Տեղանուններ
Տեղանուն (հին հունարեն՝ τόπος — տեղ + ὄνομα — անուն, անվանում), հատուկ անուն (բառ կամ բառակապակցություն), որ արտահայտում է աշխարհագրական օբյեկտ, վայր, տեղ։
Տեղանունների ուսումնասիրությամբ զբաղվում է տեղանվանագիտությունը։
Տեղանուններ են՝
- ջրանունները (hydronym, հին հունարեն՝ ὕδωρ, hydor — ջուր + ὄνομα, onoma — անուն), այդ թվում՝ ծովանունը (օրինակ՝ Կարմիր ծով, Միջերկրական ծով, Բալթիկ ծով և այլն), լճանունը (օրինակ՝ Սևանա լիճ, Վանա լիճ, Բայկալ և այլն), գետանունը (օրինակ՝ Արաքս, Վոլգա, Թեմզա և այլն), ճահճանունը և այլն։
- բնականունները (բնակավայրերի անուններ, հունարեն՝ οἶκος (բնակավայր) + հունարեն՝ ὄνομα (անուն)), օրինակ՝ Երևան, Վանաձոր, Լոնդոն,
- մակերևութային անուններ (oronym), օրինակ՝ Արագած, Արայի լեռ, Արարատյան դաշտ,
- ներքաղաքային անվանումներ (լատին․՝ urbanus — «քաղաքային», փողոցների, հրապարակների, թաղամասերի, այգիների անուններ, օրինակ՝ Հանրապետության հրապարակ, Աբովյան փողոց և այլն)
- որոշակի սահմաններ ունեցող տարածքների (մարզ, շրջան) անվանումներ (հին հունարեն՝ όpος — սահման + ὄνομα - անուն, անվանում), օրինակ՝ Լոռու մարզ, Շիրակի մարզ և այլն։
Տեղանվանակերտ մասնիկներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- կերտ — քաղաք (հիմնել) (Տիգրանակերտ, Դաստակերտ)
- շեն — շինություն (Արծվաշեն, Ջրաշեն)
- վան — վայր (Երևան, Շիրակավան)
- բերդ — բերդ, ամրոց (Արին Բերդ, Ամբերդ)
- բակ — գյուղ, շեն իմաստով Դպրաբակ, Գեղամաբակ
- ձոր — ձոր (Վանաձոր, Եղեգնաձոր)
- բերգ (գերմ.՝ Berg) — սար (Կյոնիգսբերգ)
- բուրգ (գերմ.՝ Burg) — բերդ, ամրոց (Պետերբուրգ, Օրենբուրգ)
- հոֆ (գերմ.՝ Hof) — բակ (Պետերհոֆ)
- շտադտ (գերմ.՝ Stadt) — քաղաք (Կրոնշտադտ (քաղաք)|Կրոնշտադտ)
- ռոդե (ռոդա) (գերմ.՝ Rode) — բնակավայր հատված անտառի տեղում (Վեռնիգեռոդե)
- աու / (Աուե) (գերմ.՝ au / Aue) — գետահովիտ (Շպանդաու)/(Աուերբախ)
- ֆուրտ (գերմ.՝ furth / furt) — ծանծաղուտ (Շվայնֆուրտ, Ֆուրտ-իմ-Վալդ, Կլագենֆուրտ)
- հաֆեն (գերմ.՝ harbour / haven ) — նավահանգիստ (Բրեմերհաֆեն)
- թաուն/թոն (անգլ.՝ Town/Ton) — քաղաք (Ջորջթաուն, Էվերտոն)
- բեռն (անգլ.՝ Burn) — առու[1] (Բլեքբերն)
- պուլ (անգլ.՝ Pool) — լճակ (Լիվերպուլ)
- ֆորդ (անգլ.՝ Ford) — ծանծաղուտ (Օքսֆորդ)
- քասլ, քասթեր, չեսթեր (անգլ.՝ Castle/Caster/Chester) — լատին․՝ castra բառից, ճամբար (Նյուքասլ, Լանկաստեր, Մանչեսթեր)
- բորոու, բուրգ, բերի (անգլ.՝ borough/burgh/bury) — ոչ մեծ քաղաք (Սքարլբորո, Էդինբուրգ, Քենթերբերի)
- բրիջ (անգլ.՝ bridge) — կամուրջ (Քեմբրիջ)
- աբադ[2] — ծաղկող, բարգավաճող (քաղաք) (Իսլամաբադ, Հայդարաբադ)։
- կանդ (ղանդ) — քաղաք (Սամարղանդ) (քենդ — թյուրքականացված տարբերակը, Տաշքենդ)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Միջնադարյան միֆ Բաննոկբարնի մասին». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
- ↑ Պարսկա-տաջկական տեղանվանակերտ մասնիկ, ծագում է հին պարսկերեն «*ā-pāta-» «պաշտպանված» բառից, որի արմատն է` «*pā-» — «պահպանել, պաշտպանել»