- Estonî: pirnipuu → et
- Fînî: päärynä → fi, päärynäpuu → fi
- Fransî: poirier → fr n
- Friyolî: piruçâr → fur n, piručâr → fur
- Gaelîka skotî: peur → gd m
- Galîsî: pereira → gl m
- Holendî: perenboom → nl n
- Îngilîziya kevn: piriġe → ang m
- Îtalî: pero → it n
- Kalmîkî: кедмн → xal (kedmn)
- Katalanî: perera → ca m
- Koreyî: 배나무 → ko (baenamu)
- Latviyayî: bumbiere → lv m, krause → lv m
- Lîtwanî: kriaušė → lt m
- Lîvonî: bumbīerpū → liv
- Luksembûrgî: Birebam → lb n
- Makedonî: круша → mk m (kruša)
- Mecarî: körtefa → hu
- Norwecî:
- Oksîtanî: perièr → oc
- Polonî: grusza → pl m
- Portugalî: pereira → pt m
- Romancî: pairer → rm
- Romanî: ambrolin → rom m
- Romanyayî: păr → ro n
- Rusî: гру́ша → ru m (grúša)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: peer → sco
- Slovakî: hruška → sk m
- Slovenî: hruška → sl m
- Sorbian:
- Spanî: peral → es n
- Swêdî: päronträd → sv
- Şorî: албырт (albırt)
- Tirkî: armut → tr
- Ûkraynî: гру́ша → uk m (hrúša)
- Venîsî: perèr → vec n
- Viyetnamî: cây lê → vi
- Volapûkî: bünep → vo, bünabim → vo
- Walonî: poerî → wa n
- Yûnanî: αχλαδιά → el m (achladiá)