Živena
Akụkọ ihe mere eme
[dezie | dezie ebe o si]Oge mbido (1869-1918)
[dezie | dezie ebe o si]
Ebumnuche mbụ sitere n'aka ndị ọkà mmụta mba Lutheran jikọtara na Matica slovenská nke Ambro Pietro duziri. Ndị ikom a nwere nchegbu maka enweghị itinye aka nke ụmụ nwanyị na mgba ha na-agba maka mkpebi onwe onye Slovak n'ime Austria-Hungary. Dị ka ihe ngwọta, ha bipụtara oku ka ụmụ nwanyị hazie onwe ha na isonye na mmemme nke "mba edemede". Ụmụ nwanyị 73 zara oku a na mbụ, bụ ndị ghọrọ ndị otu ntọala Živena (nke aha ya bụ chi Slavic oge ochie) na nzukọ mbụ ya na 4 August 1869 na Martin. Ebumnobi mbụ Živena kwuru bụ ịkụziri ụmụ nwanyị Slovak n'ihe gbasara ego ụlọ, nri, ịzụ ụmụaka na omenala. Mgbe ndị ọchịchị Hungaria machibido iwu Matica slovenská, Živena bụ naanị ọgbakọ agụmakwụkwọ Slovak fọdụrụnụ. [1]
Òtù ahụ e hiwere ọhụrụ malitere ibipụta magazin, karịsịa maka ikesa akwụkwọ edemede nke ụmụ nwanyị Slovak. Ha haziri ọtụtụ ihe ngosi na-aga nke ọma nke omenala ndị Slovak na ọrụ nka ma guzobe otu akụkọ ifo Lúčnica. N'afọ ndị mbụ Živena na-arụsi ọrụ ike na mpaghara Slovakia, site na mmalite 1890s Živena malitere iwere ndị otu n'etiti ndị inyom Slovak kwaga mba ọzọ, karịsịa na United States..[2]
Onye ndu mbụ nke Živena bụ Anna Pivková, onye mgbalị ya na-egbochi ya site na ebe obibi ya na obodo Jasenová, nke dị anya na Martin. Tụkwasị na nke ahụ, ụfọdụ ndị ikom nọ n'okpuru nduzi nke Matica Slovesnká megidere echiche nwanyị na itinye aka na ụmụ nwanyị na ndụ ọha na eze n'ozuzu. Otu òtù siri ike nke onye edemede bụ Svetozár Hurban-Vajanský na-edu ji mmetụta ha gbochie mgbasawanye nke Živena.[3]
N'afọ 1987, onye edemede bụ Elena Maróthy-Šoltésová nọchiri ya dị ka onyeisi oche nke Živena, n'okpuru nduzi ya, nzukọ ahụ banyere n'oge kachasị nwee ihe ịga nke ọma. [2][4]
Oge ọlaedo (1918-1938)
[dezie | dezie ebe o si]
Živena nwere oge ọlaedo ya na mba Czechoslovak nke mbụ. [5] Kemgbe 1910, nzukọ ahụ bipụtara magazin aha ya bụ Živena, nke nwetara aha ọma dị ka ebe ọgụgụ isi dị elu maka ndị Slovak gụrụ akwụkwọ nke nwoke na nwanyị niile.[6]
Na Martin, nzukọ ahụ na-arụ ọrụ ụlọ akwụkwọ ọta akara (na 1919) na ụlọ akwụkwọ ọtụrụala mbụ (na 1922) dị n'ókèala Slovakia. Na mgbakwunye, Živena tinyere aka n'ịmepụta netwọk nke ụlọ akwụkwọ iri maka ụmụ nwanyị. N'afọ 1927, Živena guzobere ụlọ akwụkwọ azụmahịa maka "ọrụ ụmụ nwanyị" na Prešov.[2]
Maróthy-Šoltesová, tinyere ndị ọzọ a ma ama na Živena dị ka onye edemede Ľudmila Podjavorinská, na-arụkwa ọrụ dị ka onye ọgụgụ isi ọha na eze n'oge a, na-agba mbọ ịkwalite echiche ya banyere ụmụ nwanyị Ndị Kraịst site na Živena. Ka o sina dị, mmetụta nke echiche ya bụ naanị ụmụ nwanyị gụrụ akwụkwọ, ndị bi n'obodo ukwu na ọrụ Živena ka bụ nke a na-amaghị n'ime ime obodo.[7]
N'afọ 1927, Anna Halašová nọchiri Maróthy-Šoltésová dị ka onyeisi oche nke Živena . [2]
Mbelata na mgbasa nke Živena (1938-1955)
[dezie | dezie ebe o si]N'oge ọchịchị Fascist na nke Kọmunist, a na-elewanye Živena anya. N'afọ 1945, Mária Pietrová nọchiri Halašová dị ka onye isi oche. N'afọ 1955, a gbasara nzukọ ahụ n'ụzọ iwu ma jiri aha Živena mee ihe maka mbipụta ọhụrụ nke akwụkwọ ụmụ nwanyị.[2]
_1.jpg)
E guzobere Živena ọzọ na 1990, ozugbo e weghachiri ọchịchị onye kwuo uche ya mgbe Velvet Revolution gasịrị. Onye isi oche mbụ ya bụ Hana Zelinová duziri nzukọ ahụ naanị afọ 3 n'ihi mkpebi ya ịzọ ọkwa onye omeiwu na nkwenye na Živena kwesịrị ịnọgide na-enweghị ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Zelinová na onye nọchiri ya Zora Breierová rụsiri ọrụ ike iji weghachite ọdịnala mbụ nke nzukọ ahụ. Jozef Kubík, onye otu Matica Slovenská na Živena mbụ, rụrụ ọrụ dị mkpa na mbọ ha, bụ ndị chebere akwụkwọ nke nzukọ mbụ ahụ n'oge a machibidoro ya iwu.[4]
N'afọ 2013, onye na-eme ihe nkiri, onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye na-ahụ maka mmekọrịta mba na mba bụ Magdaléna__tir____tir____tir__ nọchiri Breierová. Ka ọ na-erule 2019, ndị otu Živena toro ruo ihe dị ka 1,000. [8]
N'afọ 2022, a họpụtara onye edemede na onye na-eme ihe nkiri na TV bụ Alena Heribanová ka ọ bụrụ onye isi oche ọhụrụ nke Živena. [9]
Oche ndị dị n'oche
[dezie | dezie ebe o si]Ụmụ nwanyị ndị na-esonụ nwere ọnọdụ nke oche nke Živena n'oge akụkọ ihe mere eme ya: [1]
- 1869-1894 Anna Pivková (onye a mụrụ Ballová; 1835-1921)
- 1894-1927 Elena Maróthy-Šoltésová (1855-1939)
- 1927-1945 Anna Halašová (onye a mụrụ Mudroňová; 1864-1954)
- 1945-1948 Mária Pietrová (1879-1956)
- 1990-1993 Hana Zelinová (1914-2004)
- 1993-2013 Zora Breierová (amụrụ 1924)
- 2013-2022 Magdaléna__tir____tir____tir__ (amụrụ 1948)
- 2022 - Alena Heribanová (amụrụ n'afọ 1955)
Ebem si dee
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ 1.0 1.1 História Živeny (sk-sk). Živena Bratislava. Archived from the original on 26 October 2023. Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Najstarší slovenský ženský spolok Živena má 150 rokov (sk). TERAZ.sk (4 August 2019). Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Gladiš. "PRVÉ SLOVENSKÉ ŽENSKÉ ČASOPISY: DENNICA, ŽIVENA, SLOVENSKÁ ŽENA (1898 – 1923)".
- ↑ 4.0 4.1 Barancová. Najstarší ženský spolok Živena má 90 rokov (sk). mykysuce.sme.sk. Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Fábián (25 July 2021). The Routledge Handbook of Gender in Central-Eastern Europe and Eurasia (en). Routledge. Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Neubauer (2007). History of the Literary Cultures of East-Central Europe (en) 1–538. Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Weber (March 1997). "Feminism, Patriarchy, Nationalism, and Women in Fin-de-Siècle Slovakia" (in en). Nationalities Papers 25: 35–65. DOI:10.1080/00905999708408489. Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Spolok Živena oslavuje okrúhle výročie vzniku (sk-SK). Pravda.sk (6 August 2019). Retrieved on 26 October 2023.
- ↑ Najstarší ženský spolok Živena chce nová predsedníčka Alena Heribanová omladiť (sk). www.zenyvmeste.sk. Retrieved on 26 October 2023.